Lao đao thời… giá tăng

Sau Tết Canh Dần, giá cả nhiều mặt hàng vẫn chưa “hạ nhiệt”. Cộng với giá điện, giá xăng tăng đã khiến nhiều mặt hàng thiết yếu như: thực phẩm, dịch vụ… cũng “té nước theo mưa”. Với mức giá tiêu dùng như hiện nay, đời sống của nhiều người lao động có thu nhập thấp, trung bình rơi vào cảnh lao đao!

* Thắt lưng, buộc bụng

Cuộc sống của diêm dân cũng lao đao không kém.

Đến thăm gia đình người bạn làm công nhân (CN) ở Khu Công nghiệp (KCN) Suối Dầu, chúng tôi mới hiểu giá cả tăng cao thời gian qua đã ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống của nhiều CN nơi đây!

Chợ Suối Tân (huyện Cam Lâm), khu chợ giáp ranh KCN Suối Dầu, vào giờ tan ca, nhiều CN tranh thủ ghé mua thực phẩm. Trò chuyện cùng chúng tôi khi đang chọn mua rau cải, chị Trương Thị Thu Cẩm - CN một công ty chế biến thủy sản (KCN Suối Dầu) cho biết: “Giá cả các mặt hàng lương thực, thực phẩm đều tăng cao từ Tết đến nay vẫn không thấy xuống, gạo loại thường, rau cải, cà chua tăng 1.000 - 2.000 đồng/kg, thịt heo tăng gần 10.000 đồng, cá biển tăng 6.000 đồng… Trong khi lương của tôi từ tháng 5-2009 đến nay vẫn giữ nguyên, cộng với tiền thuê nhà tăng, nên tính kiểu gì tôi cũng không đủ chi”.

Giá cả tăng, chất lượng bữa ăn của công nhân giảm.

Chị Cẩm cho biết thêm, đa số anh chị em CN ở trọ cùng chị đều phải “thắt lưng, buộc bụng” mới tích cóp được 100 - 200 nghìn đồng/tháng gửi về nhà. Thấy tôi quan sát mấy bịch đồ ăn, chị Cẩm giở ra “khoe”: mớ rau cải, 3 quả cà chua, 4 con cá nhỏ… Chị cho biết đây là bữa tối cho 3 chị em ở cùng nhà trọ.

Tiền mua thức ăn mỗi ngày 10 - 15 nghìn đồng là mức mà các CN ở KCN Suối Dầu chia ra để tự nấu ăn, giảm bớt chi phí, bởi giá cơm ở quán 10 - 15 nghìn đồng/dĩa quá cao, với sức ăn của CN sẽ không đủ no. Được biết, thu nhập trung bình của mỗi CN tại KCN Suối Dầu hiện khoảng 1 - 2 triệu đồng/tháng. Thế nhưng, ngoài thực phẩm thiết yếu hàng ngày, họ còn phải chi tiêu nhiều thứ, từ tiền thuê nhà trọ, tiền mua đồ dùng sinh hoạt… những khoản này đã “ngốn” hết 2/3 số tiền lương hàng tháng. Đó là chưa kể những lúc anh em CN nhận được lời mời của bạn bè đi dự đám cưới, hay những lúc có bạn bè đau ốm thì càng chật vật hơn. Để dành dụm tiền phòng thân hay gửi về quê phụ giúp gia đình, hầu hết CN phải chọn giải pháp cắt giảm khẩu phần ăn, tính toán lại chi tiêu một cách chi li.

Cùng chung cảnh ngộ với anh em CN, cuộc sống của các diêm dân cũng lao đao không kém. Giá muối giảm đúng vào thời điểm giá các mặt hàng sinh hoạt tăng cao, hiện chỉ còn 290 đồng/kg, khiến đời sống người làm muối trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Chị Nguyễn Mỹ Linh - CN ở Hợp tác xã Muối 1-5 Ninh Diêm (huyện Ninh Hòa) chia sẻ: “Hai vợ chồng tôi làm công ở đây, trước xúc đóng bao 1 tấn muối được 70 nghìn đồng. Nay người mua ít, công việc cũng ít nên tiền công vì thế giảm dần chỉ còn 30 nghìn đồng/ngày, việc bữa có bữa không, trong khi giá cả cái gì cũng tăng”. Còn chị Huỳnh Thị Hằng, làm công cho một ông chủ làm muối bạt người Hàn Quốc ở Ninh Diêm thì than: “Trước, gánh 1 tấn muối từ ruộng lên bờ được 35 nghìn đồng, mỗi ngày kiếm được 50 - 70 ngàn đồng, giờ giá muối giảm, tôi cũng nản vì tiền công bị giảm một nửa, trong khi cả nhà 5 miệng ăn chỉ trông vào gánh muối này là chính”.

Tình cảnh trên cũng là tình trạng chung của phần nhiều công chức, viên chức và những người lao động có thu nhập trung bình, thấp trong các đơn vị hành chính mà chúng tôi khảo sát. Chị Đ.T.B ở phường Phước Long, Nha Trang cho biết: “Vợ chồng tôi đều là viên chức Nhà nước, thu nhập của 2 người chỉ hơn 3 triệu đồng/tháng, trong khi chi phí cho sinh hoạt của cả gia đình trong 1 tháng cộng với tiền học cho con đã ngốn gần hết nên gần như chúng tôi không dành dụm được chút nào. Do phải lo từng bữa ăn nên chuyện mua đất, làm nhà để ổn định cuộc sống với tôi nghe thật xa vời”.

