Ngày 23-5, tại Hà Nội, Bộ Ngoại giao Việt Nam đã tổ chức họp báo quốc tế về tình hình diễn biến Biển Đông. Tham gia họp báo có ông Lê Hải Bình - người phát ngôn Bộ Ngoại giao; ông Trần Duy Hải , Phó Ủy ban Biên giới Quốc gia; bà Nguyễn Thị Thanh Hà, Vụ trưởng Vụ Luật pháp và Điều ước Quốc tế, Bộ Ngoại giao; ông Đỗ Văn Hậu - Tổng Giám đốc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN).
Ngày 23-5, tại Hà Nội, Bộ Ngoại giao Việt Nam đã tổ chức họp báo quốc tế về tình hình diễn biến Biển Đông. Tham gia họp báo có ông Lê Hải Bình - người phát ngôn Bộ Ngoại giao; ông Trần Duy Hải , Phó Ủy ban Biên giới Quốc gia; bà Nguyễn Thị Thanh Hà, Vụ trưởng Vụ Luật pháp và Điều ước Quốc tế, Bộ Ngoại giao; ông Đỗ Văn Hậu - Tổng Giám đốc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN). Hơn 200 nhà báo của các hãng thông tấn trong và ngoài nước tham dự buổi họp báo. Đây là lần họp báo quốc tế lần thứ 3 của Bộ Ngoại giao từ sau khi Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 vào vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam.
Tại buổi họp báo, đại diện của Việt Nam tiếp tục yêu cầu Trung Quốc rút khỏi giàn khoan Hải Dương 981 để không ảnh hưởng tới an ninh hàng hải khu vực. Các nhà báo đã đặt các câu hỏi liên quan đến tình hình Biển Đông hiện nay.
- Phía Trung Quốc nói, Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã gửi công thư cho Thủ tướng Chu Ân Lai công nhận chủ quyền của Trung Quốc đối với Tây Sa (Hoàng Sa) và Nam Sa (Trường Sa). Điều này có đúng không? Công thư có phải là một tuyên bố có giá trị pháp lý không? Nếu không thì công thư này mang ý nghĩa gì?
- Ông Trần Duy Hải: Công thư của Cố thủ tướng là văn bản ngoại giao, nó có giá trị pháp lý nêu trong nội dung, đó là Việt Nam tôn trọng 12 hải lý mà Trung Quốc công bố. Công thư không đề cập chủ quyền lãnh thổ, Hoàng Sa, Trường Sa nên đương nhiên nó không có giá trị trong vấn đề Trường Sa, Hoàng Sa. Giá trị công thư cũng phải đặt trong bối cảnh cụ thể. Công thư gửi cho Trung Quốc trong bối cảnh Hoàng Sa, Trường Sa đang thuộc quyền quản lý của Việt Nam cộng hòa theo Hiệp định Geneve mà Trung Quốc có tham gia. Chúng tôi cũng không thể cho ai cái gì không thuộc chúng tôi.
 |
- Trong chuyến thăm và làm việc ở Philippines, Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng đã đề cập sử dụng biện pháp pháp lý. Mỹ đã tuyên bố ủng hộ Việt Nam trong việc sử dụng biện pháp pháp lý. Việt Nam có tính đến khả năng này và đã chuẩn bị đến đâu?
- Bà Nguyễn Thị Thanh Hà: Việt Nam có quyền sử dụng mọi biện pháp công ước Luật Biển nêu. Việc sử dụng biện pháp hòa bình có bao gồm cả việc sử dụng cơ quan tài phán quốc tế. Việc sử dụng biện pháp hòa bình là phù hợp, hơn nữa sử dụng biện pháp pháp lý sẽ tốt hơn biện pháp vũ trang… Vì vậy, chúng tôi, với tư cách cơ quan tham mưu, có nhiệm vụ chuẩn bị sẵn sàng mọi biện pháp.
- Trong những ngày qua, mạng xã hội đưa nhiều thông tin quân đội Trung Quốc đưa quân, xe tăng đến gần biên giới Việt Nam. Việt Nam có nhận được thông tin này và có giải pháp gì?
- Ông Trần Duy Hải: Xin khẳng định hoạt động giao thương ở biên giới vẫn diễn ra bình thường. Chúng tôi chưa nhận được thông tin nào liên quan câu hỏi của bạn. Đó là thông tin không chính xác. Trong cuộc gặp hai thứ trưởng vừa qua, hai bên đã thống nhất không sử dụng biện pháp vũ lực để giải quyết bất đồng.
