10:03, 25/03/2022

Vấn nạn đạo văn bao giờ mới dứt?

 "Ăn cắp tri thức là hành động đáng sợ nhất" - đó là câu nói của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam trước dư luận đang gây tranh cãi về vụ việc cuốn sách "Phê bình phân tâm học - Phía của những ám ảnh nghệ thuật" của tác giả Vũ Thị Trang bị tố có cóp một số trang của tác giả Đỗ Thị Ninh.

 “Ăn cắp tri thức là hành động đáng sợ nhất” - đó là câu nói của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam trước dư luận đang gây tranh cãi về vụ việc cuốn sách “Phê bình phân tâm học - Phía của những ám ảnh nghệ thuật” của tác giả Vũ Thị Trang bị tố có cóp một số trang của tác giả Đỗ Thị Ninh. Điều đáng nói, đầu năm 2022, cuốn sách này được Hội Nhà văn Việt Nam trao giải thưởng Tác giả trẻ lần thứ nhất nên dư luận rất quan tâm. Hiện tại, các bên đều biện dẫn lý lẽ và chờ thẩm định của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam và nếu đúng có những trang được cóp thì chắc chắn Hội Nhà văn Việt Nam sẽ thu hồi giải thưởng!

 


Thực ra, lâu nay chuyện đạo văn rất phổ biến. Cách đây 2 năm, vụ việc nhà thơ nổi tiếng P.H.T ra hẳn một tập thơ có nhiều bài đạo câu từ, ý tưởng của một nhà thơ nổi tiếng còn sống ở TP. Hồ Chí Minh và cả nhà thơ lừng danh Du Tử Lê... Sự việc vỡ lở, Hội Nhà văn Hà Nội phải thu hồi giải thưởng của tập thơ này. Trước đó, dư luận cũng tranh cãi dữ dội về tập phê bình văn học của một nhà phê bình nổi tiếng có sử dụng nhiều đoạn của người khác. Và còn rất nhiều quyển sách, tập thơ, truyện ngắn bị tố đạo văn.


Hiện nay, cũng có rất nhiều cây bút đạo hẳn cả bài thơ, truyện ngắn của tác giả khác, dán tên mình gửi đăng báo hay dự thi. Bằng chứng có cây bút ăn cắp hẳn truyện ngắn của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư đi dự thi, đạt giải và bị tước. Hay có nhà thơ năm ngoái đã có quyết định được kết nạp vào Hội Nhà văn Việt Nam nhưng sau đó bị loại bỏ cũng vì đạo thơ người khác.


Trong một lần trò chuyện với nhà nghiên cứu Ngô Văn Ban ở Nha Trang, ông kể câu chuyện nhà nghiên cứu N.V.T đã bị cướp hẳn một cuốn sách - công trình sưu tầm công phu bởi một người khác. Ban đầu là hợp tác, nhưng thực tế công trình hoàn toàn do công sức của nhà nghiên cứu N.V.T, nhưng tác giả kia khi in đã loại bỏ đồng tác giả, chỉ giữ mỗi tên mình. Việc tranh cãi ở mảng nghiên cứu sưu tầm rất khó và nhà nghiên cứu N.V.T không muốn làm to chuyện nên đã lẳng lặng nhường!


Với báo chí, hiện tượng chôm chỉa bài vở hiện nay rất phổ biến, đặc biệt mảng báo điện tử, hầu như có bất cứ sự kiện nào đều bị sao chép, “chế biến” ngay lập tức. Nhiều hệ lụy đã xảy ra khi thông tin bị “xào nấu” với những “đầu bếp” thiếu kiến thức, trí tuệ và nhân cách nên có những “món ăn” rất tệ hại: sai nội dung, chi tiết và bản chất. Rất tiếc, vấn nạn này không sao khắc phục được. Tuy nan giải nhưng cần có những ý kiến để đẩy lui những hiện tượng đáng ngại này.


Dương Trang Hương