Mùa đã lạnh hơn với những cơn bão, những trận lụt tràn bờ bãi. Hiu hiu những cơn gió cuối chiều phả cái lạnh run người lên tấm lưng còng của mẹ nhòa nhòa trong mưa. Con lại dạo quanh những lối hàng rào, bờ ruộng, bờ mương như ngày còn bé dại. Cũng chờ mẹ về, chờ làn khói bếp nhà bay lên, quện vào sương chiều mờ ảo. Lòng rưng rưng những nỗi nhớ thiếu thời...
Mùa đã lạnh hơn với những cơn bão, những trận lụt tràn bờ bãi. Hiu hiu những cơn gió cuối chiều phả cái lạnh run người lên tấm lưng còng của mẹ nhòa nhòa trong mưa. Con lại dạo quanh những lối hàng rào, bờ ruộng, bờ mương như ngày còn bé dại. Cũng chờ mẹ về, chờ làn khói bếp nhà bay lên, quện vào sương chiều mờ ảo. Lòng rưng rưng những nỗi nhớ thiếu thời...
Khi thiên tai đã lấy đi tất cả những gì quý báu nhất của người dân miền Trung quê tôi, thì rải rác trên những bờ ruộng, hàng rào, vẫn còn đó những món quà quê để có thể dìu nhau bước qua những ngày đói kém. Dế kéo nhau lên các bờ cao tránh lụt. Nếu siêng bắt thì sau mỗi trận mưa lớn cũng kiếm được một bữa xào đủ đỡ lòng quê. Dăm con cá rô, cá giếc ngoài mương sau khi gỡ lưới cũng ấm chút trong đêm dài mùa lạnh. Nhưng có lẽ, vui hơn cả, thú hơn cả là những cái nấm mối nhú lên sau những đợt lạnh dài...
 |
| Ảnh Internet. |
Thật ra, từ lúc rất bé, tôi đã chập chững chạy theo ba mẹ và chị đi tìm nấm mối. Lúc ấy, hàng rào quanh xóm tôi còn rậm với những bụi tre, bụi dứa, bụi gai. Cứ sáng dậy, trước khi ra đồng, ba mẹ tôi và bà con hàng xóm thể nào cũng đi vài vòng tìm nấm mối. Thứ nấm mang tất cả những cái ngon của cây cỏ, củi mục và hương đất, ấp ủ vào mình để rồi dâng tặng cho người dân quê một món ăn dân dã mà rất ngon.
Nấm nhổ về, sau khi cạo sạch đất ở chân và mũ, ngâm nước thật lâu, nhẹ nhàng rửa sạch. Sau đó, tùy theo sở thích mà chế biến. Nấm mối xào, nướng hay làm nhân mỳ đều ngon, mà nấu cháo thì ai cũng khen. Thường thì các gia đình trong xóm tôi hay dùng nấm để xào, ăn với cơm. Những người trung niên thường thích lai rai vài xị rượu với gói nấm mối nướng cùng tý muối, rất thơm, ngọt mà lại đượm. Vừa liu riu nhậu, vừa kể chuyện đồng áng sau một ngày vất vả thì không gì bằng.
Riêng tôi, tôi lại nhớ những nồi cháo nấm mối mẹ nấu. Bởi khi mùa nấm mối về cũng là lúc những cơn bão, những trận lụt đã cuốn đi hoa màu trong vườn. Gạo trong nhà cũng gần cạn. Những lúc ấy, mỗi khi nhổ được một rổ nấm mối thì cả nhà vui hơn bao giờ hết. Thường, cháo được nấu vào bữa tối, sau khi mẹ đi làm đồng về. Để rồi, trong cái lạnh, khi ngoài trời rả rích mưa đêm, cả nhà quây quần bên nồi cháo nghi ngút khói. Vừa ngọt vị của cây cỏ, đất đai quê kiểng, vừa bùi bùi vị của nắng gió mưa sương. Húp một bát cháo vẫn còn đang nóng vào, cứ nghe đầu lưỡi ấm dần lên, vị ngon cũng dần theo vào. Mặc ngoài trời mưa, mặc cho cái đói quẩn quanh vây phủ, cả nhà cứ nói những chuyện vui cùng nhau, bên nồi cháo, trong mái nhà đơn sơ nhưng ấm áp vô cùng...
Thấm thoát, những mùa nấm mối cũng thưa dần. Bão lụt vẫn về mà nấm thì không còn nữa. Những hàng rào bị phát sạch đi cho những ngôi nhà mới được xây lên. Cuộc sống dần hiện đại cũng khiến mối quan hệ xóm giềng không còn thân thiết như ngày xưa. Nhưng, ba mẹ tôi vẫn giữ cái lệ vào mùa này, lâu lâu, mỗi sáng, trước khi đi làm lại ra hàng rào để xem những cái nấm mối đã nhú lên sau đợt lạnh hay chưa, dù hiếm hoi lắm mới được vài cái làm vui...
Làn khói bếp nhà lại lên sau một ngày mẹ miệt mài trên cánh đồng làng. Thấy thèm một bát cháo nấm mối hơn bao giờ hết...
Nguyễn Thành Giang
