Tôi rời đất Bắc theo cha mẹ vào Nam khi mới 5 tuổi. Sau gần 30 năm, đứa trẻ con chẳng nhớ gì nhiều về quê hương ngày ấy, giờ đã thành người lớn. Ngần ấy năm, tôi cũng có dịp về quê dăm bảy lần, mỗi lần như thế đều đọng lại những khoảnh khắc, những nỗi niềm khó tả.
Tôi rời đất Bắc theo cha mẹ vào Nam khi mới 5 tuổi. Sau gần 30 năm, đứa trẻ con chẳng nhớ gì nhiều về quê hương ngày ấy, giờ đã thành người lớn. Ngần ấy năm, tôi cũng có dịp về quê dăm bảy lần, mỗi lần như thế đều đọng lại những khoảnh khắc, những nỗi niềm khó tả.
Cái chất Bắc trong tôi không tan theo thời gian. Ngần ấy năm rời quê, cho đến giờ, khi đi ra ngoài đường, ai đó chỉ cần nhìn mẹ cũng biết là người miền ngoài, đậm chất người phụ nữ miền Bắc lam lũ, cho dù đời sống bây giờ đã khá giả hơn rất nhiều. Tôi giống mẹ ở chỗ ấy. Cái chất Bắc trong tôi được lưu giữ, hay nói cách khác được nuôi dưỡng từ những món ngon của mẹ, những món ăn của miền Bắc. Đó là món ốc nấu chuối, là món giả cầy ăn với bún, là món cá lóc, cá chép nấu mẻ ăn với rau sống... Mẻ ở đây không phải mua ở chợ về, mà là bố đi xin của người bạn đồng hương mang từ quê vào, rồi cấy một hũ mẻ để mẹ dùng dần, lâu lâu lại cấy cơm nguội vào để nuôi mẻ. Đó còn là món canh cua đồng rau đay, nhưng mẹ hiếm khi nấu bằng cua mà phải là rạm mẹ mới chịu, vì rạm nấu thì canh mới ngọt, mới béo, mới có nhiều gạch. Món nữa không chỉ tôi mà cả nhà đều thích là cá rô kho hay cá rô nấu cải xanh. Cùng với món giả cầy, đây là món kỳ công nhất của mẹ vì phải bỏ nhiều thời gian mới làm được. Bố tôi cũng chịu khó, lần về quê vừa rồi, ông bứng hẳn cây gừng lên tàu vào Nam về trồng trong cái chậu trước nhà để mẹ kho với cá. Mẹ mua những loại cá nhỏ bằng 2 ngón tay, thêm lá gừng vào kho trên bếp than cho nhừ, ăn cả xương. Ngày Tết, mẹ lại có món hành luộc cuộn tôm, trứng và thịt, thêm cộng ngò xanh tạo thành món ăn đẹp mắt trong ngày Tết...
Ăn mãi rồi quen. Mỗi lần có dịp về quê, tôi cũng lại được bác nấu những món ăn như thế, nhất là canh cua đồng, thậm chí còn được ăn cho đã vì cá, cua ở quê rẻ hơn nhiều. Lần về quê vừa rồi cũng vậy, cũng chỉ là cá rô kho nghệ, hay đơn giản hơn là cải ngồng non luộc chấm mắm trứng... cũng thấy ngon miệng lạ thường. Lại tự nhủ, đã là một phần của con người mình thì khó mà dứt ra được. Và tôi lại tiếp nối theo mẹ học nấu những món ăn đậm chất Bắc ấy.
GIAO HƯỞNG
