Bài toán chưa có lời giải

Tuy được đánh giá là tỉnh có nền kinh tế phát triển khá, nhưng lại có một thực tế, nguồn nhân lực cho ngành Y tế ở Khánh Hòa đang thiếu hụt nghiêm trọng...

Ảnh minh họa.

Tuy được đánh giá là tỉnh có nền kinh tế phát triển khá, nhưng lại có một thực tế, nguồn nhân lực cho ngành Y tế ở Khánh Hòa đang thiếu hụt nghiêm trọng. Ở hai huyện miền núi Khánh Sơn, Khánh Vĩnh - nơi đang rất cần nguồn nhân lực và dịch vụ y tế, thế nhưng, đội ngũ bác sĩ (BS), dược sĩ (DS) đại học đang thưa dần. Còn ở trung tâm thành phố, các huyện, thị xã, những bệnh viện lớn cũng đang trong tình trạng báo động về “chảy máu” nguồn nhân lực, không ít BS, DS đã chuyển công tác vì cho rằng: Chế độ đãi ngộ không tương xứng. Vậy đâu là nguyên nhân?

Theo báo cáo của Sở Y tế, toàn ngành hiện có 29 đơn vị trực thuộc với 2 chi cục, 5 bệnh viện tuyến tỉnh, 13 trung tâm tuyến tỉnh, 8 trung tâm tuyến huyện. Tổng số cán bộ trong toàn ngành hiện có 3.403 người; trong đó, khối quản lý nhà nước 84 người, khối sự nghiệp y tế 3.319 người. Năm 2009, toàn ngành đã tuyển mới 213 người. Trong năm, số lao động giảm đến 86 người, đó là chưa kể số lao động của ngành có tới 410 người trong độ tuổi 51 - 60; số này sẽ nghỉ hưu ở những năm kế tiếp.

Nguyên nhân của sự thiếu hụt nguồn nhân lực trong ngành, một phần là lao động đã đến tuổi nghỉ hưu, nhưng cũng có một số lao động nghỉ và chuyển công tác do điều kiện lương, nhà ở và chế độ ưu đãi chưa tương xứng. Theo đề án phát triển của ngành Y tế đến năm 2010, Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) tỉnh sẽ được nâng cấp lên BVĐK khu vực Nam Trung bộ; BVĐK Ninh Hòa, thị xã Cam Ranh sẽ được nâng lên thành BVĐK tuyến tỉnh. Ngoài ra, sẽ thành lập nhiều BV tuyến tỉnh như: BV Y học cổ truyền, BV Nhi, BV Phụ sản, BV Ung bướu, BV Nhiệt đới. Theo đó, giai đoạn 2009 - 2010 sẽ cần thêm 220 BS, 80 DS; giai đoạn 2011 - 2015 cần thêm 350 BS, 50 DS; giai đoạn 2016 - 2020 cần thêm 400 BS, 60 DS… Theo Tiến sĩ Trương Tấn Minh - Giám đốc Sở Y tế: Tình trạng “khát” nguồn nhân lực y tế có trình độ cao tại các cơ sở y tế công lập của tỉnh chưa có lời giải từ nhiều năm nay. Hiện nay, ngành Y tế lại đang đối mặt với nguy cơ chảy “chất xám”, do sức hút từ các cơ sở y tế tư nhân mới ra đời và nhiều BV ở các thành phố lớn. Những năm qua, để từng bước khắc phục thực trạng về nguồn nhân lực, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe, khám chữa bệnh cho nhân dân trong tỉnh, ngành Y tế đã tìm giải pháp, nỗ lực đào tạo, đáp ứng yêu cầu về số lượng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của ngành. Tuy nhiên, do nguồn kinh phí hạn hẹp, số y - BS được đào tạo trong những năm gần đây không nhiều, tỷ lệ BS, DS đại học vẫn thấp so với bình quân chung cả nước. Hiện nay, trình độ đội ngũ y - BS ở các chuyên ngành chưa đồng đều, số cán bộ có trình độ sau đại học còn thấp và thiếu hụt rất nghiêm trọng. Trong đó, tuyến tỉnh thiếu 67 BS, 55 DS; tuyến huyện thiếu 93 BS, 25 DS; tuyến xã thiếu 48 BS.

