Tất bật… sàng cát cuối năm

Đến hẹn lại lên, cứ đến đầu tháng Chạp hàng năm, những người làm nghề sàng cát thủy tinh ở thôn Bãi Giếng Bắc (thị trấn Cam Đức, huyện Cam Lâm, Khánh Hòa) lại tất bật với công việc của mình. Cát được người dân nơi đây phơi khô, sàng, đóng bao rồi cung cấp cho các thương lái mang đi TP. Hồ Chí Minh, Phan Rang, Đà Lạt, Nha Trang… bán để bỏ vào bát nhang (bát hương) hoặc chậu cây cảnh trang trí trong dịp Tết.

Ở thôn Bãi Giếng Bắc (thị trấn Cam Đức) có một nghề khá lạ: sàng cát để bán. Theo nhiều người dân nơi đây, nghề này chỉ bắt đầu vào những tháng cuối năm, thường rộ lên vào tháng Chạp hàng năm.

Chị Võ Thị Mén đang sàng cát, đóng bao để bán vào dịp Tết.

Những ngày này, dọc 2 bên đường dẫn vào thôn Bãi Giếng Bắc xuất hiện khá nhiều bãi cát thủy tinh trắng xóa đang được bà con phơị Nhiều người ở những vùng quê khác có dịp ghé qua đây đều nhầm tưởng đó là bột mì (bột sắn). Theo lời giới thiệu của một số người dân, chúng tôi tìm đến nhà chị Võ Thị Mén - người đã hơn 15 năm gắn bó với nghề sàng cát. Nhìn đôi tay thoăn thoắt sàng cát của chị Mén, chúng tôi cảm nhận được thâm niên trong nghề của chị. Vừa sàng cát, chị vừa tâm sự: “Nghề này thú vị nhưng vất vả, nhất là những công đoạn phơi, sàng, đóng bao… Bụi cát bám vào người, hít vào mũi nên dễ bị bệnh, vì vậy trong làng ít người làm nghề này…”. Tận dụng khoảng thời gian nông nhàn của những ngày cuối năm, nhiều phụ nữ trong làng mới bắt đầu sàng cát. Chị Mén cho biết thêm: “Bắt đầu từ ngày 15 - 28 tháng Chạp hàng năm, các thương lái thường đến mua cát. Ngoài ra, một số người trong làng cũng đem vào các thành phố lớn để bán. Người dân mua loại cát này để bỏ vào bát nhang hoặc chậu cây cảnh trang trí trong ngày Tết…”.

Ở thôn Bãi Giếng Bắc có khoảng 10 nhà gắn bó với nghề sàng và bán cát. Để có cát làm, người dân phải mua lại của một công ty chuyên khai thác cát trên địa bàn xã Cam Hải Đông (Cam Lâm) với giá 150.000 ngàn đồng/tấn. Cát được mua về đã qua công đoạn rửa sạch bùn đất, nhưng chưa qua công đoạn phơi khô và sàng để loại bỏ rác. Chị Từ Thị Thu cho biết: “Nghề này phụ thuộc vào thời tiết, nếu trời nắng thì việc phơi, sàng, đóng bao mới thuận tiện, còn khi trời mưa phải nghỉ. Để phơi khô 1 tấn cát thủy tinh phải mất nửa tháng…”. Được biết, mỗi bao cát nặng khoảng 80kg chị Thu bán với giá từ 15 - 20 ngàn đồng. Thường trong tháng cuối năm, chị bán được khoảng 60 - 70 bao cát. Sau khi trừ các chi phí, chị thu được khoảng 600.000 - 800.000 đồng.

Được biết, cát ở đây rất đặc biệt với màu trắng và trong suốt như thủy tinh nên nhiều người gọi là cát thủy tinh. Chính vì đặc tính của loại cát này mà vào dịp Tết, nhiều người dân ở thành phố thường thích muạ Một số nghệ nhân chuyên làm tranh cũng mua loại cát nàỵ

Cuối năm, ngày Tết đang cận kề, những phụ nữ trong thôn vẫn miệt mài với công việc sàng cát. Họ đang cố gắng để kiếm thêm ít tiền trang trải trong mấy ngày xuân.

PHÚ VINH