Theo hợp đồng, phương tiện và chi phí vận chuyển mía nguyên liệu từ ruộng đến nhà máy thuộc trách nhiệm của bên A (Công ty Cổ phần Đường Ninh Hòa, Khánh Hòa)...
Theo hợp đồng, phương tiện và chi phí vận chuyển mía nguyên liệu từ ruộng đến nhà máy thuộc trách nhiệm của bên A (Công ty Cổ phần Đường Ninh Hòa, Khánh Hòa). Nhưng thực tế, nếu không muốn mía bị ứ đọng, nông dân phải “tự nguyện” bồi dưỡng cho nhà xe. Cuối vụ thu hoạch mía năm nay, nhiều chủ mía ở xã Ninh Tây (thị xã Ninh Hòa) đã bị các nhà xe vòi vĩnh tiền bồi dưỡng cao ngất ngưởng…
 |
| Nếu muốn chở số mía chất khô tại khu đồng Mỏ Quạ này tới nhà máy, chủ mía phải bồi dưỡng cho nhà xe 700 nghìn đồng/chuyến. |
Vòi vĩnh công khai
Theo chân ông Bùi Viết Hùng, trưởng thôn Xóm Mới, xã Ninh Tây, chúng tôi đến cánh đồng mía Mỏ Quạ (thuộc địa bàn thôn Xóm Mới). Đã là ngày áp chót trước khi kết thúc lịch thu hoạch, vận chuyển mía nguyên liệu vụ 2011 - 2012 (tức ngày 6-6), việc thu hoạch và tập kết mía đến những địa điểm thuận lợi để vận chuyển bằng ô tô đã hoàn tất, nhưng tại các địa điểm này, còn một khối lượng mía khá lớn chưa được vận chuyển. Tuy cái nắng buổi trưa gay gắt, nhưng hễ gặp một bãi tập kết mía đang nằm chờ, ông Hùng đều dừng lại, cho chúng tôi biết về chủ mía cũng như khối lượng mía đang bị ách lại. Đến thời điểm này, trên cánh đồng Mỏ Quạ 1 và Mỏ Quạ 2, còn khoảng 20 hộ dân có mía chưa vận chuyển hết, với khối lượng hàng trăm tấn, trong đó có cả gia đình ông Hùng. “Phần lớn lượng mía ở khu vực này được bà con thu hoạch theo lịch thông báo lần đầu của Nhà máy Đường Ninh Hòa (từ ngày 22 đến 31-5 - P.V), nhưng do nhà xe o ép, vòi vĩnh với giá quá cao, chủ mía không chấp nhận nên đành để mía phơi nắng suốt mấy tuần nay. Nếu chấp nhận yêu sách của nhà xe thì xót tiền, còn nếu không thì lại xót… mía! Nhà tôi cũng còn 22 tấn mía chưa chở. Mấy hôm nay, ngày nào nhà xe cũng gọi điện vòi thêm tiền bồi dưỡng nhưng giá cao quá nên tôi không đồng ý”, ông Hùng cho biết. Đúng lúc này, điện thoại của ông Hùng nhận cuộc gọi từ số máy 01636102xxx của tài xế xe tải do Nhà máy Đường Ninh Hòa điều động vận chuyển mía cho ông Hùng. Tài xế này yêu cầu được bồi dưỡng 700 nghìn đồng/chuyến. Khi ông Hùng đề nghị giảm xuống còn 600 nghìn đồng, đầu bên kia liền tắt máy.
 |
| Mía đã được tập kết sát Quốc lộ 26A, nhưng nhà xe vẫn vòi vĩnh ông Võ Phẻ bồi dưỡng 500 nghìn đồng/chuyến. |
Trong vai nông dân, chúng tôi tiếp cận một tài xế xe tải đang chờ bốc mía tại cánh đồng Mỏ Quạ 1 để yêu cầu chở mía về Nhà máy Đường Ninh Hòa. Câu trả lời mà chúng tôi nhận được rất dứt khoát: “Tôi chỉ chạy thêm chứ xe không ký hợp đồng với Nhà máy Đường Ninh Hòa. Thôi được, nếu chở từ đây thì 7 “xị” (700 nghìn đồng - P.V), còn từ ven Quốc lộ 26A thì 5 “xị” mỗi xe”. Gần đó, lái xe tên A Tỷ đang nằm trên võng mắc dưới gầm xe, nghe chúng tôi ngỏ ý nhờ chở mía, liền bật dậy: “Xe tôi hợp đồng với Nhà máy Đường Ninh Hòa đây. Ông cứ xin lệnh điều động đi, tôi chở cho, 6 “xị” mỗi chuyến. Nếu ok thì gọi cho tôi”. Nói rồi, người này cho chúng tôi số điện thoại 0935988xxx.
