Nghỉ hè, tôi có dịp vào thăm người bạn ở miền Nam. Hình ảnh những chiếc xuồng ba lá, những cô gái giản dị trong chiếc áo bà ba làm tôi thích thú. Nhưng điều lôi cuốn tôi nhất vẫn là những món ăn đậm chất Nam Bộ.
Nghỉ hè, tôi có dịp vào thăm người bạn ở miền Nam. Hình ảnh những chiếc xuồng ba lá, những cô gái giản dị trong chiếc áo bà ba làm tôi thích thú. Nhưng điều lôi cuốn tôi nhất vẫn là những món ăn đậm chất Nam Bộ.
Đang cùng bạn bè thưởng thức hương vị ẩm thực ở xứ bạn, bất chợt có cụ già gánh bánh bèo ngang qua, tiếng rao có phần da diết, có chút khắc khoải lạ thường. Gánh bánh bèo của cụ làm tôi nhớ về mẹ. Bởi trước kia, mẹ tôi vừa làm đồng áng, vừa tảo tần buôn bán ngược xuôi để kiếm tiền trang trải cuộc sống gia đình, trong đó có nghề bán bánh bèo.
 |
| Ảnh minh họa |
Bánh bèo dân dã có mặt ở khắp cả ba miền Bắc - Trung - Nam, chỉ khác nhau ở cách chế biến nhân bánh phù hợp với khẩu vị của từng vùng. Nhà tôi ở vùng ven của phố cổ, khi còn nhỏ, tôi hay đạp xe lên phố chơi. Và trên con phố nhỏ, ngoài gánh hàng của mẹ tôi, còn có những người mẹ, người chị khác đang mưu sinh với gánh hàng rong của mình. Họ đều quang gánh nhỏ trên vai, hoặc chiếc thúng nhỏ cắp ngang hông vừa đi vừa rao. Tiếng rao của họ làm thổn thức cả những người sống xa quê. Những chiếc bánh bèo nhỏ nhắn, xinh xắn được xếp ngay ngắn trong thúng. Bên cạnh đó là những lọ gia vị, nồi nhân nhỏ nhắn.
Tôi thường cùng mẹ làm bánh bèo vào những chiều nghỉ học. Mẹ tôi thường chọn những loại gạo ngon, thơm để làm bánh. Gạo được vo sạch, ngâm nước trong nhiều giờ, rồi đem đi xay thành bột mịn, pha nước để bột lỏng nhưng vẫn giữ độ dẻo nhất định. Mẹ tôi bắt đầu chế bột vào từng chiếc chén nhỏ và đem hấp. Sau khi hấp bánh chín, tôi bắt đầu làm nhân bánh gồm mỡ hành, tôm luộc chín, bóc vỏ giã nhuyễn, sau đó cho vào chảo đảo đều đến khi tôm mịn, cháy vàng là được; thịt heo mỡ thì thái nhỏ hình hạt lựu, sau đó rán cho chín giòn. Nước mắm cũng là một trong những loại gia vị cần thiết khi ăn bánh bèo. Một chút đường, vài lát ớt chỉ thiên là có chén mắm ngọt, cay. Bánh bèo chín, đổ ít tôm cháy, thịt heo rán cùng một ít hành phi, chan mắm là có món bánh bèo hấp dẫn. Màu trắng của bột gạo, màu vàng của tôm cháy, thịt rán, màu xanh của lá hành và màu đỏ của ớt chín đã tạo nên món bánh bèo dân dã mà đậm đà hơn bao giờ hết.
Có những ngày mưa dầm dề, mẹ tôi thường làm bánh bèo cho cả nhà ăn. Rồi hàng xóm, trong những ngày mưa bão, cũng kéo sang nhà tôi mua bánh, mẹ vừa bán vừa cho để cùng nhau đùm bọc qua từng cơn bão, lũ đổ về. Rồi cũng nhờ gánh bánh bèo của mẹ mà chúng tôi nên người, học hành đến nơi đến chốn và có việc làm ổn định.
Bây giờ tuổi mẹ đã lớn, không còn đủ sức bôn ba trên từng con phố để buôn bán, nhưng đôi quang gánh ngày nào được mẹ cất gọn gàng nơi xó bếp. Điều đó như nhắc nhở chúng tôi về một thời khốn khó của gia đình và biết trân trọng những gì mình đang có.
Mấy bận ra Bắc vào Nam, thỉnh thoảng tôi vẫn gặp những gánh bánh bèo, gánh hàng rong trên từng đôi vai nhỏ bé của những người phụ nữ. Và rồi thầm nhủ rằng, có biết bao đứa con sẽ được lớn lên, trưởng thành từ đôi quang gánh nhọc nhằn ấy.
Thân Thị Thanh Trâm
