Không biết cây khế ấy được trồng từ bao giờ, khi chúng tôi có mặt trên đời đã thấy nó đứng trong vườn nhà ngoại, xanh tốt, che mát một khoảng sân. Những bước đi chập chững đầu đời và cả tuổi thơ của bọn trẻ trong nhà là dưới bóng mát của cây khế.
Không biết cây khế ấy được trồng từ bao giờ, khi chúng tôi có mặt trên đời đã thấy nó đứng trong vườn nhà ngoại, xanh tốt, che mát một khoảng sân. Những bước đi chập chững đầu đời và cả tuổi thơ của bọn trẻ trong nhà là dưới bóng mát của cây khế.
|
Chúng tôi lớn lên, cây khế cũng già đi cùng năm tháng, trên thân xuất hiện nhiều nốt sần sùi theo thời gian. Vậy mà, khế vẫn chưa bao giờ quên nhiệm vụ tạo bóng râm mát rượi trong những ngày hè nóng bức và cho những chùm quả chín ngọt lừ.
Vào dịp tháng 3, tháng 4, khế bắt đầu trổ hoa. Những chùm nụ khế đầu tiên xuất hiện, chi chít khắp nơi trên cây. Sau vài ngày, những nụ hoa li ti mọc theo từng chùm, từng chùm thi nhau bung ra, nở rộ. Những chùm hoa khế tím cứ lấp ló, ẩn hiện trong màu xanh của lá khế. Chừng một tuần, hoa khế bắt đầu rụng, nhuộm khoảng sân thành một thảm hoa tím biếc. Thỉnh thoảng, những cơn gió lướt qua, những cánh hoa khế bay lả tả, tạo nên những màn mưa màu tím tuyệt đẹp. Sau đó là lúc khế kết trái. Từ cuống của chùm hoa hé ra những chùm khế non, nhỏ xíu nhưng đã đủ 5 cạnh đều đặn, trông rất dễ thương.
Hàng ngày, sau giờ học, bọn trẻ chúng tôi thường ra vườn, nhìn ngắm những quả khế bé tí ấy, dõi theo chúng lớn lên từng ngày. Dần dần, da khế trở nên bóng mượt, xanh mướt, từng chùm quả lấp ló trong những tán lá xanh ngắt như mời gọi mỗi khi thấy chúng tôi ngắm nghía. Nhưng ngoại bảo khế xanh chua lắm, đợi vài ngày nữa khế chín mới ngọt! Tuy vâng dạ nhưng không chỉ một lần, tôi vẫn lén bứt một quả bỏ vào miệng nhai ngấu nghiến rồi nhổ ra ngay. Ngoại nói đúng. Chua lè!
Vài ngày sau, khế bắt đầu chín. Lúc đầu là những quả nửa vàng nửa xanh. Ngoại nói, nếu đứa nào thích ăn chua chua ngọt ngọt thì hái những quả này, còn muốn ăn ngọt thì đợi vài ngày nữa.
Những năm đầu, cây khế chưa cao, có những cành sa xuống thấp, quả sà ngay trước mặt nên chỉ cần đưa tay ra là có thể hái. Ngoại dặn các cháu hái khế phải thật khéo kẻo làm rụng những quả khế non hay gãy cành, khế bị đau thì mùa sau sẽ không ra quả nữa. Cầm trái khế, chúng tôi cho ngay vào miệng, ngọt lịm. Ngày ấy, không có nhiều bánh kẹo như bây giờ nên những quả khế ngọt là món ăn được tất cả chúng tôi ưa thích. Thỉnh thoảng, ngoại hái cả rổ khế chín đem sang mời hàng xóm.
Thời gian trôi qua. Cuộc sống khá hơn. Ngoài chợ bán đầy bánh kẹo nên những quả khế ngọt trong vườn ngoại không còn hấp dẫn bọn trẻ. Chẳng đứa nào còn ngồi vắt vẻo trên cây để lựa những trái khế chín cho vào miệng nhai rau ráu như ngày xưa.
Những mùa khế chín, khế rụng đầy sân. Lúc này ngoại đã già nên chẳng thể khoèo. Tiếc, mỗi sáng ngoại đi quanh sân nhặt hàng rổ khế rụng để vào một góc, mấy ngày sau lại đem đổ. Thương ngoại, má nói để quét, dồn đống lại, hốt cho nhanh. Ngoại nhấp nháy đôi mắt mờ, nhỏ nhẹ: “Làm vậy tội nghiệp khế, con à!”. Rồi ngoại lụm cụm vào bếp chế biến khế như làm nước ép, cắt nhỏ phơi khô, rim đường làm ô mai khế... Vậy mà bọn trẻ vẫn chẳng mấy mặn mà, chỉ nhón 1, 2 miếng cho ngoại vui rồi quay đi...
Nay, ngoại đã đi xa... Nhưng cây khế vẫn còn đó, mỗi năm đến mùa vẫn ra hoa và kết trái. Chỉ có điều, trái đã ít hơn, nhỏ hơn, chua hơn. Phần vì không còn ngoại chăm sóc, phần khác, có lẽ vì nó nhớ thương ngoại...
Trần Thị Giao Thủy
