"Nước lụt, cá hạ giá, mua giùm bà con ơi! Cá nhà tui đấy, bà con ơi mua giùm!" - Tiếng rao của người đàn ông bán cá ở chợ Xóm Mới hôm ấy, khi cơn bão số 12 vừa quét qua cứ lặp đi lặp lại.
“Nước lụt, cá hạ giá, mua giùm bà con ơi! Cá nhà tui đấy, bà con ơi mua giùm!” - Tiếng rao của người đàn ông bán cá ở chợ Xóm Mới hôm ấy, khi cơn bão số 12 vừa quét qua cứ lặp đi lặp lại. Thoạt đầu chỉ một người bước tới nhưng vài phút sau, hàng cá của người đàn ông ấy đã có bao nhiêu khách hàng đứng xung quanh. Biết là cá chạy lũ nên ai cũng động viên nhau mua. Tuy nhà còn đồ ăn, do dự trữ từ trước khi bão đến, tôi vẫn ghé tới. Người đàn ông trạc 40 tuổi, da đen, quần áo lấm lem vừa cân những con cá còn tươi rói, vừa rao bán. Những con cá bớp đủ loại, chừng 3kg, mình còn nhớt, nằm sóng sượt trên tấm bạt sẫm màu.
“Mua giùm đi, tội nghiệp, họ vớt cá bán cắt lỗ, chứ có nuôi tiếp được đâu, lồng tan mất rồi” - một chị tuổi trung niên nói với tôi. Cá bớp ngày thường hơn 200.000 đồng/kg, vậy mà hôm ấy giá chưa tới 100.000/kg, rẻ bằng một nửa. Tôi mua một con mang về nhà, đứa cháu gái nói: “Hôm nay dì chơi sộp, mua hẳn cả con cá bớp. Cá bớp kho tộ, cá bớp hấp cuốn bánh tráng, cá bớp chiên muối ớt, món nào cũng ngon”. Thấy đứa cháu hồn nhiên liệt kê mấy món khoái khẩu, tôi lại càng thấy thương cho người dân vùng lũ. Món ăn ngon tuyệt chế biến từ loại cá cao cấp này đáng lẽ mang về cho ngư dân sự ấm no, hạnh phúc, nào ngờ… hôm nay phải mang ra chợ bán đổ bán tháo. Cá đang trong thời kỳ trưởng thành, chỉ một thời gian nữa thôi, lứa cá này sẽ đắt hơn cả tôm tươi.
Sáng hôm sau, ông xã tôi từ cơ quan về, cũng chở một con cá bớp y hệt như vậy. Vừa thấy con cá, mẹ chồng tôi đã tỏ ý không bằng lòng: “Cá đầy trong tủ, mua thêm làm gì nữa. Ăn đến khi nào cho hết hả trời!”. Chồng tôi liền giải thích: “Mẹ à, mấy anh trong cơ quan đi thăm vùng bị bão, thấy bà con không bán được cá, nên giúp bằng cách mua về chia lại cho cán bộ, nhân viên. Mình mua giùm, chia sẻ khó khăn cho người dân mà”. Mẹ chồng tôi lặng thinh. Còn tôi… Có lạ gì đâu, ở khu vực miền Trung năm nào chẳng vậy, huống chi năm nay, khi cơn bão số 12 quái ác ập tới. Vốn liếng tích cóp bao năm, lại phải vay thêm ngân hàng bỏ vào lồng bè, nuôi cá mong thoát nghèo nhưng chỉ một cơn bão đi qua, họ đã trắng tay, lại còn mang nợ; công sức, tiền của đổ ra sông ra biển. Tôi biết, không phải chỉ có cá bớp mà nhiều loại cá khác như: cá chim, cá mú… nuôi trong lồng bè và các ao đìa cũng chịu cảnh tương tự như vậy.
Tôi xếp từng lát cá bỏ vào tủ lạnh mà thấy chạnh lòng. Ở Vạn Ninh, Ninh Hòa, Nha Trang, nơi chịu nhiều thiệt hại nhất đang có bao tiếng thở dài và cả nước mắt của ngư dân. Những ngày này, trên các phương tiện thông tin đại chúng liên tục cập nhật tin tức về sự sẻ chia, giúp đỡ, viện trợ của người dân trong nước và bạn bè thế giới. Việc mua giúp một vài con cá tuy không lớn lao, nhưng phải chăng đó cũng là một tấm lòng - tấm lòng giữa con người với con người khi hoạn nạn, khó khăn, như lời một ca khúc của Trịnh Công Sơn: “Sống trong đời sống cần có một tấm lòng…”.
Ngọc Anh
