Hiện nay, trên địa bàn TP. Nha Trang, các nghĩa trang tự phát không ngừng được mở rộng; hầu hết nghĩa trang tự phát và tư nhân không chịu sự quản lý của chính quyền địa phương, ....
Hiện nay, trên địa bàn TP. Nha Trang, các nghĩa trang (NT) tự phát không ngừng được mở rộng; hầu hết NT tự phát và tư nhân không chịu sự quản lý của chính quyền địa phương, làm ảnh hưởng đến môi trường sống của người dân, không phù hợp với quy hoạch tổng thể của thành phố… Đó là những bất cập trong việc quy hoạch xây dựng, quản lý và sử dụng NT trên địa bàn thành phố…
. Buông lỏng quản lý
Trên địa bàn TP. Nha Trang hiện có tới 61/64 điểm chôn cất lớn nhỏ không phù hợp với quy hoạch, cần phải di dời. Các NT này tập trung chủ yếu ở các xã, phường: Vĩnh Hải, Vĩnh Nguyên, Vĩnh Hòa, Ngọc Hiệp, Vĩnh Trung, Vĩnh Thái, Vĩnh Phước…; hầu hết do tư nhân tự đứng ra quy hoạch, sau đó bán đất cho người dân khi có nhu cầu. Điều đáng nói, hầu hết những NT tự phát và tư nhân không có sự quản lý của chính quyền địa phương. Những năm gần đây, tuy chính quyền các địa phương đã tuyên truyền, vận động người dân không nên chôn cất người chết tại các khu NT này và cấm các chủ NT tư nhân không được tự ý mở rộng, nhưng các NT tự phát vẫn không ngừng được mở rộng, lấn chiếm sang phần đất ở khiến nhiều hộ gia đình phải chấp nhận cảnh “sống chung với người chết”.
Ông Đinh Quang Thành - Chủ tịch UBND phường Vĩnh Hải, cho biết: “Hiện nay, trên địa bàn phường, NT tự phát lớn nhất là Khổng Học (khu vực phía Nam đèo Rù Rì) và khu vực vành đai núi Sạn. UBND phường đã nhiều lần xử phạt vi phạm hành chính về việc tư nhân tự ý ủi đất làm NT những cũng không mang lại hiệu quả”. Theo ông Thành, nguyên nhân của tình trạng này là do UBND TP. Nha Trang chưa có các văn bản quy định rõ ràng về việc chôn cất tại các khu vực NT tự phát.
Vĩnh Phước cũng là phường có NT tự phát với diện tích lớn, khoảng 6.000m2 nằm trong diện cần di dời. Tuy nhiên, khi chúng tôi hỏi cán bộ địa chính, xây dựng của phường về số lượng NT, diện tích NT tự phát… thì chỉ nhận được cái lắc đầu. Rõ ràng, việc quản lý hệ thống NT tự phát trên địa bàn các xã, phường thuộc TP. Nha Trang hầu như bị buông lỏng, không có sự kiểm soát, quản lý chặt chẽ của chính quyền địa phương. Bên cạnh đó, theo báo cáo của UBND TP. Nha Trang, hiện nay nguồn kinh phí hoạt động, xây dựng, quản lý tại các NT khá eo hẹp nên việc quản lý chưa đi vào nề nếp; các NT chưa có sự phân cấp quản lý rõ ràng. Việc xây mộ theo quy định chưa được quản lý chặt chẽ, mạnh ai nấy làm, không theo một quy định nào về quản lý kiến trúc, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật… dẫn đến tình trạng mất mỹ quan NT. Ngoài ra, giá dịch vụ và việc thu phí chôn cất người chết cũng chưa có sự thống nhất…
Hiện nay, trên địa bàn TP. Nha Trang có 2 NT được Nhà nước đầu tư xây dựng là NT phía Bắc (xã Vĩnh Lương) và NT Phước Đồng (xã Phước Đồng) do Công ty TNHH một thành viên Môi trường đô thị Nha Trang quản lý nhưng đều đang rơi vào tình trạng hết quỹ đất. Bên cạnh đó, hiện các NT chưa có tường rào bảo vệ nên việc quản lý gặp không ít khó khăn…
. Sớm xây dựng quy chế quản lý rõ ràng
Thực trạng trên cho thấy đã đến lúc phải có giải pháp lâu dài cho vấn đề quy hoạch xây dựng, quản lý và sử dụng NT trên địa bàn thành phố. Trước mắt, chính quyền các địa phương cần tính toán để xây dựng, quy hoạch các NT theo đúng quy định, đồng thời xây dựng được các quy chế quản lý NT. Việc bố trí quy hoạch phải phù hợp với điều kiện địa hình, địa chất, thủy văn và khả năng khai thác quỹ đất; phù hợp với tổ chức phân bố dân cư; đảm bảo phân khu chức năng, phân lô, kích thước, kiểu dáng xây dựng các bia, mộ… Có như vậy mới khắc phục được tình trạng ô nhiễm môi trường, sử dụng đất hiệu quả, tạo mỹ quan, thói quen an táng văn minh, hiện đại, phù hợp với phong tục, tập quán, nét đẹp văn hóa của người dân địa phương.
Về lâu dài, để tạo thuận lợi cho việc quy hoạch xây dựng, quản lý và sử dụng NT của thành phố một cách hợp lý, UBND tỉnh cần phân cấp cụ thể trong công tác quy hoạch xây dựng, cải tạo và quản lý cho các đơn vị, địa phương; đồng thời, hỗ trợ kinh phí cho địa phương trong công tác xây dựng và quản lý NT. Sở Xây dựng cần khẩn trương triển khai thực hiện đồ án quy hoạch NT liên huyện (Nha Trang - Diên Khánh - Cam Lâm) nhằm tạo sự đồng bộ trong quy hoạch xây dựng và quản lý. Cùng với đó, tiến hành quy hoạch xây dựng và cải tạo lại các NT do UBND các xã, phường đang quản lý để giao cho Công ty TNHH một thành viên Môi trường đô thị Nha Trang quản lý. Công ty TNHH một thành viên Môi trường đô thị Nha Trang và các xã, phường có NT cần sớm xây dựng quy chế quản lý rõ ràng. Bên cạnh đó, UBND TP. Nha Trang sớm nắm tình hình quản lý tại các NT để có những đề xuất, kiến nghị, tạo sự đồng thuận trong quản lý hoạt động…
MẠNH HÙNG - VĂN GIANG
Theo Quyết định số 04/2008/QĐ-BXD của Bộ Xây dựng về “Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về quy hoạch xây dựng”: NT xây dựng mới phải bố trí ở ngoài đô thị, phù hợp với quy hoạch phát triển đô thị hoặc dân cư nông thôn, không ảnh hưởng đến môi trường dân cư xung quanh, không ảnh hưởng đến nguồn nước cấp cho sinh hoạt, ở cuối hướng gió so với khu dân cư. NT hung táng (chôn một thời gian rồi tiến hành bốc mộ, cải táng), NT chôn cất một lần không được bố trí trong nội thị. Các NT hiện có trong đô thị không đạt tiêu chuẩn môi trường phải ngừng sử dụng và có kế hoạch di chuyển.