Bây giờ ở quê là thời điểm chộn rộn vào mùa gặt, cũng là mùa đốt đồng trên những khu ruộng lúa trải dài theo những miền quê trên dải đất miền Trung.
Bây giờ ở quê là thời điểm chộn rộn vào mùa gặt, cũng là mùa đốt đồng trên những khu ruộng lúa trải dài theo những miền quê trên dải đất miền Trung. Chiều đến, khói rơm mịt mùng bay lên làm cho những ai chưa kịp bước chân về nhà chợt thấy lòng mênh mang một nỗi nhớ, niềm thương khó tả. Ngày rơm vàng lên khói cũng là ngày tổng kết một mùa lúa của người nông dân miền Trung quê tôi.
Khói rơm, khói lúa lép, khói đồng từ lâu đã là một phần hồn của đồng quê. Đi qua nhiều thế hệ chân đất áo vải lam lũ với từng cơn gió, từng buổi tát nước đêm, từng ngày chạy mưa đem hạt lúa về nhà, ngọn khói rơm bay lên từ từng đám ruộng là niềm vui, nỗi buồn của người nông dân và cũng là thước đo về sản lượng mùa vụ. Và cứ như thế, trong tâm thức của mỗi con người sinh ra từ gốc rạ, từ lũy tre làng, chuyện cay cay đôi mắt hay hít cái mùi khen khét nhưng cũng thơm thơm của khói rơm đã thành một thói quen, thậm chí là niềm thích thú.
 |
Xưa ruộng đồng mênh mông, bà con quê nghèo có thể đốt rơm tùy thích trên đồng ruộng nhà mình. Vẫn có nhiều nơi rơm rất quý đối với nông dân vì rất lợi cho việc chăn nuôi trâu bò và những công việc nhà nông khác. Nhưng ở những miền rơm nhiều, đốt rơm sau mùa gặt là một cái lệ quen thuộc. Nếu rơm khô, người ta chọn buổi chiều để đốt, giữa lúc hoàng hôn. Nhưng cũng có khi người ta chọn đốt rơm vào buổi trưa. Ấy là lúc rơm chưa kịp khô hết mà lại sợ những cơn mưa chiều bất chợt. Rơm cháy buổi trưa, khói bay lên trời giữa nắng, nhìn lại có một thú riêng. Ngắm từng chút bụi than rơm bay lên cũng như cảm nhận được niềm vui và những vất vả của người nông dân hòa vào nhau, quyện chặt vào cái nắng như thiêu như đốt...
Phố thị xênh xang, ở chốn đô hội bao năm, tôi ít khi nào thấy nét văn hóa thôn dã của đồng quê ấy. Chợt ẩn hiện trong tôi hình ảnh một buổi chiều đầy khói rơm bay lên hòa vào mùi vị của khói rơm quê...
Nguyễn Thành Giang
