Chiều. Bầu trời u ám, xám xịt. Gió mang theo hơi lạnh ngoài biển ùa vào khiến tôi rùng mình. Vừa tan sở, tôi khoác áo rồi lật đật chạy đi đón con cho kịp. Đường phố dường như thưa người hơn. Ai cũng vội vã lướt nhanh qua cái lạnh để về tổ ấm của mình.
Chiều. Bầu trời u ám, xám xịt. Gió mang theo hơi lạnh ngoài biển ùa vào khiến tôi rùng mình. Vừa tan sở, tôi khoác áo rồi lật đật chạy đi đón con cho kịp. Đường phố dường như thưa người hơn. Ai cũng vội vã lướt nhanh qua cái lạnh để về tổ ấm của mình.
Tôi dắt xe lại gần cổng trường. Chợt tôi nhìn thấy phía bên kia đường, dưới gốc bằng lăng có một người đàn bà hơi lớn tuổi, ăn mặc mong manh. Đôi mắt chị cứ nhìn về phía cổng trường có vẻ như đang sốt ruột chờ đợi con hay cháu của mình tan học. Thấy tôi nhìn sang, người đàn bà vẫy tay chào và cười. Nụ cười có vẻ hơi ngây ngô. Tôi mỉm cười chào lại. Bỗng dưng tôi thấy mình bị thu hút bởi người đàn bà ấy. Trông chị có vẻ khắc khổ, mái tóc rối bù và bộ quần áo trên người nhếch nhác. Có lẽ chị vừa đi làm đồng về và vội đi đón con nên không để ý đến đầu tóc, áo quần.
Trống trường vừa điểm, từng tốp học sinh ùa ra cổng, ríu rít vẫy tay gọi bố mẹ. Vì tôi đậu xe sát cổng nên con trai tôi dễ dàng nhìn thấy mẹ. Nó ríu rít khoe đủ chuyện trên lớp học. Tôi vừa trò chuyện với con vừa quay đầu xe, vô tình ánh mắt lơ đễnh đưa sang bên kia đường. Nơi ấy, người đàn bà vẫn đang dõi phía cổng trường. Tôi nhìn theo ánh mắt chị, học sinh đã thưa dần nhưng vẫn chưa thấy đứa trẻ nào chạy về phía chị cả. Thấy tôi nhìn người đàn bà, thằng bé cũng nhìn theo rồi hỏi:
- Mẹ ơi, người lớn không lạnh hả mẹ?
- Có chứ con. Nhưng sao con hỏi vậy?
- Vì con thấy trời lạnh thế này mà bác kia không mặc áo ấm.
Nghe con nói, tôi mới ngớ người. Thì ra con trẻ cũng để ý chuyện xung quanh đấy chứ.
- Chắc bác ấy vội đi đón con nên quên mặc áo - Tôi giải thích.
- Không phải đâu. Bác ấy có con đâu mà đón.
- Sao con biết?
- Vì hôm nào giờ ra chơi con cũng thấy bác ấy đứng đó. Từ lâu rồi cơ.
Câu chuyện giữa mẹ con tôi bị ngắt quãng bởi những tiếng còi xe inh ỏi vang lên giữa buổi chiều âm u. Về đến nhà, trong đầu tôi vẫn day dứt hình ảnh người phụ nữ gầy gò trong bộ quần áo mong manh giữa phố lạnh.
Chiều hôm sau, tôi đi đón con sớm hơn một chút, mang theo một chiếc áo khoác khá dày mà mình ít mặc tới, chủ ý để gặp người đàn bà kia. Nhận chiếc áo từ tay tôi, chị chỉ cười, khoác áo vào và nói hai tiếng cảm ơn rồi lại tựa gốc cây bằng lăng dõi mắt về phía cổng trường. Lúc này thì tôi thật sự tò mò về người đàn bà ấy. Tôi ghé vào quán tạp hóa trước cổng trường mua chai nước và tiện thể hỏi thăm về người đàn bà kia. Nghe tôi hỏi, chị chủ quán chép miệng thương cảm:
- Tội nghiệp. Chị đó hồi trước làm lao công ở trường này và có một đứa con học ở đây. Nhưng…
Chị chủ quán bỏ lửng câu nói, đôi mắt dõi ra phía người đàn bà.
- Nhưng sao hả chị?
