Họa sĩ với tranh 12 con giáp

Trong giới hội họa, vẽ tranh 12 con giáp luôn có sức lôi cuốn kỳ lạ. Bởi thế, có người suốt đời chuyên vẽ tranh về 12 con giáp như họa sĩ Nguyễn Tư Nghiêm. Cũng có người chỉ vẽ ngẫu hứng, nhưng đã là dân hội họa thì gần như ai cũng thích một lần thử chơi với tranh con giáp.

Nói về tranh con giáp, nhiều người nhớ ngay đến họa sĩ Nguyễn Tư Nghiêm - người đã nâng những bức tranh về con giáp lên một tầm cao nghệ thuật mới. Theo đánh giá của họa sĩ Đỗ Phấn, những bức tranh con giáp của Nguyễn Tư Nghiêm có một sức hút mê hồn. “Tôi được tiếp xúc với tranh con giáp của ông Nghiêm từ lúc còn rất nhỏ…Những bức tranh con giáp của ông vẽ bằng bột màu lên giấy bản. Màu thấm dày dặn loang nhòe êm ái. Có cảm giác như nó được vẽ ra từ nảo nao xa lắc. Cổ kính. Trầm mặc. Lộng lẫy. Những tiếp xúc đầu tiên ấy không ngờ trở thành nỗi đam mê ám ảnh tôi suốt đến tận bây giờ”, họa sĩ Đỗ Phấn bày tỏ.

Tranh dê của họa sĩ Lê Văn Duy

Một người nữa cũng khá nổi tiếng về tranh con giáp, đó là họa sĩ Lê Trí Dũng. Khác với bậc thầy Nguyễn Tư Nghiêm vẽ hết 12 con giáp, họa sĩ Lê Trí Dũng chỉ chuyên vẽ ngựa. Ngựa trong tranh của người họa sĩ Hà thành được vẽ với những đường nét khoáng đạt nhưng hàm chứa suy tư sâu lắng, hình ảnh về ngựa là hiện thân của những ước mơ bay bổng, những ngao du ngạo nghễ cõi mơ siêu thoát giữa biển đời trần tục và đau đáu những khát vọng khôn nguôi.

Ngoài ra, các bậc hoạ sĩ tài danh như: Thành Chương, Đỗ Phấn, Phạm Viết Hồng Lam…cũng thường vẽ tranh con giáp. Nếu như Thành Chương nổi tiếng với tranh về trâu, thì họa sĩ Hồng Lam lại có tài vẽ rắn, họa sĩ Đỗ Phấn giỏi vẽ dê. Mỗi người một sở trường, làm cho tranh 12 con giáp trở nên hấp dẫn lạ thường.

Bức thư họa Bính Thân 2016 của họa sĩ Lê Vũ

Ở Khánh Hòa, thú chơi vẽ tranh về con giáp tuy không phát triển nhưng cũng có những người âm thầm lặng lẽ với niềm đam mê này. Họa sĩ Lê Văn Duy là một trong số đó. Anh đã có khá nhiều tranh vẽ về trâu, ngựa, gà, chó, mèo, hổ, dê… Hỏi chuyện, anh cho biết: “Tôi vốn thích vẽ những bức tranh mang hoài niệm tuổi thơ. Bởi tuổi thơ không thể tách rời với những con vật thân thuộc, thế nên các con vật thuộc 12 con giáp như: ngựa, trâu, gà, mèo… đi vào tranh tôi một cách rất tự nhiên”. Tranh về các con giáp, họa sĩ Lê Văn Duy không để cho con vật đơn độc mà thường gắn kết với con người với hình ảnh mục đồng cưỡi trâu, em bé và ngựa…gợi nên một sự gắn bó, tươi vui. Năm Ất Mùi, họa sĩ Lê Văn Duy vẽ một bức tranh dê rất đẹp với một chú dê đực quấn quýt bên dê cái, phía trong bụng dê cái lấp ló hình dạng dê con. “Tôi muốn vẽ một tổ ấm của dê, bởi tôi nghĩ cũng như con người, loài vật nào cũng có tổ ấm của riêng mình”, anh lý giải. Theo anh, tranh con giáp rất khó vẽ, bởi tìm kiếm cái đẹp ở một đề tài hết sức hạn chế bay bổng như con giáp là điều thật khó. Trong 12 con giáp, có những con vật như: rắn, rồng chẳng có nhiều hình ảnh và động tác để tưởng tượng, bởi ai cũng biết rắn thì bò, rồng thì bay. Năm Bính Thân sắp đến, họa sĩ Lê Văn Duy cũng đang nghiền ngẫm để vẽ tranh về con khỉ. Vẽ khỉ không khó, nhưng điều cốt yếu là bức tranh đó phải nói lên điều gì.