- Đến nay giàn khoan Trung Quốc đã hoạt động được 3 tuần. Phía Việt Nam đã có bằng chứng nào về việc Trung Quốc đã hoặc sắp hạ khoan thăm dò chưa?
- Ông Đỗ Văn Hậu: Câu hỏi này khó trả lời. Theo quy trình khoan bình thường, thời gian đã đủ để tiến hành khoan. Nhưng Việt Nam không tiếp cận được vào phía giàn khoan Trung Quốc nên chúng tôi không có thông tin chính thức. Xin nhắc lại theo quy trình bình thường thì giàn đã có thể khoan được.
- Gần đây Phó Thủ tướng Việt Nam Phạm Bình Minh và phía Trung Quốc có thỏa thuận khẳng định không sử dụng vũ lực?
- Trong cuộc gặp giữa Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam và Trung Quốc, phía Việt Nam đã kiên quyết yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan rồi hai bên trao đổi, ổn định tình hình, giải quyết. Nhưng phía Trung Quốc vẫn khước từ đề nghị thiện chí của Việt Nam và đưa ra nhiều luận điệu sai trái.
Trong cuộc gặp hai Thứ trưởng, phía Việt Nam đã nói hai bên không thể và không nên sử dụng biện pháp quân sự để giải quyết bất đồng vì không phù hợp quy tắc quốc tế và tình hình hiện nay. Phía Trung Quốc cũng đã tán đồng.
- Có ý kiến nói rằng giàn khoan Hải Dương 981 nằm cách đảo của Trung Quốc chỉ 21km, trong khi cách Việt Nam 221km. Xin giải thích rõ hơn?
- Theo quy định công ước quốc tế về Luật Biển 1982, mỗi quốc gia có vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý. Khu vực giàn khoan Trung Quốc đặt là nằm sâu trong thềm lục địa Việt Nam 80 hải lý. Trong quần đảo Hoàng Sa, Tri Tôn chỉ là một bãi ngầm. Theo công ước, nó không có vùng biển vượt quá 12 hải lý. Nên giàn khoan không thể trong vùng biển của đảo Hoàng Sa. Nên trong bất cứ khả năng nào, việc đặt giàn khoan của Trung Quốc đều không hợp pháp.
- Việt Nam cho biết đã có 20 cuộc tiếp xúc với Trung Quốc nhưng Trung Quốc vẫn tiếp tục gây căng thẳng. Thủ tướng Việt Nam khẳng định không đổi chủ quyền lấy tình hữu nghị viển vông. Việt Nam có 16 chữ vàng với Trung Quốc. Đây có là thời điểm để Việt Nam hết kiên nhẫn chưa?
- Ông Trần Duy Hải: Xin khẳng định việc chủ quyền lãnh thổ hết sức thiêng liêng với dân tộc Việt Nam, nên không thể đánh đối được. Vàng rất quý, nhưng chủ quyền quốc gia còn quý hơn vàng.
- Trung Quốc thông báo dừng một số hoạt động giao lưu, quan hệ với Việt Nam. Chương trình hợp tác nào giữa Việt Nam và Trung Quốc bị dừng lại? Chúng có ảnh hưởng gì đến kinh tế Việt Nam?
- Ông Trần Duy Hải: Đến nay, mọi hoạt động giao lưu chưa có gì bị dừng lại. Có lẽ Trung Quốc nói liên quan đến lao động khi họ đưa lao động về nước. Đó chỉ là các lao động phổ thông nên các doanh nghiệp có khả năng thay thế, không ảnh hưởng gì đến hoạt động của doanh nghiệp Việt Nam.
- PVN có dự tính trữ lượng dầu khí khu vực Trung Quốc đặt giàn khoan không?
- Biển Đông các nước đều có đánh giá, đặc biệt vùng thềm lục địa Việt Nam chúng tôi có đánh giá, dự báo có 4 - 6 tỷ tấn dầu. Đó là vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Còn ngoài khu vực này, chúng tôi không có đánh giá.
Chúng tôi không tin đánh giá của người Mỹ và Trung Quốc ở khu vực này. Khu vực giữa Biển Đông, nhiều người nói có trữ lượng lớn. Tại khu vực Trung Quốc đang khoan, chúng tôi đã có khảo sát ở khu vực này nhưng chưa khoan nên chưa thể nói có hiện hữu dầu không. Nhưng nó có thể có dầu song theo chúng tôi triển vọng là không lớn.
