Vì sao?

Theo kết quả giám sát mới đây của Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh Khánh Hòa, việc thực hiện chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập cho các đối tượng trên địa bàn tỉnh theo Nghị định 49/2010/NĐ-CP của Chính phủ rất chậm trễ. Đến nay, toàn tỉnh chỉ mới giải quyết hỗ trợ cho khoảng 3,8% tổng số đối tượng được hưởng, với kinh phí hỗ trợ là 896 triệu đồng/58 tỷ đồng.

Theo tờ trình của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, toàn tỉnh có 64.790 người thuộc diện được hỗ trợ giáo dục theo Nghị định 49 với tổng kinh phí hỗ trợ ước tính 58 tỷ đồng. Tính đến ngày 10-6-2011, chỉ mới có huyện Khánh Sơn đã cơ bản hoàn thành việc hỗ trợ cho các đối tượng (đạt 95%) với kinh phí hỗ trợ là 835 triệu đồng (đã giải quyết 2.386/2.513 đối tượng); TP. Nha Trang thực hiện đạt 0,7% với kinh phí hỗ trợ 61,2 triệu đồng (đã giải quyết 57/8.160 đối tượng); các huyện, thị xã, thành phố còn lại đều chưa giải quyết. Trong đó, huyện Vạn Ninh có số đối tượng thuộc diện được hỗ trợ giáo dục nhiều nhất tỉnh với 27.004 người, tiếp đến là TP. Nha Trang 8.160 người, thị xã Ninh Hòa 7.626 người, huyện Cam Lâm 7.000 người, TP. Cam Ranh 5.115 người, huyện Khánh Vĩnh 4.510 người, huyện Diên Khánh 2.862 người… Do tình hình triển khai thực hiện chính sách miễn, giảm học phí và hỗ trợ chi phí học tập theo Nghị định 49 quá chậm trễ nên ngày 22-7-2011, UBND tỉnh đã ban hành văn bản yêu cầu UBND các huyện, thị xã, thành phố phải tập trung chỉ đạo UBND các xã, phường, thị trấn, các phòng, ban liên quan khẩn trương triển khai hướng dẫn việc lập và xét duyệt hồ sơ đối tượng thuộc diện được hưởng hỗ trợ giáo dục theo Nghị định 49; cân đối sử dụng ngân sách cấp huyện để thực hiện hỗ trợ cho các đối tượng kịp thời. Trong trường hợp ngân sách cấp huyện không cân đối được, phải báo cáo về Sở Tài chính để xem xét, trình UBND tỉnh phương án giải quyết… Thế nhưng, theo kết quả giám sát mới đây của Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh thì việc triển khai thực hiện chính sách miễn, giảm học phí và hỗ trợ chi phí học tập theo Nghị định 49 tại các huyện, thị xã, thành phố vẫn “giậm chân tại chỗ”.

Thực hiện chính sách tốt sẽ góp phần đảm bảo an sinh xã hội, đối tượng được thụ hưởng sẽ yên tâm học tập.

