Băn khoăn nên bỏ hay giữ lại Hội đồng nhân dân cấp quận, phường?

Tiếp tục chương trình làm việc, chiều 7/11, Quốc hội thảo luận ở tổ về dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Các đại biểu (ĐB) đã tập trung làm rõ một số nội dung cụ thể của dự thảo Luật như: mô hình tổ chức chính quyền địa phương; về Hội đồng nhân dân (HĐND), Ủy ban nhân dân (UBND); nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND, UBND…

Đề cập đến tiêu chí thành lập, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính, ĐB Nguyễn Doãn Khánh (Phú Thọ) không đồng tình cả 2 phương án đưa ra trong dự thảo Luật, một phương án giao cho Chính phủ quy định cụ thể, một phương án giao cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định cụ thể. Theo ĐB như vậy là không phù hợp với Hiến pháp 2013. ĐB Nguyễn Doãn Khánh đề nghị phải quy định điều kiện thành lập, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính vào ngay trong Luật, chứ không phải để chờ văn bản dưới Luật hướng dẫn.

Đại biểu Quốc hội họp tổ chiều 7/11. (Ảnh: VA)

Về mô hình tổ chức chính quyền địa phương, ĐB Nguyễn Doãn Khánh đồng tình với phương án 1, tức là đơn vị hành chính quận, phường không có HĐND. ĐB lập luận, vì cấp quận, phường không phải là đô thị chính quyền hoàn chỉnh, về mặt thẩm quyền bị giới hạn, không tương xứng như các đơn vị hành chính độc lập như huyện, xã vì ở những đơn vị này có thể quyết định được các vấn đề liên quan đến quy hoạch tổng thể, liên quan đến các dự án đầu tư hạ tầng trong nội bộ huyện, xã. Bên cạnh đó, qua thí điểm một số nơi không tổ chức HĐND cấp quận, phường cho thấy hiệu lực, hiệu quả thực tế, tạo điều kiện mở rộng không gian quản lý và tính thống nhất trong hoạt động đô thị.

Tuy nhiên, có nhiều ĐB ở các tổ đề nghị không nên bỏ HĐND cấp quận, phường vì cho rằng ở đâu có quyền lực, ở đó phải có sự giám sát của nhân dân. ĐB Trần Thị Quốc Khánh (Hà Nội) cho biết, khi ĐB đi tiếp xúc cử tri, có đến 2/3 cử tri phản đối việc bỏ HĐND cấp quận, phường, do đó nên đưa nội dung này ra khỏi dự án Luật. ĐB Trịnh Thế Khiết cũng nêu thực tế, cán bộ đang làm công tác HĐND ở cấp quận, phường đang có lấn cấn về tư tưởng, bởi chúng ta đã thí điểm bỏ HĐND cấp quận, phường ở một số địa phương được 5 năm rồi mà vẫn chưa có tổng kết, chưa có quyết định cuối cùng.

Về tên gọi UBND hay Uỷ ban hành chính?, ĐB Nguyễn Doãn Khánh (Phú Thọ) đồng tình giữ nguyên tên gọi UBND kể cả đối với đơn vị có thành lập hay không thành lập HĐND, vì bản chất những nơi có HĐND thì cũng vẫn là Uỷ ban hành chính, không nên đặt ra nhiều tên gọi đối với một cấp chính quyền mà bản chất lại như nhau.

Tuy nhiên, về vấn đề này, ĐB Dương Trung Quốc (Đồng Nai) lại cho rằng, nơi nào không có HĐND thì nên gọi là Uỷ ban hành chính, vì đối tượng Uỷ ban hành chính phải chịu sự điều chỉnh riêng, như liên quan đến ngân sách thì sẽ chịu sự giám sát của ai? Chẳng hạn, ngân sách phường chịu sự giám sát của ai? ngân sách quận thì chịu sự giám sát của ai? Quan trọng nhất là chính sách. Chúng ta không nên làm rối rắm về thuật ngữ, nhưng cần phải phân biệt rõ ràng.

Ngoài ra, ĐB Dương Trung Quốc băn khoăn, chúng ta có đô thị rất lớn, thậm chí theo thuật ngữ thế giới là siêu đô thị cả về không gian, về dân số… nhưng cho đến giờ chúng ta vẫn chưa có chính quyền đô thị nên một số thành phố lớn đã có đô thị nhưng vẫn phải xin cơ chế đặc thù. Do đó, Luật Tổ chức chính quyền địa phương phải giải quyết được căn bản những vấn đề này để tạo thuận lợi cho phát triển.

Mặt khác, ĐB Dương Trung Quốc cho rằng, chúng ta xuất hiện một số đặc khu kinh tế mà không gian rất lớn, thậm chí hơn 1 quận, năng lực kinh tế lại rất lớn, thì chúng ta kiểm soát như thế nào? Chẳng hạn, quản lý Vũng Áng như thế nào? ĐB Dương Trung Quốc đề nghị, việc nảy sinh trong thực tiễn cần phải được đưa ngay vào Luật, để tránh khi có Luật rồi thì nảy sinh các vấn đề chúng ta không xử lý được.

Dự thảo Luật quy định số lượng thành viên UBND cấp tỉnh không quá 27 thành viên, cấp huyện không quá 19 thành viên và cấp xã không quá 7 thành viên. Cơ cấu của UBND gồm: Chủ tịch, các Phó Chủ tịch và các Ủy viên là người đứng đầu cơ quan quân sự, công an, đối với cấp tỉnh và cấp huyện còn gồm người đứng đầu cơ quan chuyên môn thuộc UBND và Chánh Văn phòng UBND, nhiều ĐB tán thành phương án này.

Các ĐB cho rằng, việc mở rộng cơ cấu thành viên UBND bao gồm những người đứng đầu các cơ quan chuyên môn của UBND cấp tỉnh, cấp huyện nhằm đáp ứng nhu cầu trong thực tiễn hoạt động của UBND các cấp. Trên thực tế, mặc dù một số người đứng đầu các cơ quan chuyên môn của UBND cấp tỉnh, cấp huyện không phải là thành viên UBND nhưng thường xuyên tham gia các hoạt động của UBND cùng cấp, đồng thời là người triển khai thực hiện và chịu trách nhiệm trước UBND về các công việc thuộc lĩnh vực mình phụ trách.

Tuy vậy, cũng có ý kiến đề nghị cần cân nhắc việc tăng thêm số lượng thành viên UBND sẽ có nguy cơ tạo ra cơ cấu UBND cồng kềnh, không phù hợp với yêu cầu xây dựng một bộ máy hành chính gọn nhẹ, linh hoạt.

Theo Báo điện tử ĐCSVN