* Xu hướng tiêu dùng thay đổi

Trao đổi với chúng tôi, bà Ngô Hoàng Vô Úy - Giám đốc Trung tâm Thương mại Maximark Nha Trang cho biết, từ đầu năm 2010, phần đông người tiêu dùng đã “thắt lưng, buộc bụng”, tiếp tục dè xẻn trong chi tiêu, tính toán kỹ trước khi mua sắm. Thực tế đó đã tạo nên sự khác biệt về xu hướng tiêu dùng giữa đối tượng có thu nhập cao, thu nhập trung bình và thu nhập thấp. Bà Úy cho rằng, năm 2009 có nhiều khó khăn do ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế, năm 2010 nền kinh tế nước ta chưa hẳn đã thuận lợi. Đông đảo người tiêu dùng vẫn phải tiếp tục “thắt lưng, buộc bụng” trong chi tiêu. Trong điều kiện kinh tế eo hẹp, đa số khách hàng sẽ phải tính toán kỹ trong mua sắm. Đặc biệt, những người có thu nhập thấp vẫn sát sao trong chi tiêu cá nhân, cắt giảm thanh toán để dành dụm tiền. Trong khi những người có thu nhập cao vẫn “chịu khó” tiêu xài, mua sắm những mặt hàng có giá trị lớn.

Qua thống kê của Trung tâm Thương mại Maximark Nha Trang, hàng Việt chiếm gần 90% lượng hàng trong siêu thị. Điều đó cho thấy, khách hàng đã và đang ủng hộ hàng Việt ngày càng nhiều. Do hàng hóa trong nước đã cải thiện về chất lượng, mẫu mã sản phẩm, có những thay đổi phù hợp trong khâu phân phối, các doanh nghiệp đã quan tâm hơn đến người tiêu dùng Việt, đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng trong nước. Những nỗ lực của doanh nghiệp trong nước đã tạo niềm tin cho người tiêu dùng trong thời gian qua, và dự báo tiêu dùng hàng nội địa sẽ tăng trong năm 2010. Về hàng ngoại, các sản phẩm xuất xứ từ Trung Quốc chất lượng kém, hàng hóa không rõ nguồn gốc, nguy hại đến sức khỏe, người tiêu dùng sẽ có thái độ “thận trọng” hơn.

* Làm gì để kiềm giá?

Trước tình hình giá cả tăng cao, ngày 10-3, Bộ Tài chính đã khẩn trương thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện các biện pháp kiềm chế lạm phát năm 2010. Theo đó, Bộ Tài chính sẽ tổ chức các đoàn thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về thuế và pháp luật về giá đối với các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh các mặt hàng thuộc danh mục bình ổn giá, đăng ký, kê khai giá, niêm yết tại các địa phương như các mặt hàng: xi măng, sắt thép, đường, sữa, thuốc chữa bệnh và nhiều mặt hàng thiếu yếu khác. Bằng việc kiểm tra này, cơ quan chức năng sẽ xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về thuế và pháp luật về giá, các tổ chức, cá nhân vi phạm sẽ thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân biết, tránh bị lợi dụng.

Người tiêu dùng phân vân khi chọn mua hàng.

Dịp Tết vừa qua, UBND tỉnh cũng đã chọn các doanh nghiệp được vay vốn từ ngân sách với cam kết bán giá hàng hóa ổn định, thấp hơn giá thị trường 5%; thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành nhằm kiểm tra thị trường hàng hóa nói chung và mặt hàng sữa nói riêng; công bố các biện pháp bình ổn giá dịch vụ lưu trú trong dịp Tết. Qua đó, đã góp phần bình ổn giá các mặt hàng, dịch vụ trong thời gian qua. Bên cạnh đó, sự tham gia của nhiều đơn vị vào việc bình ổn giá đã giúp “hạ nhiệt” nhiều mặt hàng trên thị trường. Bà Úy cho biết thêm: “Thực hiện chính sách bình ổn giá, siêu thị chúng tôi đã tiến hành bán đúng giá niêm yết, không tăng theo giá thị trường mà chỉ tăng khi nhà cung cấp tăng giá. Nhà sản xuất muốn tăng giá sản phẩm phải báo trước cho chúng tôi 30 ngày”.

Theo các chuyên gia, để kiềm giá, các đơn vị sản xuất, kinh doanh cần chủ động nguồn hàng nhằm tạo nguồn cung ổn định, cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường, xử lý nghiêm các trường hợp đầu cơ, tăng giá… Thiết nghĩ, để giảm nhẹ gánh nặng cho người dân trong vòng xoáy tăng giá, rất cần sự tích cực, vào cuộc của các cơ quan chức năng, sự đồng thuận của các đơn vị và cá nhân sản xuất kinh doanh hàng hóa trong việc thực hiện các biện pháp bình ổn giá.

BÍCH LA - NHƯ NGUYỆT