Thông qua các hoạt động truyền thông, tư vấn xét nghiệm, điều trị ARV, cung cấp sữa cho trẻ…, chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con của tỉnh (do Quỹ Toàn cầu HIV/AIDS hỗ trợ) đã đạt nhiều kết quả khích lệ.
Thông qua các hoạt động truyền thông, tư vấn xét nghiệm, điều trị ARV, cung cấp sữa cho trẻ…, chương trình dự phòng lây truyền (DPLT) HIV từ mẹ sang con của tỉnh (do Quỹ Toàn cầu HIV/AIDS hỗ trợ) đã đạt nhiều kết quả khích lệ. Chương trình DPLT HIV từ mẹ sang con đã tiếp nhận và xét nghiệm cho hàng ngàn phụ nữ mang thai (PNMT); đặc biệt, nhờ làm tốt công tác điều trị dự phòng nên nhiều PNMT bị nhiễm đã sinh ra con âm tính với HIV.
. Tìm lại hạnh phúc cho mẹ
Trong căn phòng rộng khoảng 15m2 tại một hẻm ở phường Phương Sài (Nha Trang), mẹ con chị H.T.N đang chơi trò trốn tìm. Nhìn mẹ con chị đùa giỡn bên nhau, ít người biết rằng, 2 năm trước đây, chị N. đã từng có ý định quyên sinh khi biết mình bị nhiễm HIV lúc mang thai đứa con đầu lòng. “Khi biết mình bị nhiễm HIV từ chồng, tôi vô cùng hoang mang và lo lắng không biết đứa con đang mang trong bụng đã bị lây nhiễm HIV hay chưa? Lúc đó, tôi chỉ muốn chết vì không đủ can đảm chứng kiến con mình ra đời cũng bị nhiễm căn bệnh này. Những tháng ngày đó, tôi may mắn nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của một thành viên ở Câu lạc bộ (CLB) Niềm Tin. Chị giới thiệu tôi đến Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS của tỉnh. Tại đây, tôi được tư vấn và điều trị DPLT HIV từ mẹ sang con. Nhờ vậy, đứa con của tôi đã sinh ra âm tính với HIV. Nhìn thấy cháu khỏe mạnh, tôi như tìm lại được hạnh phúc của cuộc sống” - chị H.T.N nói.
 |
| Diễu hành truyền thông phòng, chống HIV. |
Chị N.M.L (Ngọc Hiệp, Nha Trang) cũng mang thai khi đã bị nhiễm HIV. Nhờ sự hướng dẫn, giúp đỡ của các thành viên CLB Niềm Tin, chị được tham gia chương trình điều trị DPLT HIV từ mẹ sang con. “Nhờ sự giúp của chương trình, hiện nay, sức khỏe của hai mẹ tôi rất tốt. Cháu đang được chương trình cho uống sữa thay thế để dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Giờ đây, tôi rất hạnh phúc, tâm trạng bế tắc ngày trước không còn nữa”.
Bác sĩ Trần Văn Tin - Giám đốc Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh cho biết, PN bị nhiễm HIV nhưng mang thai, nếu được phát hiện sớm và được chăm sóc, điều trị DPLT từ mẹ sang con kịp thời thì hơn 95% trẻ sinh ra không bị nhiễm HIV. Chương trình DPLT HIV từ mẹ sang con đã góp phần giảm thiểu số trẻ sinh ra bị nhiễm HIV, giúp các bà mẹ nhiễm HIV khi mang thai được chăm sóc, điều trị tốt hơn; đồng thời nâng cao nhận thức, giảm sự kỳ thị của cộng đồng đối với những người nhiễm HIV.