BS Nguyễn Mạnh Tiến - Giám đốc BVĐK tỉnh cho biết: Hiện tại, BV có quy mô 770 giường bệnh, nhưng thực tế thực hiện đã lên đến 975,5 giường bệnh. Theo kế hoạch, với 770 giường phải cần 1.078 cán bộ công chức, nhưng nếu hoạt động lên 900 giường phải cần tới 1.260 người. Tuy nhiên hiện nay, BV chỉ có 998 cán bộ công chức, thiếu tới 262 người nên luôn hoạt động trong tình trạng quá tải, thiếu nhân lực trầm trọng. Tuy hàng năm, tỉnh cho biên chế những chức danh này, nhưng tính toán giữa số BS nghỉ hưu hoặc chuyển công tác với số BS được phân bổ về BV vẫn không tăng. Trong năm 2008 - 2009, số BS, DS về BVĐK tỉnh chỉ được 34 người, nhưng số BS, DS xin nghỉ, chuyển công tác đã lên đến 32 người. Do vậy, BV phải tự điều phối nhân lực giữa các khoa hoặc phải hợp đồng lao động có thời hạn để bổ sung cho các khoa có nguồn nhân lực giảm vì nghỉ hưu, chuyển công tác. Hiện nay, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu BS, DS ở các tuyến, nhưng cơ bản nhất vẫn là môi trường làm việc tại các cơ sở y tế chưa hấp dẫn, chưa đủ sức thu hút BS, DS về làm việc. Dù BV có tạo điều kiện đến mức nào đi chăng nữa thì cũng không thoát khỏi quy định của Nhà nước về thu nhập, về ngạch, bậc lương trong các đơn vị sự nghiệp. Trong khi đó, nhiều BV tư nhân, công ty dược lớn trong và ngoài nước luôn sẵn sàng chào đón họ với mức thu nhập cao gấp nhiều lần; một môi trường làm việc hấp dẫn để họ có điều kiện thể hiện khả năng của mình. Nếu so với mức lương của BV thì họ ra đi cũng là điều dễ hiểu. Còn điều kiện làm việc cũng chưa đủ sức giữ chân họ, vì ít có cơ hội để thể hiện khả năng, nâng cao trình độ chuyên môn của mình nếu làm việc tại cơ sở. Khoảng cách về thu nhập, cơ hội, điều kiện làm việc giữa các BV công lập với BV tư, doanh nghiệp ngày một lớn. Tất cả những yếu tố về vật chất, tinh thần đó đã tác động đến sự lựa chọn của rất nhiều BS, DS và số sinh viên mới ra trường hiện nay.

Đầu năm 2010, Thường trực Tỉnh ủy đã buổi làm việc với ngành Y tế, các sở, ngành liên quan về tình hình thu hút nguồn nhân lực y tế. Thường trực Tỉnh ủy đã giao cho UBND tỉnh chỉ đạo Sở Tài chính, Sở Nội vụ tham mưu, xem xét vấn đề bổ sung nguồn ngân sách cho ngành Y tế; các chế độ, chính sách ưu đãi đối với các y - BS, sinh viên mới tốt nghiệp về công tác tại Khánh Hòa. Trước mắt, ngoài các chính sách của ngành, tỉnh đồng ý với đề xuất của Sở Y tế về các chế độ ưu đãi hỗ trợ một lần cho các BS, DS mới về nhận công tác lần đầu tại Khánh Hòa. Theo đó, BS, DS nếu nhận công tác ở đồng bằng sẽ được hỗ trợ 10 triệu đồng/người; miền núi 15 triệu đồng/người; BS, DS chuyên khoa 1 được hỗ trợ 14 triệu đồng/người, chuyên khoa 2 là 22 triệu đồng/người. Ngoài ra, các y sĩ, DS trong ngành đang học liên thông theo chế độ tự túc sẽ được tỉnh hỗ trợ kinh phí học tập theo chế độ hiện hành từ năm 2009; khi chưa có nhà ở xã hội, các cán bộ ở nơi xa đến công tác sẽ được hỗ trợ tiền thuê nhà ở… Mặt khác, giao cho ngành Y tế, BVĐK tỉnh căn cứ theo tình hình thực tế, quy định của ngành để mở rộng mạng lưới điều trị dịch vụ theo yêu cầu, tạo nguồn bổ sung để duy trì hoạt động và nâng cao đời sống cho cán bộ, nhân viên đang công tác trong ngành.

Có thể nói, trước những khó khăn, vướng mắc của ngành Y tế, UBND tỉnh bước đầu đã có những động thái tích cực nhằm thu hút nguồn nhân lực, đặc biệt là đội ngũ BS, DS về công tác tại Khánh Hòa. Tuy nhiên, mức thu nhập chênh lệch quá lớn giữa BV công với BV tư; môi trường làm việc không thuận lợi, cộng với chỉ tiêu đào tạo hạn chế là những nguyên nhân chính khiến cho bài toán nguồn nhân lực của ngành Y tế Khánh Hòa chưa có lời giải.

ANH TUẤN