UBND tỉnh Khánh Hòa vừa thông qua mô hình tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân năm 2011. Mô hình này sẽ giúp cho lứa tuổi vị thành niên - thanh niên có thêm cơ hội tiếp cận các kiến thức về hôn nhân, chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình trước khi xây dựng gia đình.
VTN-TN, đặc biệt là trẻ VTN, là lứa tuổi có sự thay đổi rất lớn về thể chất, tâm sinh lý, tinh thần và cũng là nhóm có nguy cơ dễ bị tổn thương nhất. Do đời sống kinh tế - xã hội ngày càng phát triển và sự tác động của toàn cầu hóa nên đã làm thay đổi và ảnh hưởng không nhỏ đến suy nghĩ, hành vi, lối sống của VTN-TN hiện nay. Nhiều vấn đề liên quan đến sức khỏe, sức khỏe tình dục, giới và giới tính đã và đang là thách thức đối với lứa tuổi này. Nếu không được định hướng và trang bị kiến thức chính thống, kịp thời, các em sẽ rất dễ có những hành vi lệch lạc, sai trái, thậm chí để lại hậu quả khó lường. Theo số liệu thống kê của Cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2009, trên địa bàn tỉnh có khoảng 348.000 VTN-TN, chiếm 30,1% dân số toàn tỉnh. Đây là lực lượng nòng cốt để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Tuy nhiên, thời gian qua, việc cung cấp các kiến thức tiền hôn nhân trên địa bàn tỉnh còn mang tính đơn lẻ, thiếu hệ thống, chưa được thường xuyên. Các chương trình hướng dẫn cho lứa tuổi này về chăm sóc SKSS/KHHGĐ một cách cởi mở, chân thành cũng còn thiếu. Chính vì vậy, mô hình tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân được thông qua là việc rất cần thiết, nhằm giúp cho lứa tuổi VTN-TN có thêm cơ hội học tập nhiều hơn các kiến thức liên quan về giới - giới tính, hạnh phúc gia đình, bình đẳng giới, tình dục - tình dục an toàn, bệnh lây truyền qua đường tình dục, HIV/AIDS, chăm sóc thai sản, làm mẹ an toàn; đồng thời lựa chọn các dịch vụ phù hợp, thuận tiện, gần gũi, đảm bảo chất lượng... để chăm sóc tốt SKSS/KHHGĐ, nâng cao thể chất, trí tuệ tinh thần, sống lành mạnh.
Trước đây, vị thành niên, thanh niên chưa có nhiều cơ hội tiếp cận với kiến thức chăm sóc sức khỏe tiền hôn nhân. |
Theo kế hoạch năm 2011, với tổng kinh phí 220 triệu đồng, mô hình tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân sẽ triển khai từ ngày 15-5 đến 31-12-2011, tại 13 xã/phường thuộc 8 huyện, thị, thành phố trong tỉnh. Đó là Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh, Trung tâm Chăm sóc SKSS/KHHGĐ tỉnh, Trường Trung học Phổ thông Nguyễn Văn Trỗi (TP. Nha Trang), các Trạm Y tế: Vĩnh Lương (Nha Trang), phường Cam Lộc, phường Cam Nghĩa (TP. Cam Ranh), phường Ninh Đa, phường Ninh Diêm (thị xã Ninh Hòa), thị trấn Vạn Giã (huyện Vạn Ninh), xã Diên Toàn (huyện Diên Khánh), Trạm Y tế thị trấn Cam Đức (huyện Cam Lâm), Trung tâm Dân số - KHHGĐ huyện Khánh Vĩnh và Trường Dân tộc nội trú huyện Khánh Sơn. Trong vùng thực hiện mô hình có khoảng hơn 95.000 VTN-TN từ 15 - 24 tuổi; trong đó hơn 49.000 nam, hơn 45.000 nữ. Dự kiến, mô hình sẽ cung cấp thông tin và tư vấn về chăm sóc SKSS/KHHGĐ cho ít nhất 30% VTN-TN và 40% số nam/nữ chuẩn bị kết hôn.
Bà Hồ Thị Thi - Chi cục Trưởng Chi cục Dân số - KHHGĐ cho biết: Để triển khai mô hình này, bước đầu, Chi cục phải thực hiện khảo sát về kiến thức, thái độ và hành vi liên quan đến SKSS/KHHGĐ của khoảng 600 VTN-TN và đối tượng nam, nữ chuẩn bị kết hôn nhằm đánh giá thực trạng hiểu biết của nhóm đối tượng này ở địa bàn thực hiện mô hình. Căn cứ vào đó mới có thể đề ra những giải pháp hiệu quả nhằm thực hiện đạt mục tiêu đã đề ra; đồng thời làm cơ sở để đánh giá tác động của mô hình sau này. Sau đó tiến hành xây dựng và củng cố mạng lưới cung cấp thông tin, tư vấn và dịch vụ chăm sóc SKSS/KHHGĐ; xây dựng mô hình các câu lạc bộ tiền hôn nhân cho lứa tuổi VTN-TN tại các địa bàn triển khai mô hình. Ngoài ra, Chi cục còn phối hợp với các cơ quan liên quan tăng cường công tác tuyên truyền về SKSS/KHHGĐ cho VTN-TN, nam/nữ chuẩn bị kết hôn; tổ chức thi tìm hiểu kiến thức về SKSS/KHHGĐ cho VTN-TN ở tất cả các địa bàn triển khai thực hiện mô hình... nhằm tạo cho các em sân chơi bổ ích, lý thú, phù hợp; đồng thời tạo sự quan tâm của các tầng lớp xã hội về lĩnh vực chăm sóc SKSS/KHHGĐ cho VTN-TN.
Song song với việc triển khai các hoạt động mô hình, Chi cục sẽ thực hiện truyền thông, quảng bá các địa chỉ, hoạt động của các phòng tư vấn SKSS/KHHGĐ tiền hôn nhân để VTN-TN biết và tìm đến khi cần. Với các hoạt động thiết thực, mang tính xã hội như vậy, hy vọng ngày càng có nhiều VTN-TN trên địa bàn tỉnh biết và tìm đến với mô hình tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân. Qua đó trang bị tốt các kiến thức hữu ích về tình yêu, hôn nhân, gia đình, chăm sóc SKSS... tạo dựng cho bản thân cuộc sống lành mạnh, hạnh phúc sau khi kết hôn.
MINH THIẾT