- Chị ấy số khổ, lấy phải ông chồng suốt ngày nhậu nhẹt bê tha, lại ham đá gà. Hôm đó chị ấy có việc, bảo chồng đón con. Ông chồng mải mê đá gà thế nào mà để thằng bé đi về một mình. Lúc nó băng qua đường thì…
Tôi rùng mình trước những gì vừa nghe được. Rồi bỗng dưng khóe mắt cay cay khi quay sang gốc cây bằng lăng nhìn người đàn bà đang nở nụ cười ngô nghê, đôi mắt vẫn nhìn chăm chăm về phía cổng trường. Chị chủ quán nói tiếp:
- Từ bữa đó, chị ấy xin nghỉ việc ở trường. Chẳng hiểu chị đi đâu, làm gì, hai năm rồi chứ đâu có ít. Nhưng cách đây một tháng, chiều nào chị cũng đến đây đứng đợi tụi nhỏ tan trường. Nắng mưa gì cũng đứng đó. Bữa nọ tui hỏi thử chị đứng đó làm gì, chị ấy nói nghe tội lắm: “Tui chờ để dắt con tui về, chứ để nó về một mình tui lo lắm”…
Thì ra là vậy. Một người mẹ khốn khổ. Một người mẹ đã mất con rồi mất luôn cả mảng ký ức đau thương. Nhưng tình mẫu tử vẫn quá lớn lao trong chị và hình ảnh đứa con bé bỏng ngày nào vẫn trở thành động lực để chị tiếp tục sống. Tôi mua thêm một chai nước nữa đến đưa cho người đàn bà. Chị nhận chai nước từ tay tôi và vẫn ngô nghê cười với hai tiếng “cảm ơn”. Bỗng dưng tôi thấy nhói trong lòng. Cuộc sống đôi khi có những bất công không thể nào lý giải được. Có biết bao người mẹ bất hạnh như người đàn bà này. Yêu con hơn cả mạng sống của mình để rồi hóa điên khi cuộc sống nhẫn tâm bắt đứa trẻ rời khỏi vòng tay chị để đến với một thế giới vĩnh viễn chị không thể nhìn thấy nó.
Người đàn bà đưa chai nước lên uống rồi để gọn gàng xuống gốc cây. Bất chợt chị cười cười rồi đưa tay vẫy ai đó. Tôi nhìn theo tay chị. Phía xa, một đứa trẻ nhặt rác, trên người chỉ mặc một chiếc áo mỏng manh, hai tay xách hai chiếc túi đầy vỏ lon và giấy lộn chạy nhanh về phía người đàn bà. Có vẻ như đứa trẻ ấy đã thân thuộc với chị từ lâu. Đứa trẻ vừa chạy tới, người đàn bà vội đỡ hai chiếc túi trên tay nó xuống, cầm đôi tay bé bỏng của nó xoa xoa, miệng liên tục nói “Lạnh. Lạnh”. Đứa bé khẽ gật đầu. Chị mỉm cười, nụ cười đã hiền hậu hơn và bớt ngô nghê rồi cởi nhanh chiếc áo tôi vừa đưa, khoác lên người cô bé. Hành động của chị khiến tôi ngạc nhiên vô cùng. Một người thần trí không đủ tỉnh táo mà vẫn nhân ái đến thế ư?!
Tôi đang ngẩn người ra thì chị chủ quán tạp hóa đi ra, trên tay là một chiếc áo ấm. Chị lại gần con bé và khẽ bảo:
- Bé con, cởi chiếc áo ra cho bác ấy đi nào. Cô cho con cái này vừa hơn.
Con bé ríu rít cảm ơn chị chủ quán rồi vội mặc chiếc áo ấm vào. Mắt nó ngời lên hạnh phúc. Lúc này chị chủ quán quay sang nói với tôi:
- Tội lắm em ạ. Từ hồi chị ấy đứng đây, trời trở lạnh, mọi người ở khu này thấy thương nên cho áo khoác. Nhưng lần nào cũng vậy, chị mặc nhiều thì được ba ngày, ít thì được có một lúc như vừa nãy đó. Rồi thấy đứa nhỏ nào không có áo lạnh là lại cởi ra cho nó luôn. Cứ thế, không biết bao nhiêu cái áo rồi…
Tiếng chị chủ quán vẫn đều đều vang lên những điều chị biết về người đàn bà đáng thương kia. Tôi chào chị rồi trở lại cổng trường, lúc này người đàn bà điên cũng rời khỏi gốc bằng lăng, đi về phía bên kia con phố. Gió thổi mạnh hơn. Một tia nắng yếu ớt cuối ngày bất chợt lóe lên rồi vụt tắt. Để lại sau lưng một buổi chiều ảm đạm. Và một người đàn bà đáng thương đang mải miết đi tìm hình ảnh đứa con thơ…
. Truyện ngắn của Tạ Hương Nhuận