Hiện nay, hoạt động lấn chiếm lòng, lề đường làm nơi buôn bán ở TP. Nha Trang ngày càng bành trướng và diễn biến phức tạp...
Hiện nay, hoạt động lấn chiếm lòng, lề đường làm nơi buôn bán ở TP. Nha Trang ngày càng bành trướng và diễn biến phức tạp. Tuy các ngành chức năng đã tốn rất nhiều công sức nhưng hiệu quả mang lại chưa được như mong đợi. Năm 2012, cùng với các địa phương khác, TP. Nha Trang đã triển khai thí điểm việc bố trí một phần vỉa hè cho người dân buôn bán. Đây là một bước đi mới nhằm lập lại trật tự an toàn giao thông và hiệu quả bước đầu đã được xác định. Tuy nhiên, những tồn tại vẫn còn, đòi hỏi các ngành chức năng cần quyết liệt hơn trong triển khai, cũng như cần tiếp tục nâng cao ý thức của người dân.
Hiện nay, rất nhiều vỉa hè đã và đang là nơi kiếm sống của các hộ dân. Nơi này một gánh hàng rong, nơi kia 5 - 7 cái bàn, ghế, thậm chí, một số nơi còn dựng lều che bạt, tạo mặt bằng kinh doanh ngày càng bành trướng. Từ quán ăn, quán nhậu, cà phê, nơi giữ xe…, tất cả đều dựa vào vỉa hè. Nói không quá, nếu như buôn bán trên vỉa hè đã trở thành một nét văn hóa, thì đó có lẽ đó là “văn hóa… tiện”: tiện lợi cho cả người bán lẫn người mua. Với người bán, hầu như tất cả vốn liếng đều đổ vào đó, không ít trường hợp, nguồn thu từ việc buôn bán trên vỉa hè đã nuôi sống cả gia đình. Không ít người đã “ăn nên làm ra” từ một góc vỉa hè. Cho nên, dù các ngành chức năng có thường xuyên kiểm tra, xử phạt, tịch thu, thì hiệu quả vẫn chưa triệt để, mọi người vẫn “tràn ra mặt đường kiếm sống”.
Chính vì thế, trong Năm An toàn giao thông 2012, bên cạnh các biện pháp thông thường như tuần tra, xử phạt, tăng cường tuyên truyền nâng cao ý thức của người dân khi tham gia giao thông cũng như buôn bán trên vỉa hè, lòng đường lần đầu tiên, cùng với các địa phương khác trong toàn tỉnh, TP. Nha Trang đã triển khai thí điểm việc bố trí tạm thời một phần vỉa hè không vì mục đích giao thông. Nói cách khác, việc buôn bán trên vỉa hè đã được “cho phép” thay vì “cấm” như trước.
Chủ trương này xuất phát từ thực tế việc cấm hoạt động buôn bán trên vỉa hè không phát huy tác dụng. Chính vì vậy, từ giữa năm 2011, kế hoạch bố trí tạm thời một phần vỉa hè để buôn bán đã được UBND TP. Nha Trang chính thức triển khai. Trong 6 phường được triển khai, mỗi phường chọn thí điểm 2 - 3 con đường, chỉ trong một thời gian ngắn, đã có hàng trăm trường hợp được xem xét, khảo sát và cấp phép. Thủ tục cũng khá đơn giản: Người dân chỉ cần đề xuất nhu cầu kinh doanh của mình ở khu vực vỉa hè nào đó, các ngành chức năng sẽ tiến hành khảo sát, nếu đủ điều kiện sẽ kẻ vạch sơn khu vực được phép kinh doanh. Ngoại trừ một số trục đường chính, có lưu lượng giao thông lớn hoặc là trục đường có tính chất “bộ mặt” của TP. Nha Trang (khoảng 30 tuyến đường), còn lại, những đường có vỉa hè rộng từ 3m trở lên đều được xem xét bố trí một phần (1,5m) để buôn bán. Chủ trương này ngay lập tức nhận được sự đồng thuận rất cao từ phía người dân. Bởi đơn giản, họ không phải “chạy nháo nhác” mỗi lần thấy xe công vụ, không phải nơm nớp lo sợ và mang trong mình “cảm giác vi phạm” vốn chẳng thú vị gì. Cho nên, theo Phòng Quản lý đô thị Nha Trang, số hồ sơ xin phép đang tăng lên nhanh chóng. Điều này cũng cho thấy dấu hiệu bước đầu, hoạt động buôn bán trên vỉa hè có thể vào khuôn khổ. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, không ít khó khăn cũng nảy sinh. Việc hợp thức hóa hoạt động buôn bán trên các vỉa hè, nếu không được quản lý chặt chẽ, rất có thể sẽ phản tác dụng. Quan trọng nhất vẫn là ý thức chấp hành của những người kinh doanh trên vỉa hè. Nếu người dân có ý thức kém, khi được cấp phép, lại thêm nếu không quản lý thật chặt, thì rất có thể, việc lấn chiếm vỉa hè sẽ bành trướng xuống lòng, lề đường.
Tuy chủ trương này được nhiều hộ dân đồng thuận, thậm chí hoan nghênh, nhưng thực tế, đó vẫn chỉ là những hộ dân có lợi ích kinh tế gắn liền với vỉa hè. Còn lại, không phải ai cũng đồng ý với cách làm này vì cái giá phải trả không nhỏ. Đó là tình trạng mất trật tự giao thông, mất mỹ quan đô thị, thậm chí ô nhiễm môi trường…, ảnh hưởng đến môi trường du lịch của thành phố. Xét cho cùng, đây vẫn là giải pháp tình thế, vì thế khi triển khai cũng cần có biện pháp quản lý tốt.
HỒNG ĐĂNG
