Chủ đề của Tuần lễ Thế giới nuôi con bằng sữa mẹ năm 2010 là “Nuôi con bằng sữa mẹ - Chỉ 10 bước, thân thiện hơn với trẻ”, nhấn mạnh vai trò quan trọng của nhân viên y tế và cơ sở y tế trong việc đẩy mạnh nuôi con bằng sữa mẹ.
Chủ đề của Tuần lễ Thế giới nuôi con bằng sữa mẹ năm 2010 là “Nuôi con bằng sữa mẹ - Chỉ 10 bước, thân thiện hơn với trẻ”, nhấn mạnh vai trò quan trọng của nhân viên y tế và cơ sở y tế trong việc đẩy mạnh nuôi con bằng sữa mẹ. Tuần lễ Thế giới nuôi con bằng sữa mẹ được tổ chức ở hơn 120 quốc gia nhằm khuyến khích nuôi con bằng sữa mẹ như một cách thức quan trọng giúp cải thiện sức khỏe và sự phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Theo số liệu của Sở Y tế Khánh Hòa, cứ 10 bà mẹ thì chỉ có 1 bà mẹ nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời. Tỷ lệ trẻ tiếp tục bú mẹ cho tới khi được 2 tuổi chỉ ở mức khoảng 22%. Đặc biệt, trong tình hình hiện nay, khi các bà mẹ tham gia các hoạt động xã hội ngày càng nhiều, các loại sữa công nghiệp tràn ngập trên thị trường thì xu hướng các bà mẹ dùng sữa bột thay thế cho sữa mẹ ngày càng cao. Vậy, sữa mẹ có lợi ích gì và nuôi con như thế nào để trẻ có thể sử dụng nguồn sữa mẹ một cách tốt nhất?
. Lợi ích của việc nuôi con bằng sữa mẹ
Sữa mẹ là thức ăn hoàn hảo nhất đối với trẻ. Sữa mẹ chứa đầy đủ các chất dinh dưỡng và năng lượng cần thiết cho sự phát triển của trẻ. Trong thành phần sữa mẹ có khoảng 200 chất, được chia thành 7 nhóm chính: chất đạm; chất nitơ; vitamin; tế bào bạch cầu và biểu bì; chất glucid (chủ yếu là lactose); chất béo; chất khoáng và các chất vi lượng. Trong sữa mẹ có những yếu tố quan trọng bảo vệ cơ thể bé mà không một loại thức ăn nào có thể thay thế được. Do vậy, trẻ bú mẹ sẽ ít bị mắc bệnh hơn. Đồng thời, sữa mẹ có tác dụng chống dị ứng, trẻ bú mẹ ít bị dị ứng. Ngoài ra, nuôi con bằng sữa mẹ sạch sẽ, thuận lợi và tiết kiệm hơn so với nuôi con bằng các loại thực phẩm thay thế. Cho con bú mẹ giúp gắn bó tình cảm giữa mẹ và con, người mẹ có nhiều thời gian gần gũi tự nhiên với con, đó là yếu tố tâm lý quan trọng giúp cho sự phát triển hài hòa của trẻ.
. Cho trẻ bú như thế nào cho đúng?
Cho trẻ bú sớm trong vòng nửa giờ đầu sau khi sinh. Trẻ bú sớm sẽ giúp người mẹ nhanh tiết sữa, trẻ sẽ tận dụng được nguồn sữa non - là nguồn sữa vô cùng quý giá đối với trẻ mới ra đời. Sữa non giàu năng lượng, giúp trẻ chống được đói rét và giàu chất diệt khuẩn giúp trẻ chống được các bệnh nhiễm trùng.
Cần cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu sau sinh. Bú mẹ hoàn toàn có nghĩa là trẻ chỉ bú mẹ mà không cần phải ăn hay uống thêm một loại thức ăn nước uống nào khác, kể cả nước đun sôi để nguội; bởi trong giai đoạn này, sữa mẹ đã cung cấp đầy đủ dinh dưỡng và lượng nước cho cơ thể trẻ; ngay cả những ngày nắng nóng, sữa mẹ vẫn cung cấp đủ nước cho trẻ, nếu trẻ có cảm giác khát, trẻ sẽ bú mẹ nhiều hơn. Trẻ càng bú nhiều thì lượng sữa mẹ tiết ra càng nhiều. Cho trẻ bú mẹ kéo dài 18 - 24 tháng hoặc có thể lâu hơn.
Cần tạo điều kiện thuận lợi cho việc bú mẹ bằng cách để trẻ nằm gần mẹ suốt ngày, cho trẻ bú theo nhu cầu của trẻ chứ không nên gò bó theo giờ giấc. Khi trẻ bị bệnh, càng tăng cường cho bú mẹ, sữa mẹ sẽ giúp trẻ mau chóng lành bệnh hơn. Những trường hợp đặc biệt trẻ không bú mẹ được như: trẻ non yếu, trẻ bị sứt môi… cần vắt sữa mẹ ra ly rồi cho trẻ ăn.
Trong thời gian cho con bú, người mẹ phải ăn uống đầy đủ, tinh thần thoải mái, lao động, nghỉ ngơi hợp lý và cần được sự quan tâm của mọi người trong gia đình. Chất lượng sữa phụ thuộc vào tình trạng ăn uống của mẹ, đặc biệt các vitamin và chất khoáng không được tuyến vú sản xuất nên nếu mẹ ăn uống quá kiêng khem thì rất dễ bị thiếu các chất này. Người mẹ cũng nên uống nhiều nước, nhất là nước ép trái cây, sữa… (mỗi ngày khoảng 1,5 đến 2 lít). Một số hóa chất, dược phẩm có thể qua sữa mẹ, vì vậy trong thời gian cho con bú, người mẹ nên tránh tiếp xúc với các độc chất như: thuốc trừ sâu, rượu, thuốc lá, đồng thời nếu phải dùng thuốc để điều trị bệnh thì phải báo cho bác sĩ biết mình đang cho con bú.
Thực hiện được như vậy trẻ sẽ tận dụng được nguồn sữa mẹ một cách tối ưu, giúp trẻ mau lớn, khỏe mạnh. Mỗi gia đình cần tạo điều kiện tốt nhất để bà mẹ có niềm tin vào việc nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu, góp phần vào thực hiện thành công mục tiêu tăng gấp 2 - 3 lần tỷ lệ trẻ được nuôi bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời vào năm 2012.
BS. TÔN THẤT TOÀN
