Doanh nghiệp cần được “tiếp sức”

Thực hiện chủ trương xã hội hóa vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt, giảm trợ giá từ ngân sách Nhà nước, sau 3 năm đi vào hoạt động, tuyến xe buýt Nha Trang - Cam Ranh đã đáp ứng được nhu cầu đi lại của người dân,.....

Thực hiện chủ trương xã hội hóa vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt, giảm trợ giá từ ngân sách Nhà nước, sau 3 năm đi vào hoạt động, tuyến xe buýt Nha Trang - Cam Ranh đã đáp ứng được nhu cầu đi lại của người dân, góp phần đảm bảo trật tự an toàn giao thông tuyến Quốc lộ 1A trên đoạn đường này. Tuy nhiên hiện nay, việc kinh doanh tuyến xe buýt này đang gặp nhiều khó khăn nên Công ty Cổ phần Vận tải và Dịch vụ du lịch Phương Trang Chi nhánh Nha Trang đã có văn bản xin ngừng hoạt động tuyến xe buýt này.

. Mỗi năm bù lỗ 500 triệu đồng!

Tuyến xe buýt Nha Trang - Cam Ranh được Công ty Cổ phần Vận tải và Dịch vụ du lịch Phương Trang đầu tư đi vào hoạt động từ ngày 1-7-2008 đến nay, quá trình hoạt động, tuyến xe buýt Nha Trang - Cam Ranh đã nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của người dân và đông đảo học sinh, sinh viên… Tuy nhiên, do ảnh hưởng của suy thoái kinh tế, chi phí xăng dầu, vật tư, phụ tùng tăng cao đã làm ảnh hưởng đến doanh thu của DN. Tuy trong năm 2010 và 2011, DN đã điều chỉnh giá vé nhưng doanh thu vẫn không đủ bù đắp chi phí hoạt động. Đồng thời, từ khi trạm cuối của tuyến xe buýt tại số 5 Lê Thánh Tôn (Nha Trang) hết hợp đồng, DN phải chuyển xuống thuê mặt bằng tại đường Hoàng Diệu (Nha Trang), lượng khách bị hạn chế, các chi phí khác cũng tăng lên làm DN càng gặp khó khăn hơn. Chưa kể việc tại các trạm dừng của đơn vị tuy đã có vạch kẻ, song các xe “dù” (không được vào trạm bắt khách) vẫn ghé vào bắt khách. Ngoài ra, xe buýt phải chạy theo lộ trình, giá cả đã được xây dựng với 3 mức (8.000 đồng, 15.000 đồng và 22.000 đồng); trong khi đó, với các xe “dù” thì giá bao nhiêu cũng chở nên lượng khách của DN mất dần. Thời gian qua, tuy lực lượng Công an thường xuyên tuần tra và xử lý các xe này nhưng cũng rất khó. Theo ông Lê Ngọc Hải - Giám đốc Công ty Cổ phần Vận tải và Dịch vụ du lịch Phương Trang Chi nhánh Nha Trang, sau 3 năm tuyến xe buýt Nha Trang - Cam Ranh đi vào hoạt động, trung bình mỗi năm, DN phải bù lỗ khoảng 500 triệu đồng. Có thể nói, khi mở tuyến xe buýt này, Công ty đã xác định sẽ thu chỗ này bù đắp cho chỗ kia. Tuy nhiên, với tuyến xe buýt này, tình hình thua lỗ kéo dài đã khiến Công ty phải tính đến phương án giải thể. Vì vậy, ngày 27-7-2011, DN đã có văn bản gửi UBND tỉnh và Sở Giao thông vận tải (GTVT) xem xét, chấp thuận cho DN ngừng hoạt động tuyến xe buýt Nha Trang - Cam Ranh.

Việc kinh doanh xe buýt Nha Trang - Cam Ranh đang gặp nhiều khó khăn

Đánh giá về hoạt động của tuyến xe buýt này, theo ông Nguyễn Văn Dần - Phó Giám đốc Sở GTVT, năm 2008, theo sự chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở đã tiến hành xã hội hóa 2 tuyến xe buýt Nha Trang - Cam Ranh và Nha Trang - Ninh Hòa - Vạn Ninh. Đối với tuyến xe buýt Nha Trang - Cam Ranh, chất lượng phục vụ rất tốt, xe đảm bảo chất lượng, công tác quản lý điều hành của DN an toàn, văn minh, được dư luận quan tâm, đồng tình ủng hộ, góp phần rất lớn trong việc bảo đảm trật tự an toàn giao thông và hạn chế phương tiện cá nhân. Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động, DN cũng gặp không ít khó khăn, vì đây là tuyến xe buýt xã hội hóa, không có sự trợ giúp của Nhà nước nên việc cân đối thu chi của DN đã không đảm bảo. Tuy DN tự quyết định giá vé nhưng với loại hình vé xe buýt nên không thể đẩy giá lên cao. Ngoài ra, DN còn bị sự cạnh tranh của các phương tiện vận tải khác trên tuyến. Để khắc phục khó khăn này, thời gian qua, lực lượng Cảnh sát giao thông đã tăng cường công tác tuần tra, xử lý các xe “dù” vào bắt khách trong trạm xe buýt. Tuy nhiên, vấn đề này rất khó, vì các xe “dù” ghé vào trạm xe buýt bắt khách diễn ra rất nhanh. Trong khi đó, DN đầu tư thêm nhiều xe, tăng thêm tiện ích, rút ngắn khoảng cách giữa 2 tuyến càng dẫn đến việc mất cân đối thu chi. 

. Cần tháo gỡ kịp thời

Trước những khó khăn đó, Sở GTVT đã làm việc với DN nhằm giúp tháo gỡ những khó khăn để DN tiếp tục duy trì tuyến xe buýt này. Qua đó, Sở đã xây dựng Quy định về cơ chế ưu đãi trong hoạt động vận tải khách công cộng bằng xe buýt trên địa bàn tỉnh và đã trình UBND tỉnh, hiện đang chờ phê duyệt. Ông Dần cho biết: “Quy định này chủ yếu ưu đãi cho các DN kinh doanh trong hoạt động vận tải công cộng. Cụ thể, tỉnh cần tạo điều kiện điểm đầu, điểm cuối tuyến, giao đất cho DN hoạt động không thu tiền sử dụng đất (chỉ thu tiền thuế phi nông nghiệp), tạo điều kiện cho DN có điểm đầu điểm cuối, có bãi tập kết, khu quản lý điều hành… Đề nghị Nhà nước đầu tư hạ tầng giao thông điểm đầu, điểm cuối, trạm dừng trên tuyến cho DN. Để khuyến khích, thu hút các đối tượng có nhu cầu đi lại thường xuyên bằng xe buýt như: học sinh, sinh viên, Mẹ Việt Nam Anh hùng, đối tượng chính sách… Nhà nước có chính sách hỗ trợ cho các đối tượng này… Quy định này được tỉnh phê duyệt sẽ phần nào giúp các DN tháo gỡ những khó khăn”.

Hiệu quả hoạt động của tuyến xe buýt Nha Trang - Cam Ranh thời gian qua đã rất rõ. Vì vậy, UBND tỉnh, ngành chức năng cần sớm nghiên cứu, xem xét giúp các DN kinh doanh xe buýt nói chung và xe buýt của Công ty Cổ phần Vận tải và Dịch vụ du lịch Phương Trang nói riêng tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để tiếp tục duy trì tuyến xe buýt xã hội hóa, góp phần giảm mật độ giao thông trên đường, hạn chế ách tắc giao thông, đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của nhân dân.

CẨM VÂN