Thuốc lá có hại như thế nào, có lẽ mọi người đều hiểu. Tuy nhiên, mới đây, khi Quốc hội xem xét Dự thảo Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, trong đó có nội dung thành lập quỹ phòng, chống thuốc lá thì nhiều đại biểu lại không tán thành.
Thuốc lá có hại như thế nào, có lẽ mọi người đều hiểu. Tuy nhiên, mới đây, khi Quốc hội xem xét Dự thảo Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, trong đó có nội dung thành lập quỹ phòng, chống thuốc lá thì nhiều đại biểu lại không tán thành. Vì sao các đại biểu Quốc hội lại không tán thành dự thảo này trong khi ai cũng biết mục đích của nó là tốt? Nếu không thông qua thì xã hội cần phải làm gì để hạn chế việc hút thuốc lá của người dân?
Lâu nay, những người hút thuốc lá đều khá bàng quan trước tác hại của nó. Có lẽ, sự ảnh hưởng của thuốc lá đến sức khỏe con người không đến độ nguy cấp tức thời. Hút thuốc lá cũng là một thói quen khó bỏ nên nhiều người bị phụ thuộc vì chất gây nghiện nicotin. Tuy nhiên, thuốc lá nguy hiểm chính vì sự “âm thầm” của nó.
 |
| Nhiều người vẫn vô tư hút thuốc dù biết rõ tác hại của nó. (Ảnh minh họa). |
Số lượng thuốc lá mà người Việt Nam tiêu thụ rất lớn. Điều đó cũng khiến ngành công nghiệp sản xuất thuốc lá phát triển và đóng góp khá nhiều cho sự phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, nếu so sánh những gì mà thuốc lá đem lại và những tác hại của nó như tác động đến sức khỏe, giống nòi, chi phí chữa trị tăng cao, tệ nạn buôn lậu… thì rõ ràng việc phòng, chống thuốc lá là điều cần thiết.
Quan điểm của Nhà nước ta về thuốc lá là không khuyến khích nhưng cũng không cấm hẳn mà chủ yếu tác động bằng phương pháp tuyên truyền để người dân tự ý thức về tác hại của thuốc lá. Trước đây, Chính phủ từng có Chỉ thị cấm hút thuốc lá nơi công cộng. Tuy nhiên, trên thực tế, việc áp dụng văn bản này vào cuộc sống chưa thực sự hiệu quả. Lý do là thuốc lá quá rẻ nên dễ sử dụng, và quan trọng là không có lực lượng để thực thi các biện pháp chế tài với những người vi phạm.
Theo Dự thảo Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, có 2 phương pháp để lập Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá và nâng cao sức khỏe cộng đồng. Một là trích 2% từ thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá. Hai là khoản đóng góp bắt buộc của người sản xuất, nhập khẩu và sử dụng thuốc lá. Việc thành lập quỹ này là giải pháp thiết yếu để huy động đủ nguồn tài chính ổn định, bền vững cho công tác phòng, chống tác hại thuốc lá.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng việc thành lập quỹ này chưa cần thiết vì không thể cứ mỗi Luật lại có một quỹ. Hơn nữa, dự thảo chỉ tập trung vào việc lập quỹ chứ chưa đưa ra những biện pháp cụ thể để phòng, chống. Như vậy, việc phản đối là do tâm lý e ngại rằng đây chưa phải là biện pháp căn cơ chứ không phải chúng ta không quyết tâm phòng, chống tác hại của thuốc lá.
Thực ra, vấn đề này không phải là mới mà rất nhiều nước trên thế giới đã làm. Ngoài việc tuyên truyền, dùng hình ảnh tác động đến nhận thức của người hút, Nhà nước còn đánh thuế rất nặng để hạn chế nhu cầu người dân. Bên cạnh đó, họ có những quy định pháp luật nghiêm ngặt để đảm bảo xử lý đến nơi đến chốn với những người vi phạm.
Những biện pháp ban hành quy định hay tăng thuế thì dễ nhưng điều mấu chốt là làm sao áp dụng được chế tài với người vi phạm. Vì thế, việc mà người dân quan tâm là làm sao có được một quy định về xử phạt người vi phạm. Tuy nhiên hiện nay chúng ta chỉ mới có pháp lệnh xử phạt hành chính, trong khi đây lại là Luật vì thế để bảo đảm việc xử lý thống nhất thì cũng cần nâng tầm Pháp lệnh lên thành Luật xử phạt hành chính.
Tuy nhiên, trước những hậu quả quá lớn từ việc sử dụng thuốc lá, Quốc hội cần có những quy định riêng, cụ thể về việc xử phạt trong Luật này để việc phòng, chống tác hại thuốc lá được đưa vào thực tiễn càng sớm càng tốt.
QUANG LONG