- Gần đây Trung Quốc cáo buộc Việt Nam đâm tàu, gây hấn với tàu Trung Quốc. Điều này có đúng không?
- Ông Ngô Ngọc Thu: trong họp báo Bộ Ngoại giao Trung Quốc họ có cáo buộc Việt Nam khiêu khích, sử dụng tàu đâm va vào tàu bảo vệ giàn khoan Trung Quốc. Đây là thông tin sai lệch, vu cáo, chúng tôi bác bỏ!
Thực tế, ở thời kỳ cao điểm là ngày 20-5 Trung Quốc sử dụng tới 137 lượt chiếc tàu thuyền, trong đó có 4 lượt tàu chiến. Hoạt động của Trung Quốc gồm sử dụng súng phun nước, máy phát tạo âm thanh, sóng âm tần gây khó chịu, ảnh hưởng thính giác của người, rồi dùng đèn pha chiếu vào tàu Việt Nam...
Ngoài ra, họ tiến hành đâm va vào tàu Việt Nam. Phía Việt Nam hoàn toàn không sử dụng công cụ trên tàu đáp trả, chỉ sử dụng loa tuyên truyền yêu cầu Trung Quốc chấm dứt xâm phạm vùng biển Việt Nam. Thực tế tàu Cảnh sát biển, tàu kiểm ngư đã bị đâm va 20 lần. Có tàu bị đâm va 3 lần. Hình ảnh chúng tôi cung cấp cho báo chí đã chứng minh điều này. Phía Việt Nam xin khẳng định không tấn công, khiêu khích tàu Trung Quốc.
- Nhiều công dân Việt Nam nhập cảnh Trung Quốc được yêu cầu phải ký vào văn bản thừa nhận Hoàng Sa là của Trung Quốc. Việt Nam đã biết thông tin này chưa?
- Chúng tôi chưa nhận được thông tin này nhưng sẽ đề nghị cơ quan chức năng Việt Nam xác minh. Nếu có sẽ xử lý vấn đề đúng luật pháp quốc tế cũng như thỏa thuận hai bên.
- Xin hỏi bao giờ Việt Nam sẽ quyết định kiện Trung Quốc?
- Bà Nguyễn Thị Thanh Hà: Cá nhân tôi là luật gia, tôi cũng luôn hỏi mình lúc nào nên sử dụng biện pháp pháp lý. Nhưng Chính phủ là nơi sẽ quyết định. Chính phủ sẽ phải quyết định dựa trên khuyến nghị của nhiều cơ quan chức năng, chứ không phải trên ý kiến của một luật gia. Nên chúng ta phải chờ quyết định của Chính phủ.
Việt Nam sẽ bảo vệ chủ quyền bằng mọi biện pháp hòa bình.
- Việt Nam đang sử dụng biện pháp hòa bình. Thời gian tới nếu Trung Quốc không thay đổi, Việt Nam có biện pháp nào mạnh mẽ hơn?
- Ông Trần Duy Hải: Như Thủ tướng Việt Nam phát biểu tại Philippines, Việt Nam sẽ kiên quyết bảo vệ chủ quyền bằng mọi biện pháp hòa bình. Nhưng nếu Việt Nam là nạn nhân thì ta phải tự vệ. Chúng ta phải sẵn sàng bằng mọi biện pháp để bảo vệ chủ quyền thiêng liêng.
- Trung Quốc 3 lần nói khác nhau về vị trí giàn khoan? Xin bình luận về vấn đề này?
- Bà Nguyễn Thị Thanh Hà: Bình luận duy nhất chúng tôi có thể nói, chúng tôi từng được nghe rất nhiều lần Trung Quốc giải thích khác nhau về yêu sách của họ. Chúng tôi luôn đề nghị Trung Quốc có giải thích rõ về cơ sở pháp lý về vùng biển của mình.
- Ông Lê Hải Bình: Dù Trung Quốc nói khác nhau thế nào, Việt Nam vẫn khẳng định vị trí hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 là sâu 80 hải lý trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, vi phạm chủ quyền của Việt Nam theo công ước 1982 mà Việt Nam và Trung Quốc đều là thành viên.
H.N (Tổng hợp)