Người thường xuyên chơi tranh con giáp nhất chính là họa sĩ Lê Vũ. Cứ mỗi dịp Tết đến xuân về, họa sĩ Lê Vũ lại vẽ những bức thư họa về con giáp để tặng bạn bè. Những con giáp như: hổ, ngựa, dê, mèo… được tạo nên từ những dòng chữ như: Chúc mừng năm mới, cung chúc tân xuân, Giáp Ngọ, Ất Mùi… Tiếng lành đồn xa, Tết Ất Mùi 2015, báo Sài Gòn Tiếp Thị đã nhờ họa sĩ Lê Vũ vẽ một bức tranh dê bằng chính tên của báo để đưa vào đặc san xuân. Năm nay, bức tranh khỉ Bính Thân 2016 ông đưa lên Facebook cũng được nhiều người thích thú. Hỏi chuyện vẽ tranh con giáp, họa sĩ Lê Vũ cho biết đó chỉ là thú vui của ông.

... đến tranh cát

Nói đến tranh con giáp, không thể không nói đến những bức tranh bằng cát của nghệ nhân Trần Thị Thu - chủ cửa hàng tranh cát Hồng Châu Sa. Từ nhiều năm nay, bà Thu vẫn thường làm tranh con giáp để bán cho du khách mua quà lưu niệm khi đến thăm Khu di tích Tháp Bà Ponagar, hội quán vịnh Nha Trang (Hòn Chồng). Tết nào linh vật ấy! Tết Dậu làm tranh gà, Tết Dần làm tranh hổ, Tết Ngọ làm tranh ngựa, Tết Mùi làm tranh dê…Tranh về các con giáp của người nghệ nhân này đa dạng, từ những mẫu tranh tả thực các con vật, tranh chép lại dòng tranh dân gian, trong đó có không ít bức đã đạt đến trình độ cao như bức tranh gà (từng được trao Huy chương vàng ở Triển lãm hàng mỹ nghệ toàn quốc năm 2005), tranh heo đàn lấy mẫu từ tranh Đông Hồ rất đẹp. Năm nay, chuẩn bị cho Tết Nguyên đán Bính Thân, nghệ nhân Trần Thị Thu đã cố gắng tìm kiếm những mẫu tranh về khỉ. “Xưa nay rất ít ai vẽ tranh về khỉ nên rất hiếm mẫu. Đã vậy, khỉ lại không có sự oai hùng như hổ, sự nhanh nhẹn của ngựa…nên vẽ tranh khỉ khó đẹp. Tuy nhiên, tôi cũng cố gắng diễn tả được sự tinh nhanh của loài khỉ”, bà cho biết.

Ở Huế, giới họa sĩ vẫn đón Tết Nguyên đán bằng những bức tranh vẽ con giáp. Cứ đến dịp đón xuân, các họa sĩ lại cùng nhau vẽ tranh con giáp, những tác phẩm đẹp sẽ được chọn để triển lãm. Cuộc chơi phát triển đến mức ban tổ chức phải tách riêng phòng triển lãm cho các họa sĩ trẻ. Hy vọng rồi đây, Khánh Hòa sẽ có những sân chơi thú vị như thế về tranh con giáp!

XUÂN THÀNH