Quy hoạch (QH) và thực hiện QH là một trong những tiêu chí quan trọng của Chương trình Xây dựng nông thôn mới (XDNTM). Việc lập QH XDNTM nhằm tạo diện mạo mới cho khu vực nông thôn, gồm QH sử dụng đất, hệ thống hạ tầng kỹ thuật, khu dân cư, sản xuất…
Quy hoạch (QH) và thực hiện QH là một trong những tiêu chí quan trọng của Chương trình Xây dựng nông thôn mới (XDNTM). Việc lập QH XDNTM nhằm tạo diện mạo mới cho khu vực nông thôn, gồm QH sử dụng đất, hệ thống hạ tầng kỹ thuật, khu dân cư, sản xuất… Đây được xem là bước đầu tiên để các xã căn cứ vào đó triển khai XDNTM và điều chỉnh hướng phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Tuy nhiên, thời gian qua, việc triển khai công tác này trên địa bàn tỉnh còn chậm trễ. Không những thế, công tác này đang đối mặt với nhiều khó khăn vướng mắc, trong khi chất lượng QH đến thời điểm này vẫn chưa đánh giá được…
. Tiến độ triển khai chậm
Chương trình mục tiêu quốc gia XDNTM của tỉnh đã được Tỉnh ủy, HĐND tỉnh thông qua và UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch triển khai thực hiện từ tháng 10-2011. Nhưng nhìn chung tiến độ toàn tỉnh còn chậm, đến nay mới có 67/94 đề án XDNTM cấp xã (chiếm 71,2%) được thông qua HĐND, trong đó có 45 đề án được thẩm định đang trình UBND cấp huyện phê duyệt (chiếm 47,8% tổng số xã XDNTM); có 3/8 đề án XDNTM cấp huyện (chiếm 37,5%) được thông qua HĐND cấp huyện (trong đó có 1 đề án được phê duyệt là thị xã Ninh Hòa), có 76/94 xã đang tiến hành các thủ tục lập QH, nhưng có tới 48 xã chưa phê duyệt đề cương nhiệm vụ QH…
Theo Sở Xây dựng, hiện nay một số xã đã tổ chức lập, thẩm định đồ án QH XDNTM, nhưng phần lớn các địa phương chưa phê duyệt đồ án QH XDNTM. Tính đến cuối tháng 4-2012, có 64/94 xã đã và đang tiến hành lập đồ án QH XDNTM trên địa bàn tỉnh. Trong đó, xã Cam An Nam, huyện Cam Lâm đã phê duyệt QH chi tiết khu trung tâm xã, 19 xã đã thông qua đồ án QH, 6 xã chuẩn bị thông qua đồ án QH, 38 xã còn lại đang lập, trình thẩm định phê duyệt nhiệm vụ QH XDNTM. Xã Diên Đồng, huyện Diên Khánh là một trong xã hoàn thành sớm nhất việc QH XDNTM và đang chờ HĐND huyện phê duyệt. Tiến độ triển khai đã chậm còn chất lượng đồ án QH thì đến thời điểm này Sở Xây dựng vẫn chưa có đánh giá cụ thể vì phần lớn các địa phương chưa phê duyệt đồ án QH.
Việc lập quy hoạch xây dựng nông thôn mới ở nhiều địa phương còn chậm |
Thực tế thời gian qua, các bộ, ngành đã sớm ban hành các văn bản, thông tư và các cuốn sổ tay hướng dẫn công tác QH. UBND tỉnh đã ban hành Quy định về QH chung các xã NTM và đơn giá thực hiện QH… Ban chỉ đạo XDNTM của tỉnh đã cụ thể hóa các nội dung QH XDNTM như ban hành đề cương, định mức, xây dựng QH mẫu để rút kinh nghiệm. Sở Xây dựng cũng đã làm việc với các địa phương để rà soát hiện trạng, kế hoạch triển khai công tác QH XDNTM. Bên cạnh đó còn tổ chức các lớp đào tạo, tập huấn các quy định, pháp luật trong quản lý hoạt động xây dựng cho cán bộ cấp xã, phường, chương trình đào tạo có lồng ghép nội dung về QH XDNTM.
. Cần sự phối hợp chặt chẽ
Một trong những khó khăn của công tác lập QH XDNTM ở Khánh Hòa là do thiếu kinh nghiệm. Loại đồ án được lập cho chương trình phát triển NTM là loại đặc thù, riêng tỉnh Khánh Hòa từ trước đến nay hầu như chưa có đồ án QH xây dựng xã nên còn thiếu kinh nghiệm. Một số xã có QH sản xuất nông nghiệp, QH giao thông… Đa số xã có QH sử dụng đất và thực hiện quản lý QH xây dựng theo QH sử dụng đất. Vì vậy, việc lập QH XDNTM cho các xã trên địa bàn tỉnh phải tiến hành lập mới QH xây dựng xã theo quy định hiện hành của Bộ Xây dựng và rà soát các QH xây dựng đã có trên địa bàn xã theo tinh thần nội dung của Chương trình rà soát QH XDNTM. Hiện nay, việc lập QH XDNTM được thực hiện theo Thông tư liên tịch số 13 của liên bộ Xây dựng, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Tài nguyên - Môi trường. Đây là một đồ án tổng hợp chủ yếu của cả ba ngành, do vậy đòi hỏi lực lượng tư vấn, đơn vị lập, thẩm định QH có khả năng tổng hợp cao. Một vấn đề khó khăn nữa khiến công tác QH triển khai chậm là sự thiếu hụt về nhân lực cũng như năng lực của cán bộ xã.
Để đẩy nhanh tiến độ xây dựng QH XDNTM, bảo đảm 100% số xã hoàn tất phê duyệt QH trong năm 2012, tại Hội nghị báo cáo điển hình về QH và triển khai nhiệm vụ XDNTM từ nay đến cuối năm 2012 được tổ chức mới đây, đồng chí Lê Đức Vinh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh đã yêu cầu UBND cấp xã phải nắm được một số nội dung chính của công tác QH để chỉ đạo thực hiện. Đó là hiện trạng về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của địa phương (cơ cấu kinh tế, thực trạng các khu vực sản xuất, hạ tầng kỹ thuật về giao thông, thủy lợi, công nghiệp, hạ tầng xã hội giao dục, y tế…). Các địa phương cần phối hợp chặt chẽ với đơn vị tư vấn trong việc cung cấp số liệu thông tin, từ đó đưa ra dự báo về nhu cầu phát triển của địa phương từ 5 - 10 năm tới (dân số, lao động, phát triển sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, thương mại, dịch vụ…) đảm bảo đạt 19 tiêu chí XDNTM. Nội dung QH tập trung vào QH khu trung tâm, QH khu sản xuất, khu dân cư, hạ tầng kỹ thuật về giao thông, thủy lợi, công nghiệp, điện nước; QH hạ tầng xã hội như trường học, trạm y tế, trung tâm văn hóa, đình miếu…
Mặt khác, công tác QH có ảnh hưởng rất lớn đến dân sinh nên người dân phải được biết, nắm chắc, hiểu rõ QH cũng như tham gia xây dựng, phản biện. Chính vì thế, các nội dung QH phải được công khai cho người dân biết, tham gia ý kiến đóng góp và hưởng ứng thực hiện sau khi được phê duyệt.
THU AN