05:09, 08/09/2010

Tổ chức sản xuất vẫn là yếu tố then chốt

Ngày 4-6-2010, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ký Quyết định số 800 phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới. Đây là văn bản quan trọng tạo thuận lợi cho các cấp chính quyền thực hiện Bộ Tiêu chí quốc gia về nông thôn mới.

Ngày 4-6-2010, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ký Quyết định (QĐ) số 800 phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia (CTMTQG) về xây dựng nông thôn mới (XDNTM). Đây là văn bản quan trọng tạo thuận lợi cho các cấp chính quyền thực hiện Bộ Tiêu chí quốc gia về NTM. Tuy nhiên, vấn đề quan trọng là, tuy có nhiều thuận lợi nhưng bản chất xây dựng NTM vẫn không thay đổi. Việc tổ chức các loại hình sản xuất vẫn là yếu tố then chốt.

.  Nhiều thuận lợi

QĐ 800 cụ thể hóa CTMTQG XDNTM bao gồm: quy hoạch NTM; phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội; chuyển dịch cơ cấu, phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập; giảm nghèo và an sinh xã hội; đổi mới và phát triển hình thức sản xuất có hiệu quả ở nông thôn; phát triển giáo dục - đào tạo, y tế, chăm sóc sức khỏe nhân dân; xây dựng đời sống văn hóa; cấp nước sạch và vệ sinh môi trường; nâng cao chất lượng hệ thống chính trị; giữ vững an ninh địa bàn nông thôn. Theo đó, nguồn vốn bao gồm ngân sách Trung ương và địa phương. Quan trọng nhất là vốn từ các CTMTQG và chương trình, dự án đang triển khai trên địa bàn. Ngoài ra, còn huy động lồng ghép nhiều nguồn vốn khác như: vốn trực tiếp cho chương trình, vốn tín dụng, vốn doanh nghiệp, hợp tác xã, vốn từ khu vực dân cư… Vốn Trung ương tập trung 100% vào các lĩnh vực: quy hoạch; giao thông đến trung tâm xã; xây dựng trụ sở xã; xây dựng trường học đạt chuẩn, trạm y tế, nhà văn hóa xã và công tác đào tạo cán bộ về XDNTM. Hỗ trợ một phần xây dựng công trình cấp, thoát nước; giao thông thôn xóm, nội đồng và kênh mương; phát triển sản xuất, dịch vụ; nhà văn hóa thôn, bản, hạ tầng khu sản xuất tập trung… Ưu tiên cho địa bàn khó khăn và địa phương làm tốt.

QĐ 800 cũng chỉ rõ, chủ đầu tư cho các dự án trên địa bàn là Ban chỉ đạo (BCĐ) XDNTM của xã và do UBND xã quyết định, trừ những công trình có yêu cầu kỹ thuật, thủ tục đầu tư phức tạp thì UBND huyện giao đơn vị có năng lực làm chủ đầu tư có sự tham gia của UBND xã. Dự án thực hiện dưới 2 năm hoặc có giá trị đến 3 tỷ đồng chỉ cần lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật kèm thiết kế, bản vẽ thi công và dự toán. Dự án có giá trị trên 3 tỷ đồng hoặc công trình yêu cầu kỹ thuật phức tạp thì do đơn vị tư vấn có tư cách pháp nhân thực hiện.

. Sản xuất là quyết định

Phát triển các loại hình sản xuất là yếu tố quan trọng xây dựng nông thôn mới.
Theo ông Trương Hữu Lan, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Khánh Hòa, dù QĐ có tạo nhiều thuận lợi thế nào đi nữa thì yếu tố quan trọng nhất để XDNTM vẫn là tổ chức sản xuất. Theo ông Lan, đã gọi là nông thôn và đặc biệt là NTM thì yếu tố sản xuất nông nghiệp (SXNN) không thể thiếu. Khi SXNN phát triển, nó sẽ là chỗ dựa và động lực cho các lĩnh vực khác phát triển. SXNN ảnh hưởng sâu sắc đến hàng loạt các tiêu chí khác như: thu nhập, tỷ lệ hộ nghèo, năng suất lao động, ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển dịch cơ cấu lao động, phát triển ngành nghề… Lúc này, việc đóng góp, tham gia XDNTM của người dân như: huy động ngày công; xây dựng giao thông thôn xóm, nội đồng, kiên cố hóa kênh mương; xây dựng nhà văn hóa thôn, bản; xây dựng khu hạ tầng sản xuất; xây dựng nhà ở đạt chuẩn; xây dựng hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh, xây dựng quốc phòng, an ninh vững mạnh (trong đó vai trò của người dân và cộng đồng là rất quan trọng) mới khả thi. Việc tổ chức các loại hình sản xuất có ý nghĩa quyết định đối với chương trình XDNTM. Theo QĐ 800 thì Nhà nước chỉ tập trung đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng (CSHT) cấp xã, hỗ trợ một phần xây dựng CSHT cấp thôn. Những năm qua, Khánh Hòa có nhiều nỗ lực trong việc đầu tư CSHT cho cấp xã, hiện đang tập trung cho cấp thôn nhưng ngân sách Trung ương chỉ hỗ trợ một phần. Như vậy, nguồn lực từ cộng đồng sẽ đóng vai trò quan trọng trong thời gian tới.

Thời gian qua, các địa phương trong tỉnh đã có nhiều nỗ lực trong việc triển khai xây dựng phương án XDNTM. Tuy nhiên, các loại hình tổ chức sản xuất, nhất là việc làm thế nào để sản xuất có hiệu quả vẫn còn lúng túng và chưa được chú trọng. Do vậy, hiệu quả chương trình sẽ bị hạn chế khi các tiêu chí khác được thực hiện xong nhưng tiêu chí về sản xuất vẫn chậm đổi mới. Giải pháp “dồn điền đổi thửa”, liên kết sản xuất, quy hoạch vùng sản xuất tập trung cần được các địa phương chú ý khi xây dựng phương án.

Để triển khai chương trình thành công, việc hình thành bộ máy BCĐ các cấp thống nhất về phương pháp và hành động rất quan trọng. BCĐ cần thường xuyên đúc kết kinh nghiệm, sơ, tổng kết chương trình; huy động tổng lực tập trung XDNTM, trong đó cần quán triệt và xác định đây là cuộc vận động lớn của toàn Đảng, toàn dân, làm cho mọi người dân thấy được trách nhiệm, vinh dự của mình để toàn tâm, toàn ý thực hiện nhiệm vụ chung; phấn đấu đến năm 2015, toàn tỉnh có 50% xã; năm 2020, có 75% xã thực hiện thành công Bộ Tiêu chí XDNTM.

QUANG VIÊN