Trong xu thế phát triển đô thị chung, hoạt động lấn chiếm vỉa hè, lòng lề đường làm nơi buôn bán, trưng bày hàng hóa…
Trong xu thế phát triển đô thị chung, hoạt động lấn chiếm vỉa hè, lòng lề đường làm nơi buôn bán, trưng bày hàng hóa… ở Nha Trang cũng như các tỉnh, thành phố khác trong cả nước dường như cũng phổ biến hơn. Dẹp bỏ tình trạng này đang là nhiệm vụ “đau đầu” của các cơ quan quản lý. Tuy nhiên, bên cạnh nguyên nhân ý thức của người dân chưa cao, nhiều người đang nghi ngờ, phải chăng hoạt động quản lý của cơ quan chức năng cũng đang “có vấn đề”?
Có lẽ không cần chứng minh về tốc độ phát triển đến chóng mặt của tình trạng lấn chiếm lòng, lề đường làm nơi buôn bán hiện nay. Mọi nỗ lực của ngành chức năng chỉ như muối bỏ biển. Từ gánh hàng rong nhỏ nhoi cho đến những trung tâm buôn bán, cung cấp dịch vụ quy mô lớn, tất cả đều ít nhiều tràn ra chiếm lĩnh lề đường, mặt đường. Tuy nhiên, nếu để ý, có thể thấy, dường như việc quản lý hoạt động này đang có chút phân biệt. Chúng tôi đã không ít lần chứng kiến cảnh nhốn nháo của những gánh hàng rong, những hàng quán, chủ yếu cung cấp dịch vụ ăn uống và giải khát, trên khắp các vỉa lè, lề đường tại Nha Trang, mỗi lần có đoàn kiểm tra - mà người dân quen gọi là “tổ liên ngành” do Phòng Quản lý đô thị Nha Trang chủ trì - xuất hiện. Bàn ghế, ly chén, xe cộ… đang chễm chệ trên các vỉa hè đều nháo nhào tìm nơi khuất. Nhưng đó là đối với những “quán cóc” có quy mô kinh doanh nhỏ với dăm ba chiếc bàn ghế nhựa. Còn đối với những quán cà phê quy mô lớn, những nhà hàng sang trọng, thậm chí cả những siêu thị hiện đại, tình trạng lấn chiếm lòng, lề đường làm nơi giữ xe, nơi kinh doanh… dường như lại ít được “ngó” tới. Thực tế, khi vào một quán cà phê “cóc”, thoạt thấy bóng dáng của chiếc xe chuyên dụng chở đoàn “liên ngành”, từ khách đến chủ đều cuống cuồng lo “tẩu tán” xe máy, bàn ghế… Nhưng khi vào một quán cà phê quy mô lớn (đặc biệt, vào các sáng Thứ bảy, Chủ nhật) hay nhà hàng sang trọng, thì chiếc xe - kể cả xe máy lẫn ô tô - cũng được dựng nghênh ngang chiếm chỗ trên vỉa hè, lòng đường, tuyệt nhiên không khiến ai, dù là khách hay chủ quán, mảy may lo lắng hay nghĩ ngợi về sự có mặt của lực lượng kiểm tra! Phải chăng đây là những nơi “miễn nhiễm” với đoàn kiểm tra? Hay lực lượng quản lý chưa “với” đến những khu vực này?
Được biết, trong giới kinh doanh, từ lâu đã rộ lên “tin đồn” về việc cơ quan chức năng “ưu ái” cho những quán hàng quy mô lớn đó. Và để được “ưu ái”, ngoài “quà cáp” hàng tháng, vào các đợt kiểm tra cao điểm như lễ, Tết, tháng an toàn giao thông…, chủ kinh doanh cũng không quên thêm “quà”!!! Không biết độ chính xác của “tin đồn” đến đâu, nhưng điều mà ai cũng nhìn thấy là tình trạng lấn chiếm lòng, lề đường không chỉ xảy ra ở những quán “cóc”, hàng rong, mà còn đang xảy ra ở cả những quán hàng quy mô lớn. Hỏi một số chủ quán, hàng quy mô lớn này, chúng tôi thường nhận được cái lắc đầu từ chối trả lời; nhưng cũng có người lơ lửng: “Làm ăn phải “biết điều” chứ!”.
Phải chăng, “biết điều” ở đây được hiểu là “có qua có lại”, sẵn sàng giảm bớt một chút lợi nhuận để được “yên ổn” buôn bán. Nếu điều đó là sự thật, thì quả không khó hiểu khi thấy hàng ngàn xe máy, ô tô đậu đỗ trên vỉa hè, lòng đường trước các nhà hàng, quán nhậu mà vẫn bình yên vô sự. Các quy định hiện nay đều thể hiện rất chặt chẽ về điều kiện kinh doanh, trong đó có mặt bằng kinh doanh. Các quy định về việc dừng đỗ xe trên vỉa hè, lòng đường cũng rất rõ ràng. Nếu “áp luật”, chắc hẳn không dưới 70% số hàng quán tại Nha Trang không “đạt chuẩn”. Nhưng thực tế, họ vẫn đang kinh doanh lấn chiếm lòng, lề đường, người dân vẫn yên tâm sử dụng các dịch vụ do người kinh doanh cung cấp và tất nhiên, xe cộ, lều bạt, ki ốt… vẫn tràn ra vỉa hè, lòng lề đường.
Năm 2012 là Năm An toàn giao thông. TP. Nha Trang tiếp tục triển khai thí điểm các khu vực vỉa hè cho phép kinh doanh. Nếu quản lý không chặt, chủ trương đưa một phần vỉa hè vào diện cho phép kinh doanh rất có thể sẽ bị biến tướng, hợp thức hóa cho hình thức “bảo kê”, gây tác dụng ngược trong việc lập lại trật tự đô thị vốn đang ngày càng phức tạp như hiện nay và làm hạn chế nỗ lực chung của các cấp, ngành.
HỒNG LĨNH