. Giảm thiểu số trẻ bị nhiễm HIV
Chương trình DPLT HIV từ mẹ sang con của tỉnh được triển khai vào cuối năm 2009, kinh phí do Quỹ Toàn cầu và chương trình mục tiêu quốc gia hỗ trợ đã triển khai tại Trung tâm Y tế TP. Nha Trang, Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản, Bệnh viện Đa khoa tỉnh và tại các trung tâm y tế huyện, thị xã, thành phố của tỉnh. Năm 2011, chương trình này được đẩy mạnh, mở rộng toàn tỉnh với dịch vụ trọn gói như: tư vấn xét nghiệm HIV cho thai phụ; thực hiện chuyển tuyến, chuyển tiếp khi có nhu cầu; điều trị dự phòng bằng thuốc kháng HIV từ mẹ sang con; chăm sóc hỗ trợ cho mẹ và con trước, trong và sau khi sinh, cung cấp sữa thay thế; trẻ được chẩn đoán HIV sớm bằng kỹ thuật PCR (xét nghiệm khuếch đại gen để phát hiện nhiễm HIV cho trẻ em dưới 18 tháng tuổi), truyền thông về DPLT từ mẹ sang con cho các ban, ngành, đoàn thể, lãnh đạo địa phương, PNMT và cộng đồng dân cư. Nhờ đó, hàng năm có khoảng 16.000 lượt PNMT được tư vấn, xét nghiệm HIV tự nguyện. Năm 2011, chương trình này đã tư vấn, xét nghiệm HIV tự nguyện cho 16.285 PNMT. Trong đó, số PNMT quay lại nhận kết quả và tư vấn lần 2 là 16.014 người (chiếm hơn 98%), đã phát hiện 20 PNMT nhiễm HIV (có 14/20 PNMT đã sinh con được quản lý, điều trị DPLT). Riêng 6 tháng đầu năm 2012, có hơn 10.460 PNMT được tư vấn trước xét nghiệm. Trong đó, số PN được xét nghiệm HIV trong thời kỳ mang thai là hơn 7.500 người. Số PNMT có kết quả HIV dương tính 10 người… Qua 3 năm triển khai, chương trình này đã giúp cho nhiều trẻ sinh ra âm tính với HIV.
Theo bác sĩ Trần Văn Tin, đạt được kết quả trên là nhờ sự quan tâm, chỉ đạo kịp thời của các cấp lãnh đạo, sự phối hợp tốt của các ban, ngành, đoàn thể; tổ chức, bộ máy và mạng lưới của chương trình hoạt động hiệu quả. Mặt khác, đó còn nhờ đội ngũ cán bộ, viên chức, cộng tác viên, nhân viên tiếp cận cộng đồng làm việc nhiệt tình, năng động và có trách nhiệm; các dịch vụ liên quan đến chương trình này ngày càng được triển khai đồng bộ, có chất lượng… Tuy nhiên hiện nay, bên cạnh những mặt thuận lợi, chương trình còn gặp một số khó khăn như: các cơ sở đang thực hiện chương trình hầu hết đều chưa được trang bị đầy đủ trang thiết bị; góc tư vấn dành cho chương trình được lồng ghép chung với góc tư vấn sức khỏe khác; một số cán bộ làm công tác này chưa được đào tạo đầy đủ; sự kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV vẫn còn nên nhiều PNMT vẫn chưa chịu tiếp cận với chương trình…
THI CA
Các địa chỉ tư vấn, xét nghiệm HIV cho PNMT và cung cấp thuốc dự phòng cho mẹ và con:
Tại TP. Nha Trang:
+ Nhà hộ sinh Hồng Bàng: 16 Hồng Bàng.
+ Đội sinh đẻ kế hoạch: 236 Trần Quý Cáp.
+ Trung tâm chăm sóc sức khỏe sinh sản: 36 Yết Kiêu.
+ Khoa Sản Bệnh viện Đa khoa tỉnh: 19 Yersin.
- Tại TP. Cam Ranh, thị xã Ninh Hòa, các huyện Diên Khánh, Vạn Ninh, Cam Lâm, Khánh Sơn, Khánh Vĩnh: đến Khoa Sản của bệnh viện hoặc đội sinh đẻ có kế hoạch để được tư vấn và chăm sóc.
