Cùng với việc áp dụng thành công phương pháp phẫu thuật giải ép, hàn liên thân đốt lối sau và cố định ốc chân cung - một phương pháp mổ ít xâm nhập, giải phóng chèn ép thần kinh (tủy sống và rễ thần kinh) vùng cột sống lối sau, Khoa Ngoại Cột sống Bệnh viện Đa khoa tỉnh đang áp dụng và triển khai thành công phương pháp mổ cắt nửa bản sống lấy u trong màng cứng vùng cột sống thắt lưng. So với các phương pháp khác, phương pháp này ít xâm nhập và an toàn hơn.
 |
| Các bác sĩ Khoa Ngoại Cột sống mổ cắt nửa bản sống lấy u trong màng cứng cho một bệnh nhân. |
Cùng với việc áp dụng thành công phương pháp phẫu thuật giải ép, hàn liên thân đốt lối sau và cố định ốc chân cung - một phương pháp mổ ít xâm nhập, giải phóng chèn ép thần kinh (tủy sống và rễ thần kinh) vùng cột sống lối sau, Khoa Ngoại Cột sống Bệnh viện Đa khoa tỉnh đang áp dụng và triển khai thành công phương pháp mổ cắt nửa bản sống lấy u trong màng cứng vùng cột sống thắt lưng. So với các phương pháp khác, phương pháp này ít xâm nhập và an toàn hơn.
Bệnh nhân (BN) N.T.S (37 tuổi, Nha Trang) đau vùng cột sống thắt lưng kéo dài 2 năm, gần đây có biểu hiện đau, tê lan xuống chân trái, đau ngày càng tăng với cảm giác rát bỏng, BN bị liệt vận động. Sau khi BN nhập viện, chụp MRI, phát hiện khối u nằm trong màng cứng, vị trí ngang thân đốt sống 4 về bên trái. BN được chỉ định mổ bằng phương pháp cắt nửa bản sống để lấy u trong màng cứng. Sau mổ, BN không có biến chứng, hết đau và hết tê, liệt, vận động có cải thiện. Sau 6 tháng, BN phục hồi hoàn toàn vận động và không còn cảm giác đau tê lan xuống chân. BN L.T.M (52 tuổi, Ninh Hòa) đau vùng cột sống thắt lưng khoảng 3 năm, 6 tháng gần đây có biểu hiện đau và tê lan xuống chân trái. BN được trị nội khoa nhưng không đỡ đau. Chụp MRI phát hiện có thương tổn nằm trong màng cứng ngang đĩa đốt sống 4,5. BN được chỉ định phẫu thuật cắt nửa bản sống bên trái, mở màng cứng lấy trọn khối u. Sau mổ, BN hết đau lan xuống chân và xuất viện 5 ngày sau đó. BN T.M.Q (36 tuổi, Nha Trang) đau vùng cột thắt lưng, đau tê lan xuống hai chân kéo dài đã hơn 3 tháng. Triệu chứng đau tê hai chân ngày càng nặng, hai chân vận động yếu. Chụp MRI phát hiện khối u rất lớn nằm trong màng cứng từ chóp tủy ngang cột sống 1 đến 4, xác định khả năng là u Ependymoma. BN được mổ dưới kính vi phẫu, cắt nửa bản sống bên phải từ đốt thắt sống lưng 1 đến đốt thắt sống lưng 4, mở màng cứng bóc tách lấy toàn bộ tổ chức u mà không gây tổn thương chùm đuôi ngựa. Sau mổ, BN không có biến chứng, hết đau thắt lưng và các triệu chứng đau tê lan xuống 2 chân, hai chân phục hồi vận động hoàn toàn.
Thạc sĩ, bác sĩ (BS) Trần Hoàng Mạnh - Trưởng khoa Ngoại Cột sống cho biết, u trong màng cứng ở cột sống thường là u lành tính và có tiên lượng tốt nếu phát hiện và phẫu thuật lấy bỏ u sớm. U màng cứng có nhiều loại, trong đó Schwannoma là loại u hay gặp với tỷ lệ khoảng 25%, Ependymoma là loại u hay gặp trong các loại u nội tủy (chiếm khoảng 15%) và chiếm tới 60% trong các loại u ác tính, Ependymoma vùng thắt lưng cùng/chùm đuôi ngựa hầu hết là loại Myxopapillary ependymoma. Phẫu thuật lấy u trong màng cứng thường được áp dụng với phương pháp cắt bỏ toàn bộ bản sống. Tuy nhiên, nhược điểm của phương pháp này là dễ gây biến chứng sau mổ như: còng vẹo cột sống, đặc biệt hay gặp ở trẻ em khi xương còn phát triển, mất vững cột sống, xơ dính màng cứng, đau sau mổ… Còng cột sống với mất vững có thể gây ra chèn ép tủy, rễ thần kinh phía trước. Nhiều nghiên cứu của thế giới cho thấy, tỷ lệ biến chứng sau mổ của phương pháp cắt bỏ toàn bộ bản sống chiếm gần 10%; tỷ lệ tử vong là 1,5%; tỷ lệ biến dạng cột sống sau mổ ở trẻ em là 33%, người lớn trẻ tuổi là 8%; biến chứng trượt đốt sống sau mổ ở trẻ em là 16,6%, người lớn là 8%. Để dự phòng biến dạng và mất vững sau khi cắt bỏ toàn bộ bản sống lấy u, nhiều BS trên thế giới đã đặt dụng cụ kết hợp xương là hàng xương sau bên. Đây là giải pháp tốt nhưng tốn kém và có thể có các biến chứng do kết hợp xương gây ra.
Phương pháp mổ cắt nửa bản sống lấy u trong màng cứng được BS Yasargil và các cộng sự đề ra năm 1991. So với phương pháp phẫu thuật lấy toàn bộ bản sống, phương pháp này có nhiều ưu điểm hơn như: ít đau sau mổ, phòng được biến chứng biến dạng và mất vững cột sống, không cần sử dụng các phương tiện cố định, cho phép BN vận động sớm sau mổ. Ngoài ra, khi mổ bằng phương pháp cắt nửa bản sống, BN ít mất máu, vết mổ lành tốt, nguy cơ nhiễm trùng thấp và thời gian nằm viện ngắn hơn so với mổ cắt toàn bộ bản sống.
Hiện nay, phương pháp mổ cắt nửa bản sống đang được Bệnh viện Đa khoa tỉnh áp dụng, chỉ định trong phẫu thuật lấy u trong màng cứng. Kết quả sau mổ của các BN được chỉ định phẫu thuật bằng phương pháp này đều cho kết quả tốt. 6 tháng sau mổ, kết quả kiểm tra cho thấy BN không bị các biến chứng biến dạng, mất vững cột sống và tổn thương dây thần kinh phục hồi sau mổ.
THẢO LY
