Khi lịch trở thành ấn phẩm văn hóa

Thời trước, lịch chỉ có 3 kích cỡ (tiểu, trung, đại) được trình bày rất giản đơn với những câu ca dao, tục ngữ, danh ngôn... được tuyển chọn lấy lệ. Vài năm gần đây, các đơn vị làm lịch đã chạy đua về mẫu mã, nội dung, nhờ đó lịch block đã trở thành ấn phẩm văn hóa độc đáo.

Sau giai đoạn thử nghiệm, mùa lịch năm 2015, Công ty An Hảo tung ra bộ lịch Đại tướng Võ Nguyên Giáp - Cuộc đời và sự nghiệp được làm như cuốn biên niên sử bằng hình ảnh về cuộc đời và sự nghiệp của đại tướng. Mùa lịch 2016, công ty này tiếp tục giới thiệu bộ lịch siêu cực đại 365 chân dung và những khoảnh khắc Đại tướng Võ Nguyên Giáp, và bộ lịch Hùng thiêng sử Việt với 365 bức vẽ miêu tả lịch sử dân tộc Việt Nam từ thời Hùng Vương cho đến giai đoạn đổi mới (năm 1986). Trong xu thế đổi mới, Công ty Lịch xuân Phương Nam cũng có nhiều sáng tạo trong việc chọn các hình ảnh minh họa cho lịch. Mùa lịch 2015, công ty ra mắt bộ lịch siêu đại 365 ngày xuyên Việt với những bức ảnh nghệ thuật về con người, phong cảnh Việt Nam do nhiếp ảnh gia Nguyễn Hoàng Nam thực hiện; lịch siêu cực đại Di sản Việt với các bức tranh màu nước vẽ các di tích, thắng cảnh cấp quốc gia trên khắp cả nước. Mùa lịch 2016, công ty này tiếp tục cho ra các bộ lịch mang đậm dấu ấn văn hóa truyền thống: Rối nước dân gian Việt Nam, Bốn mùa bánh Việt, Hồn Việt... tất cả đều được vẽ tay khá công phu.

Lịch được trưng bày ở Nhà sách Tân Tiến, TP. Nha Trang

Mùa lịch 2017, các đơn vị làm lịch tiếp tục có những đổi mới, sáng tạo trong việc làm lịch. Công ty An Hảo giới thiệu bộ lịch Truyện Kiều, trong đó mỗi tờ lịch có một bức tranh gắn với một trích đoạn Truyện Kiều. 365 bức tranh được họa sĩ Hữu Hiếu kỳ công vẽ trong 20 tháng. Riêng phần thơ và chú thích Truyện Kiều dựa vào bản in Từ điển Truyện Kiều của Đào Duy Anh (in lần thứ 2 có sửa chữa, bổ sung của Nhà xuất bản Khoa học Xã hội xuất bản năm 1993). Theo đại diện Công ty An Hảo, việc đưa Truyện Kiều lên lịch sẽ giúp cho người Việt ở bất cứ nơi đâu, làm gì cũng có thể tiếp cận Truyện Kiều - tác phẩm bất hủ được xem là tài sản văn hóa lớn của dân tộc.

Cũng nằm trong hướng khai thác văn hóa truyền thống, Công ty Lịch xuân Phương Nam cho ra mắt lịch block Trò chơi Đông Nam Á và Làng nghề Việt. Doanh nghiệp tư nhân Huy Hòa cho ra mắt bộ lịch Hát ru Việt sử thi, tập hợp những bài hát ru gắn liền với quá trình khai mở, xây dựng, giữ gìn và phát triển đất nước của cha ông, lồng ghép giới thiệu những danh lam thắng cảnh của Việt Nam.

Lịch Truyện Kiều của Công ty An Hảo được nhiều người chú ý

Bên cạnh chủ đề văn hóa lịch sử, mùa lịch 2017 còn xuất hiện khá nhiều những bộ lịch gắn với đời sống hàng ngày, nhất là vấn đề ăn uống và bảo vệ sức khỏe. Trong đó, nổi bật nhất là bộ lịch 365 vị thuốc quanh ta của Công ty An Hảo (giải nhất triển lãm lịch xuân 2017 tại TP. Hồ Chi Minh), mỗi tờ lịch bên cạnh hình ảnh còn có công dụng, cách chế biến các loại thuốc. Ngoài ra, có thể kể thêm các bộ lịch như: 365 món ăn dinh dưỡng, Quả ngọt bốn mùa, Tâm thanh tịnh... Các chủ đề quen thuộc như: cắm hoa nghệ thuật, tranh vẽ, phong thủy, tranh lụa quê hương, phong cảnh Việt Nam... cũng có nhiều mẫu lịch được làm công phu, đẹp mắt.

Ông Trần Thái Nhân - Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Phát hành sách Khánh Hòa cho biết: “Đời sống ngày càng cao, người tiêu dùng cũng có xu hướng chọn lịch để chơi, sưu tầm chứ không chỉ xem ngày tháng. Chính vì vậy, những đơn vị làm lịch mạnh dạn đầu tư thiết kế những bộ lịch rất công phu, độc đáo. Mùa lịch 2017, các đơn vị còn đẩy mạnh dòng lịch độc quyền dành cho các doanh nghiệp lớn làm quà tặng, quảng bá sản phẩm. Tuy vẫn chưa chiếm ưu thế áp đảo, nhưng dòng lịch độc quyền có nội dung, hình thức riêng theo yêu cầu sẽ là tương lai của ngành lịch”.

Qua khảo sát tại các nhà sách ở Nha Trang, năm nay, giá lịch tăng khoảng 10% so với mùa lịch 2016. Lịch trung màu có giá 40.000 đồng, lịch đại 70.000 đồng, siêu đại 240.000 đồng, cực đại 350.000 đồng, siêu cực đại từ 430.000 đến 450.000 đồng, siêu cực đại đặc biệt đắt nhất có giá 650.000 đồng. Anh Vũ Đức Chung - nhân viên Nhà sách Tân Tiến cho biết, đến thời điểm này, lượng người mua lịch vẫn còn khá ít. Thời điểm sôi động nhất của thị trường lịch là cuối tháng 11, đầu tháng 12.

XUÂN THÀNH