Ngày 16-11, thảo luận về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, đại biểu cho rằng, về bản chất dân chủ XHCN ở Việt Nam, ....
Ngày 16-11, thảo luận về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, đại biểu cho rằng, về bản chất dân chủ XHCN ở Việt Nam, Dự thảo Hiến pháp sửa đổi đã thể hiện rõ quan điểm chỉ đạo của Đảng trong các văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XI và cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ tiến lên XHCN. Nhà nước pháp quyền XHCN là Nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân mà nền tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân và giai cấp
nông dân và đội ngũ tri thức do Đảng lãnh đạo. Thể chế hóa các điểm mới này trong dự thảo Hiến pháp đã thực hiện quan điểm vai trò lãnh đạo của Đảng nhằm đảm bảo tôn trọng phát huy quyền làm chủ của nhân dân, quyền tự do dân chủ của con người trên cơ sở các nguyên tắc của nhà nước pháp quyền XHCN, tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân. Dự thảo sửa đổi Hiến pháp đã khẳng định tiếp tục thể chế hóa sâu sắc hơn chủ trương phát huy dân chủ XHCN nhằm bảo vệ và tôn trọng quyền con người, đảm bảo thực hiện tốt hơn quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. Đây là lần đầu tiên chúng ta quy định rõ quyền về con người trong Hiến pháp. Vì vậy, đại biểu đề nghị đại biểu đề nghị Dự thảo cần phải làm rõ những quyền nào là quyền con người và những quyền nào là khái niệm về quyền công dân. Quyền con người được nhà nước tôn trọng, thừa nhận bằng Hiến pháp và pháp luật chứ không phải theo quy định của Hiến pháp và pháp luật. Đồng thời, theo đại biểu, cần có những quy định rõ để loại trừ việc hạn chế hay phương hại đến quyền con người từ phía nhà nước, từ phía các cơ quan công quyền.
Về quyền công dân, theo đại biểu nên quy định theo hướng những quyền con người đạt ở một độ tuổi nhất định và có đủ điều kiện để thực hiện. Việc thực hiện các quyền đó phải gắn chặt với các nghĩa vụ của người công dân đối với nhà nước và đối với xã hội. Quyền công dân được quy định trong Hiến pháp và pháp luật. Đại biểu cũng cho rằng, nội về quyền con người, quyền, nghĩa vụ cơ bản của công dân tại Chương II thể hiện rõ nhất quan điểm của nhà nước ta về dân chủ, nhân quyền. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, dự thảo cần quy định chính xác hơn, phân biệt khác nhau về chế độ pháp lý giữa quyền con người với quyền công dân để thuận lợi khi cụ thể hóa trong luật.
Bày tỏ quan tâm đến vai trò, hiệu quả hoạt động của quốc hội, các đại biểu phân tích, để khắc phục sự chồng chéo trong thẩm quyền quyết định ngân sách địa phương hiện nay, dự thảo Hiến pháp cần quy định theo hướng, quốc hội vẫn quyết định ngân sách địa phương, nhưng theo trung hạn và không quá chi tiết để tạo sự chủ động cho địa phương trong quản lý điều hành. Đại biểu thống nhất với việc quy định về Kiểm toán Nhà nước vào Hiến pháp, song đề nghị giữ nguyên nhiệm kỳ của Tổng Kiểm toán Nhà nước là 7 năm (thay vì rút xuống 5 năm như dự thảo) để đảm bảo tính độc lập của cơ quan kiểm toán trong việc kiểm tra sử dụng tài chính công.
Đưa ra những lý do về sự bất cập trong việc bảo đảm pháp luật được thực thi nghiêm túc, đại biểu cho rằng, nên quy định thành lập cơ quan bảo hiến, tức Hội đồng hiến pháp. Trong việc trưng cầu dân ý về sửa đổi Hiến pháp, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo có giải trình rõ ràng về Hiến pháp, phổ biến đầy đủ đến nhân dân, đồng thời lưu lại để tránh những cách hiểu khác nhau và không chính xác. Một số đại biểu tiếp tục đề nghị quy định Viện Kiểm sát là cơ quan tư pháp; có ý kiến đề nghị coi Tòa án cũng là cơ quan tư pháp; song ý kiến khác lại cho rằng Tòa án không hoàn toàn có chức năng tư pháp mà còn có chức năng giải thích pháp luật và hành pháp - trong một chừng mực nhất định…
L.H (Tổng hợp)
