Theo chỉ đạo của UBND tỉnh Khánh Hòa, năm 2012 sẽ thí điểm đấu thầu 2 tuyến xe buýt nội thị (tuyến 1 và 2) theo hình thức nhà đầu tư chủ động thu chi, không có trợ giá từ ngân sách.
Theo chỉ đạo của UBND tỉnh Khánh Hòa, năm 2012 sẽ thí điểm đấu thầu 2 tuyến xe buýt nội thị - XBNT (tuyến 1 và 2) theo hình thức nhà đầu tư chủ động thu chi, không có trợ giá từ ngân sách. Việc đấu thầu nhằm tạo điều kiện cho nhiều thành phần kinh tế tham gia đầu tư, vận hành các tuyến XBNT, nâng cao chất lượng phục vụ nhu cầu đi lại của người dân, tiếp tục góp phần giảm thiểu tai nạn, ùn tắc giao thông, đảm bảo mỹ quan đô thị và giảm trợ giá từ ngân sách. Tuy nhiên, để triển khai quyết định này, theo ý kiến của nhiều cơ quan chức năng, cần có những bước đi cẩn trọng…
Trong nội thành Nha Trang hiện có 6 tuyến xe buýt (XB) đang hoạt động do Công ty TNHH Một thành viên Dịch vụ vận tải Khánh Hòa quản lý với 44 xe, hệ số ngày xe tốt đạt 98%. Các tuyến XBNT Nha Trang hiện đều có đầy đủ cơ sở hạ tầng về biển báo, nhà chờ, sơn vạch điểm dừng và điểm tập kết xe hoạt động ổn định. Hàng năm, 6 tuyến xe này phục vụ hơn 11 triệu lượt hành khách, tức khoảng 30.000 lượt hành khách/ngày, góp phần đắc lực thực hiện các chủ trương của Đảng và Nhà nước về giảm ùn tắc, tai nạn giao thông và ô nhiễm môi trường, đồng thời góp phần hình thành nếp sống văn minh đô thị. Đi vào hoạt động từ năm 2003 đến nay, XB của Công ty luôn hoạt động có nề nếp, kỷ luật, phục vụ tốt, được đông đảo nhân dân đồng tình ủng hộ. Ngoài ra, còn có tuyến XB Nha Trang - Cam Ranh do Công ty Phương Trang điều hành với nhiều đoạn đi qua nội thành Nha Trang cũng đang hoạt động tốt.
Trong 6 tuyến nói trên, tuyến số 6 (Bến xe phía Nam - Bến xe phía Bắc - chợ Lương Sơn) hoạt động hiệu quả nhất và tuyến số 3 (chợ Đầm - đường Nguyễn Thị Minh Khai - Sông Lô) hoạt động kém hiệu quả nhất. Tuyến XB sắp được đấu thầu là tuyến số 1 (Bình Tân - Lê Hồng Phong - Thành) và tuyến số 2 (Bình Tân - Trần Phú - Thành) đều có chiều dài 18km. Đây là những tuyến XB đang hoạt động rất tốt. Đặc biệt, 2 tuyến này đều có cơ sở hạ tầng hoàn thiện với 2 trạm XB Thành và Bình Tân. Theo ông Hoàng Ân - Giám đốc Công ty TNHH Một thành viên Dịch vụ vận tải Khánh Hòa: Hiện nay, số tuyến XBNT đang hoạt động tại Nha Trang không nhiều, do đó, việc xã hội hóa hoạt động XB cần được xem xét kỹ lưỡng và toàn diện. Cần xác định mục tiêu chính của XB là phục vụ nhu cầu đi lại của người dân, giảm thiểu tai nạn giao thông, ùn tắc; tránh tập trung đấu thầu để giảm trợ giá ngân sách nhưng lại gây ra những xáo trộn, ảnh hưởng xấu tới mục tiêu, tác dụng của hoạt động XB. Tuyến XB số 1 và số 2 đang là 2 tuyến chủ lực phục vụ những đối tượng có thu nhập thấp như học sinh, sinh viên, công nhân, nhân dân lao động…, là tuyến quan trọng nhất kết nối khu vực trung tâm Diên Khánh với các tuyến khác trong TP. Nha Trang. Nếu lấy 2 tuyến này đấu thầu thì mục đích an sinh xã hội sẽ bị ảnh hưởng rất lớn.
 |
| Cần có cơ chế kiểm soát, quản lý các tuyến XB xã hội hóa để hoạt động tốt hơn. |
Trên 2 tuyến này, lượt vé tháng với giá hỗ trợ được phát hành rất cao. Và theo một cán bộ của Sở Tài chính, đây là một trong những nguyên nhân làm trợ giá XB tăng lên; nếu 2 tuyến này chỉ bán vé lượt thì doanh thu của XB hiện nay sẽ tăng đáng kể. Bên cạnh đó, trượt giá tăng không phải do quản lý mà là do trượt giá về nhiên liệu, tiền lương… Xã hội hóa hoạt động XB là rất cần thiết để giảm trợ giá từ ngân sách Nhà nước, tuy nhiên, chọn tuyến nào là điều rất quan trọng.
Mặt khác, theo định hướng, giai đoạn 2011 - 2020, trên địa bàn TP. Nha Trang sẽ có 12 tuyến XBNT. 6 tuyến XB đang hoạt động chưa đáp ứng đủ nhu cầu đi lại của người dân, mức độ phủ tuyến còn thấp… Vì thế, vấn đề đặt ra hiện nay là cần giữ vững, nâng cao chất lượng hoạt động của các tuyến XB hiện có và đầu tư mở thêm các tuyến mới. Thay vì đấu thầu 2 tuyến cũ, nên chọn 2 tuyến hoàn toàn mới, phù hợp với quy hoạch hệ thống giao thông vận tải của tỉnh để tổ chức đấu thầu thì sẽ không ảnh hưởng đến hoạt động của các tuyến XB hiện hữu, đồng thời lại có thêm 2 tuyến XB mới đi vào hoạt động, đáp ứng thêm nhu cầu đi lại của người dân.
Một vấn đề khác cũng cần quan tâm là bên cạnh các tiêu chí được xây dựng khi tham gia đấu thầu, cần có các quy định, quy chế, cơ chế giám sát cụ thể đối với các đơn vị tham gia. Đầu tư phương tiện tham gia vận chuyển hành khách công cộng bằng XB phải đảm bảo đúng tiêu chuẩn, quy định; khuyến khích đầu tư phương tiện có thiết bị hỗ trợ người khuyết tật. Thực tế đã xảy ra tình trạng khi tham gia lập hồ sơ đấu thầu, nhiều đơn vị xây dựng đạt các tiêu chí và trúng thầu, nhưng khi hoạt động lại không đạt yêu cầu. Hoạt động kém chất lượng của XB Đông Đức thời gian qua là một ví dụ. Cũng có ý kiến lo ngại trong tình hình khó khăn về tài chính hiện nay, liệu có nhà đầu tư nào mạnh dạn vay vốn ngân hàng để đầu tư cho hoạt động XB. Trường hợp nhà đầu tư trúng thầu nhưng vì nhiều lý do không triển khai được, hoặc triển khai chậm thì sẽ ảnh hưởng thế nào cũng là vấn đề cần tính đến. Bởi trên địa bàn tỉnh đã từng xảy ra tình trạng này; đó là tuyến XB Nha Trang - Khánh Vĩnh do Công ty Đông Đức trúng thầu từ năm 2008, đến nay vẫn chưa được triển khai.
BÍCH KHUÊ