Theo nhiều chủ mía ở đây, càng về cuối vụ thu hoạch, họ càng bị nhà xe vòi vĩnh nhiều hơn. Thực trạng này không chỉ khiến nông dân mất oan một số tiền không nhỏ mà còn làm ảnh hưởng đến khối lượng và chất lượng mía do để quá lâu sau thu hoạch.
Nông dân kêu trời!
Dù trưa nắng, ông Võ Phẻ (thôn Xóm Mới) cùng mấy người con vẫn miệt mài vác từng bó mía từ cánh đồng Mỏ Quạ về tập kết trong vườn nhà ở ven Quốc lộ 26A. Ông Phẻ cho biết, toàn bộ 3ha mía của gia đình được thu hoạch đúng theo lịch của Nhà máy Đường Ninh Hòa, nhưng đến thời điểm hiện tại, vẫn còn 1 xe (khoảng 13 tấn) chưa vận chuyển vì ông không chịu “bo” 500 nghìn đồng cho nhà xe. Sau nhiều ngày phơi nắng, rồi lại gặp mưa, toàn bộ chỗ mía còn lại coi như bỏ vì phía trên đã bị khô, còn phía dưới thì bị đất bồi lấp, đã nảy mầm. “Tôi đã vác mía về tới bên Quốc lộ, nhưng nhà xe vẫn đòi bồi dưỡng 500 nghìn đồng mới chở. Tôi năm nỉ hạ xuống 300 nghìn đồng thì tụi nó lấy lý do xe hư, chưa chở được. Nếu chịu tụi nó thì xót tiền oan, mà không chịu thì bây giờ phải xót ruột nhìn đống mía này hư hết!”, ông Phẻ than. Ông Bùi Viết Đoàn (thôn Xóm Mới) nhẩm tính, với các chi phí chặt, chở tăng bo, băm mía và bồi dưỡng cho nhà xe bình quân 500 nghìn đồng/chuyến (12 - 13 tấn/chuyến) thì khi mía đến được nhà máy, chủ mía phải bỏ ra hơn 5,2 triệu đồng. Như vậy, ngoài chi phí chăm sóc, chi phí thu hoạch, vận chuyển 1ha mía (khoảng 60 tấn) đã lên đến hơn 27 triệu đồng nên người trồng không có lãi.
Theo nhiều chủ mía ở thôn Xóm Mới nói riêng và xã Ninh Tây nói chung, vụ mía năm nay, chi phí thu hoạch cao hơn các năm trước rất nhiều, thời điểm cuối vụ còn tăng hơn đầu vụ nên ngoài việc bị các nhà xe gây sức ép, thời tiết bất lợi…, việc Nhà máy Đường Ninh Hòa bố trí lịch thu hoạch ở khu vực xa như Ninh Tây vào thời điểm cuối vụ là chưa hợp lý nên họ càng gặp khó khăn.
Ông Lê An Khang - Phó Tổng Giám đốc phụ trách khối nguyên liệu Công ty Cổ phần Đường Ninh Hòa cho biết: “Lịch thu hoạch mía tại Ninh Tây mà Nhà máy thông báo ngày 22-5, kết thúc vào ngày 31-5 là hoàn toàn hợp lý. Tuy nhiên do thời gian này gặp mưa nên việc thu hoạch, vận chuyển mía phải kéo dài, Nhà máy đã ra thông báo lần 2, kéo dài thời gian thu hoạch đến ngày 6-6. Có thể vào thời điểm cuối vụ, bà con có tâm lý nôn nóng vận chuyển nên nhà xe lợi dụng để vòi vĩnh. Khi có chuyện đó xảy ra, bà con nên báo cho nông vụ viên phụ trách vùng hoặc phản ánh trực tiếp với Nhà máy. Nếu đúng như vậy, chúng tôi sẽ nhắc nhở chủ xe, trường hợp chủ xe không thực hiện đúng cam kết, sẽ chấm dứt hợp đồng vận chuyển”.
Tình trạng nhà xe vòi vĩnh chủ mía đã tồn tại từ lâu và việc chủ mía phải bất đắc dĩ bồi dưỡng họ đã giống như luật bất thành văn. Đây là một mánh lới “làm thêm” của lái xe và nhóm bốc xếp, nhưng thiệt hại đáng kể cho cả người mua lẫn người bán.
BẢO NGỌC
