Một số điểm mới trong công tác cảnh báo thiên tai

Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Quyết định 03/2020 và 05/2020 thay thế các quyết định trước đây về cảnh báo thiên tai và báo động lũ. Xung quanh vấn đề này, ông Võ Anh Kiệt - Phó Giám đốc Đài Khí tượng thủy văn Nam Trung bộ cho biết:

- Năm 2014, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định 46 (ngày 15-8-2014) áp dụng trong các tổ chức, cá nhân làm công tác dự báo, cảnh báo thiên tai và truyền tin thiên tai. Quyết định này quy định rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan trong công tác phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai. Tuy nhiên, hiện nay, các loại hình thiên tai ngày càng diễn biến phức tạp, trong khi Quyết định 46 mới chỉ quy định chi tiết cho 4/19 loại hình thiên tai được quy định trong Luật Phòng chống thiên tai (ngày 19-6-2013); các loại thiên tai còn lại chưa được chi tiết hóa. Thực tế những năm gần đây, các loại hình thiên tai khác đang diễn ra ngày một khốc liệt và thường xuyên hơn. Hậu quả của nó cũng vô cùng khốc liệt, đòi hỏi phải có những quy định cụ thể để đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Ngoài ra, Quyết định 46 còn nhiều điểm chưa hợp lý và thống nhất như: quy định về tần suất và thời gian phát hành bản tin bão; khi phát hiện lũ có khả năng lên báo động II mới ra tin cảnh báo; sự phối hợp thu thập thông tin vận hành hồ chứa chưa chặt chẽ... Mặt khác, một số nội dung của Quyết định 46 chưa phù hợp với Luật Khí tượng thủy văn (ngày 23-11-2015) và các văn bản quy phạm pháp luật khác. Vì vậy, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 03, ngày 13-1-2020 quy định về dự báo, cảnh báo và truyền tin thiên tai có hiệu lực từ ngày 1-3-2020, thay thế Quyết định 46.

Tương tự, qua 10 năm thực hiện Quyết định số 632 (ngày 10-5-2010) của Thủ tướng Chính phủ quy định mực nước tương ứng với các cấp báo động lũ trên các sông thuộc phạm vi cả nước còn một số bất cập, số lượng các vị trí có cấp báo động còn ít. Trong khi đó, thực tế địa hình, địa bàn có nhiều thay đổi, một số khu vực kinh tế trọng điểm chưa có quy định cấp báo động. Ngoài ra, do tác động của biến đổi khí hậu, nước biển dâng cùng sự phát triển kinh tế - xã hội mà tại vị trí trạm thủy văn bị ảnh hưởng thủy triều đã có quy định cấp báo động nhưng không còn phù hợp do mực nước luôn ở mức báo động trong điều kiện bình thường, gây khó khăn cho công tác chỉ đạo phòng, chống thiên tai. Vì vậy, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 05 ngày 31-1-2020 quy định mực nước tương ứng với các cấp báo động lũ trên các sông trong cả nước có hiệu lực từ ngày 31-3-2020, thay thế Quyết định 632.

- Thưa ông, tại Khánh Hòa có những thay đổi, bổ sung gì khi Chính phủ ban hành các văn bản trên?

- Quyết định 03/2020 đã bổ sung 12 loại hình thiên tai như: mưa lớn, sạt lở đất, ngập lụt, nắng nóng, hạn hán, xâm nhập mặn… Với mỗi loại hình thì bản tin, mật độ các bản tin, quy định về đưa tin cụ thể hơn, đặc biệt là việc phân loại bản tin dự báo cũng chi tiết hơn cả về nội dung, hình thức và truyền tin.

Do tính chất nguy hiểm của áp thấp nhiệt đới, bão, lũ lụt, quy định mới bỏ bản tin áp thấp nhiệt đới, bão gần bờ, gộp lại thành bản tin áp thấp nhiệt đới, bão khẩn cấp nếu vị trí tâm áp thấp nhiệt đới, bão cách điểm gần nhất thuộc bờ biển đất liền Việt Nam dưới 300km hoặc có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta trong 24 giờ tới đối với áp thấp nhiệt đới và 48 giờ tới đối với bão.

Đối với lũ, khi mực nước trên các sông có khả năng lên mức báo động I và còn tiếp tục lên hoặc xuất hiện lũ bất thường phải ban hành tin cảnh báo lũ. Ngoài ra, đối với lũ còn bổ sung thêm loại bản tin cảnh báo ngập lụt hay lũ quét…

Đối với tỉnh Khánh Hòa, Quyết định số 03 có bổ sung thêm điểm dự báo lũ trên sông Cái Nha Trang tại xã Diên Phú (huyện Diên Khánh) để phục vụ phòng, chống lũ cho vùng hạ du. Với Quyết định 05, mực nước tương ứng với cấp báo động lũ trên sông Dinh Ninh Hòa có thay đổi với các mức báo động: I là 4,2m, II là 5m, III là 5,7m so với trước đây (I là 4m, II là 4,8m, III là 5,5m).

- Xin cảm ơn ông!

V.L (Thực hiện)