Tiền vàng mã bày bán tràn lan: Khó xử lý

Thời gian gần đây, hoạt động sản xuất, tiêu thụ tiền vàng mã có mệnh giá và kích thước, hình ảnh giống tiền thật diễn ra phổ biến trên khắp cả nước, TP. Nha Trang cũng không ngoại lệ. Tuy nhiên, giải quyết ra sao trước tình trạng này thì cả người bán lẫn cơ quan chức năng đều lúng túng…

Tiền vàng mã tương đối giống với tiền thật từ mệnh giá, kích thước đến màu sắc.

Dạo một vòng quanh các cửa hàng bán nhang đèn, vàng mã ở TP. Nha Trang, chúng tôi thấy tiền vàng mã nhái tiền polymer Việt Nam vẫn được bày bán công khai, cho dù một chủ cửa hàng thổ lộ: “Chúng tôi cũng hồi hộp lắm, vì không biết sẽ bị phạt như thế nào. Nhưng đến nay cũng chưa thấy cơ quan chức năng kiểm tra”. Cũng theo chủ cửa hàng này: “Trước đây, chỉ có tiền đô la Mỹ là được in giống tiền thật, nhưng chỉ in có một màu. Còn loại tiền vàng mã đồng Việt Nam mới xuất hiện ở Nha Trang từ giữa năm trước, do một số người ở ngoài Bắc đưa vào. Ban đầu, họ đưa cho chúng tôi bán thử. Về sau thấy người dân có nhu cầu, chúng tôi mới lấy nhiều để bán. Hơn nữa, do nó khá đẹp so với loại tiền cũ và giá không cao, chỉ từ 2.000 đến 3.000 đồng/tập khoảng 50 tờ, nên hiện nay, người dân rất thích dùng loại tiền này để cúng bái. Lúc đầu mới xuất hiện, loại tiền này nhìn giống như tiền thật từ kích thước, màu sắc, cũng cứng và láng như polymer. Đến thời điểm này, sau khi bị dư luận, báo chí và các cơ quan chức năng lên tiếng, loại tiền vàng mã này có thay đổi và nhìn không còn giống tiền thật nhiều như trước”.

 

Theo quan sát của chúng tôi, tuy đã ít giống hơn so với trước (theo lời những người bán hàng), nhưng loại tiền vàng mã này thoạt nhìn vẫn còn khá giống với tiền thật từ kích thước, màu sắc, hình ảnh, hoa văn đến các mệnh giá (từ 10.000 đồng đến 500.000 đồng). Chi tiết khác biệt lớn nhất trên tờ tiền vàng mã là có in thêm chữ “Ngân hàng Địa Phủ” và chân dung của “Diêm Vương”.

 

Theo thông tin từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN), chỉ có NHNN là chủ sở hữu quyền tác giả đối với mẫu thiết kế các loại tiền. Vì vậy, việc sao chụp tiền Việt Nam dưới bất kỳ mục đích nào mà không có sự chấp thuận trước bằng văn bản của NHNN là một hành vi bị nghiêm cấm. Việc in ấn các loại tiền vàng mã giống tiền thật được quy vào tội làm tiền giả, đây là hành động vi phạm pháp luật. Bởi lẽ, tiền vàng mã có sử dụng hình ảnh đồng tiền Việt Nam có thể gây nhầm lẫn trong thu hồi tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông, tạo ấn tượng không tốt về hình ảnh đồng tiền Việt Nam . Chính vì thế, mới đây, NHNN đã có công văn gửi Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT) đề nghị phối hợp để ngăn chặn nạn in tiền vàng mã có sử dụng hình ảnh đồng tiền Việt Nam. NHNN cũng đề nghị Bộ TT-TT yêu cầu Sở TT-TT các tỉnh, thành phố không chấp nhận việc sử dụng bố cục, một phần hoặc toàn bộ hình ảnh, hoa văn của đồng tiền Việt Nam trong quá trình xét duyệt mẫu in tiền vàng mã của các cá nhân và tổ chức. 

 

Công văn của NHNN hiện mới chỉ dừng lại ở việc ngăn chặn hành vi in ấn tiền vàng mã, còn xử phạt hành vi buôn bán hay sử dụng tiền vàng mã loại này như thế nào thì đến nay vẫn chưa có văn bản hay chế tài nào quy định. Được biết, hiện nay, tại TP. Nha Trang cơ quan chức năng vẫn chưa phát hiện được cơ sở nào sản xuất hay in ấn loại tiền này. Còn việc buôn bán và sử dụng thì vẫn “vô tư” vì cơ quan chức năng “không biết phạt họ vào tội gì và phạt như thế nào” - như một cán bộ ở Ban quản lý chợ Đầm chia sẻ.

THU AN