Với một nhân vật nổi tiếng, đặc biệt về lĩnh vực văn hóa nghệ thuật, công chúng luôn dành cho họ cảm tình rất lớn, trong đó có sự ngưỡng mộ. Và người nghệ sĩ, qua sự cống hiến cho công chúng, luôn rực rỡ trong ánh hào quang.
Với một nhân vật nổi tiếng, đặc biệt về lĩnh vực văn hóa nghệ thuật, công chúng luôn dành cho họ cảm tình rất lớn, trong đó có sự ngưỡng mộ. Và người nghệ sĩ, qua sự cống hiến cho công chúng, luôn rực rỡ trong ánh hào quang. Vì thế, với người làm báo ở thể loại nào: truyền hình, báo viết, báo ảnh, khi viết về họ thì phải thể hiện được nguyên tắc là góp phần vào tôn vinh cái đẹp, trân trọng sự cống hiến và cảm thông với những nỗi niềm của người nghệ sĩ.
Trong quá khứ, có những tác phẩm dạng chân dung nghệ sĩ đạt kinh điển mẫu mực, không chỉ in trên báo mà thành sách. Nổi tiếng nhất là cuốn Thi nhân Việt Nam của Hoài Thanh - Hoài Chân, Nhà văn Việt Nam của Vũ Ngọc Phan. Sau này có Xuân Diệu viết chân dung Hồ Xuân Hương, Nguyễn Trãi, Tú Xương… tất cả đều đạt mức hoàn mỹ. Làng báo đầu thập niên 1990 có Lưu Trọng Văn, Trầm Hương, Tô Hoàng, Trương Quốc Khánh… viết chân dung các văn nghệ sĩ hay và đạt sự thẫm mỹ rất cao.
Vậy mà thời nay, đặc biệt là những trang báo mạng đã phá vỡ nguyên lý đó: đó là bỏ qua tất cả, chỉ xoáy sâu vào đời tư với những tình tiết nhỏ nhặt, đời thường để câu khách rẻ tiền. Gần đây, báo mạng và cả truyền hình thông qua các show do những công ty truyền thông sản xuất lại đi thêm một bước đi: bới móc quá khứ đời tư với tất cả góc khuất của người nghệ sĩ. Không biết độ chính xác tới đâu, nhưng thông qua cả ê kíp tổ chức, họ đã làm bùng nổ dư luận, “thu gom” sự chú ý công chúng để kiếm nguồn quảng cáo khủng ! Điển hình là vụ vợ cũ nghệ sĩ hài D.P.
Có thể nói, dù được nhắc nhở và chịu phạt hành chính rất nặng nhưng hầu như các cơ quan báo chí đều chấp nhận cuộc chơi để tạo dư luận. Một công nghệ sản xuất hàng “nóng” đã thành: tìm kiếm đề tài, đưa đẩy, giật tít và phát triển tiếp nối với nhiều chiêu trò đơm đặt. Đây là điều hết sức lo ngại vì rõ ràng đã tạo ra một gu thưởng thức cho lớp công chúng mới hiện nay: phải giật gân, phải khác biệt! Chính vì thế, lớp trẻ xem báo mạng hôm nay đã có ảnh hưởng nhất định trong giao tiếp với nhau trong từng câu chữ, hình ảnh đưa và ứng xử.
Người viết chợt nhớ nhà văn hóa Nguyễn Đình Thi tài hoa bậc nhất, chính ông là hiện thân của việc viết các nhân vật lịch sử nổi tiếng của dân tộc như: Trần Hưng Đạo, Trần Nhân Tông, Nguyễn Trãi bằng tác phẩm nổi tiếng: Rừng trúc, Nguyễn Trãi ở Đông Quan, Con nai đen… Theo Nguyễn Đình Thi, để hiểu một con người thì thông qua tác phẩm hay sự nghiệp của họ để viết, chứ không phải đời tư. Chính vì thế, công chúng càng thấy yêu mến, kính trọng hơn về các nhân vật đó!
Dương Trang Hương
