Cái kết đẹp cho tác giả "Vui mùa chiến thắng"!

Tin cố nhạc sĩ Văn Chừng được trao Giải thưởng Nhà nước về văn học - nghệ thuật năm 2016 khiến bạn bè ông ở Khánh Hòa rất vui mừng và xúc động. Sau 10 năm về với cội nguồn, những cống hiến của ông cuối cùng đã được ghi nhận xứng đáng.

Nhắc đến nhạc sĩ Văn Chừng, nhiều người nhớ ngay đến ca khúc Vui mùa chiến thắng thấm đậm tình yêu đất nước: “Chiều nay tôi đứng trên Trường Sơn, lòng tràn đầy vui sướng mùa lúa thơm ngạt ngào. Dòng sông đưa nước về xuôi, mang bóng nương ngô cùng bồng con phất cờ...”. Ca khúc với giai điệu, tiết tấu rộn ràng mà tha thiết, đầy tinh thần lạc quan cách mạng ấy xuất hiện giữa những năm đầu thập niên 1960 đã trở thành tấm giấy thông hành của nhạc sĩ Văn Chừng trên mọi nẻo đường Tổ quốc. Thế hệ những người lính kháng chiến chống Mỹ gần như ai cũng thuộc bài hát này qua sự thể hiện của nghệ sĩ Bích Lại, thế nhưng ít ai biết rõ xuất xứ của bài hát.

Nhạc sĩ Văn Chừng tặng bản nhạc cho Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Quê Bình Định nhưng ông sinh ra và lớn lên ở Kon Tum. Năm 17 tuổi, Văn Chừng đã là văn công bộ đội Tây Nguyên và tập kết ra Bắc, rồi về công tác tại Đoàn văn công Quân khu 3. Năm 1962, ông cùng 10 chiến sĩ văn nghệ trong đoàn công tác đặc biệt vào Khu V, được Bác Hồ và Thủ tướng Phạm Văn Đồng đích thân gặp và tiễn về Nam. Với tâm trạng hạnh phúc, hân hoan được trở về giải phóng quê hương, những người nghệ sĩ - chiến sĩ ấy đã nhanh chóng có những tác phẩm thành công, trong đó có ca khúc Vui mùa chiến thắng của Văn Chừng - Lam Lương. Theo hồi ức của nhạc sĩ Văn Chừng, sở dĩ tên tác giả ghi Văn Chừng - Lam Lương là để nhớ ơn cứu mạng của người đồng đội đã lội suối băng rừng cõng ông đến trạm xá. Thời điểm nhạc sĩ viết ca khúc này, cách mạng miền Nam còn ở trong muôn vàn gian khó; chiến trường khu V và Tây Nguyên, ngoài mức độ dữ dội, khốc liệt của bom đạn, còn là nơi đói ăn, thiếu mặc nhất cả nước. Cùng với Câu hò bên bờ Hiền lương (Hoàng Hiệp - Đằng Giao), Tình ca (Hoàng Việt)... ca khúc Vui mùa chiến thắng đã góp phần thổi vào trái tim chiến sĩ và đồng bào một niềm tin mãnh liệt vào ngày toàn thắng. Năm 1965, ca khúc này được trao Giải thưởng văn học nghệ thuật Nguyễn Đình Chiểu.

Sau năm 1975, nhạc sĩ Văn Chừng sống ở Nha Trang. Trong suốt những năm tháng sau đó, nhạc sĩ đã rong ruổi khắp vùng Nam Trung Bộ - Tây Nguyên. Ông đi nhiều, sáng tác nhanh và luôn có những tác phẩm phổ cập đến tận cùng đời sống của đồng bào chiến sĩ các địa phương. Trong đó có những ca khúc nổi tiếng như: Bác Hồ trong lòng dân Tây Nguyên, Đêm xoang Tây Nguyên, Bài ca Phú Yên, Nha Trang thành phố anh hùng...

Bà Lê Thị Minh với tuyển tập nhạc - thơ của nhạc sĩ Văn Chừng

Một trong những sáng tác cuối cùng của ông là ca khúc Hạt cát ấy bông hoa ấy viết tặng Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhân dịp kỷ niệm 60 năm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam. Khi được tặng bài hát, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã ký tên vào bản nhạc và cảm ơn nhạc sĩ; đồng thời đề nghị cất giữ bài hát đến khi nào Đại tướng qua đời mới phổ biến. Năm 2013, khi Đại tướng Võ Nguyên Giáp từ trần, người thân của nhạc sĩ Văn Chừng đã nhờ Báo Khánh Hòa giới thiệu bản nhạc có chữ ký của Đại tướng như một nén hương viếng hương hồn vị tướng huyền thoại của dân tộc.

Năm 2006, nhạc sĩ Văn Chừng qua đời vì những biến chứng của việc nhiễm chất độc hóa học của Mỹ trong những năm ở chiến trường, để lại tiếc thương cho nhiều bạn bè. Nhiều năm nay, bạn bè và người thân của ông vẫn luôn mong mỏi về giải thưởng lớn dành cho nhạc sĩ Văn Chừng. Với Giải thưởng Nhà nước về văn học - nghệ thuật 2016, niềm mong mỏi ấy đã thành hiện thực. Chia sẻ về vinh dự này, bà Lê Thị Minh - người bạn đời của ông đã không giấu được xúc động: “Những nghệ sĩ cùng lứa với anh đều đã được nhận giải từ những đợt trước. Năm nay, khi biết hồ sơ của anh đã qua vòng xét duyệt cuối cùng, gia đình ai cũng vui mừng khôn tả. Sắp tới đây, tôi sẽ ra Hà Nội để nhận giải thay anh”. Giờ đây, chắc tâm hồn ông cũng sẽ vui như con chim phí hát “vui mùa chiến thắng” vang giữa bầu trời cao xanh lộng gió!

THÀNH NGUYỄN