Tìm hiểu về vấn đề này, chúng tôi được biết, quá trình triển khai thực hiện Nghị định 49, hầu hết các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh đều gặp vướng mắc trong cách xác định thời điểm được hưởng chế độ của các đối tượng; vướng mắc về thủ tục, hồ sơ và phương thức chi trả… Ví dụ, tại Điều 16 của Nghị định 49 quy định: “Nghị định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1-7-2010” và tại các điểm c, Khoản 1; điểm b, c, Khoản 2; điểm b, c, Khoản 3 của Điều 3 của Thông tư liên tịch số 29/2010/TTLT-BGDĐT-BTC-BLĐTBXH ngày 15-11-2010 của Liên bộ Giáo dục và Đào tạo, Tài chính, Lao động - Thương binh và Xã hội hướng dẫn một số điều của Nghị định 49 quy định: “Trường hợp gia đình học sinh, sinh viên chưa nhận tiền hỗ trợ miễn, giảm học phí theo thời hạn quy định thì được truy lĩnh trong kỳ chi trả tiếp theo” và “thời điểm được hưởng: theo số tháng thực học kể từ ngày 1-7-2010”. Tuy nhiên, tại Khoản 3, Điều 4 của Thông tư 29 lại quy định: “Trường hợp trong quá trình học tập, người học thuộc đối tượng được miễn, giảm học phí và hỗ trợ chi phí học tập không có đơn đề nghị kèm theo đầy đủ các giấy tờ cần thiết theo quy định tại Thông tư này thì chỉ được cấp bù tiền miễn, giảm học phí và hỗ trợ chi phí học tập tính từ ngày cơ quan có thẩm quyền tại địa phương nhận được đầy đủ hồ sơ cho đến khi kết thúc khóa học; không được giải quyết và truy lĩnh tiền cấp bù miễn, giảm học phí và hỗ trợ chi phí học tập đối với thời gian đã học trước thời điểm người học gửi đơn”. Thực tế hiện nay, Thông tư 29 được ban hành vào cuối năm 2010, nhưng năm 2011 các địa phương mới triển khai và đại đa số hồ sơ bắt đầu nộp từ tháng 3, tháng 4-2011. Như vậy, đối với đối tượng thuộc diện được hưởng đã học trong năm học 2010 - 2011 nhưng nộp hồ sơ trong năm 2011 thì có được hưởng chế độ từ ngày 1-7-2010 theo Nghị định 49 hay tính từ ngày cơ quan có thẩm quyền tại địa phương nhận được đầy đủ hồ sơ? Đối với đối tượng thuộc diện được hưởng hiện đang học trong năm học 2011 - 2012 nhưng nộp hồ sơ sau “30 ngày kể từ ngày bắt đầu năm học” hoặc nộp hồ sơ sau “30 ngày kể từ ngày bắt đầu học kỳ” thì được hưởng chế độ theo quy định tại Điều 7 của Nghị định 49 hay chỉ tính từ ngày cơ quan có thẩm quyền tại địa phương nhận được đầy đủ hồ sơ? Tuy nhiên, điểm này lại có liên quan đến quy định tại Khoản 3, Điều 4 của Thông tư 29…

Ngoài ra, theo Nghị định 49, đối tượng được hỗ trợ chi phí học tập là trẻ em học mẫu giáo và học sinh phổ thông có cha mẹ thường trú tại các xã biên giới, vùng cao, hải đảo và các xã có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn… Nếu chiếu theo quy định này thì nhiều xã miền núi như: Ba Cụm Bắc (Khánh Sơn), Sông Cầu, Khánh Nam, Khánh Đông (Khánh Vĩnh), Vạn Long, Xuân Sơn, Vạn Thạnh (Vạn Ninh)… không thuộc diện được hỗ trợ chi phí học tập và miễn học phí. Trong khi đó, thực tế hiện nay đời sống của bà con ở đây, đa số là đồng bào dân tộc thiểu số rất khó khăn, rất cần sự hỗ trợ của Đảng và Nhà nước. Chính vì vậy, để giải quyết những vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện Nghị định 49, thiết nghĩ Liên Sở Tài chính - Giáo dục và Đào tạo - Lao động, Thương bình và Xã hội cần sớm ngồi lại với nhau để đề ra giải pháp hướng dẫn các địa phương thực hiện thủ tục xét, phương thức cấp bù học phí và hỗ trợ chi phí học tập cho các đối tượng được hưởng. Bên cạnh đó, cần xác định lại danh sách các xã biên giới, vùng cao, hải đảo và các xã có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn của tỉnh để không bỏ sót đối tượng được miễn, giảm học phí và hỗ trợ chi phí học tập. Có như vậy, chúng ta mới đảm bảo việc thực hiện tốt chính sách, góp phần đảm bảo an sinh xã hội.

THU HIỀN