Từ nhiều năm qua, Khánh Hòa được nhìn nhận là địa phương có phong trào nhiếp ảnh phát triển mạnh ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên, nhiều nghệ sĩ nhiếp ảnh nổi tiếng cả trong nước và quốc tế.
Từ nhiều năm qua, Khánh Hòa được nhìn nhận là địa phương có phong trào nhiếp ảnh phát triển mạnh ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên, nhiều nghệ sĩ nhiếp ảnh (NSNA) nổi tiếng cả trong nước và quốc tế. Thế nhưng, giai đoạn gần đây, nhiếp ảnh Khánh Hòa có chiều hướng đi xuống, nhiều nghệ sĩ có tên tuổi không còn hào hứng với việc sáng tác, các giải thưởng cũng ít hơn trước.
Sụt giảm thành tích
Tính đến thời điểm này, Chi hội Nhiếp ảnh Khánh Hòa có hơn 50 hội viên, trong đó 28 hội viên Hội NSNA Việt Nam. Nhìn chung, hoạt động nhiếp ảnh trên địa bàn tỉnh ngày càng phát triển, các triển lãm ảnh được tổ chức khá thường xuyên. Ngoài những nghệ sĩ đã thành danh, ngày càng có nhiều tay máy trẻ tham gia cuộc chơi nhiếp ảnh, bằng chứng là sự ra đời của Câu lạc bộ Nhiếp ảnh Ánh Sáng Đẹp. Tuy nhiên, vài năm gần đây, nhiếp ảnh của xứ Trầm Hương lại thiếu những tác phẩm có chất lượng cao. NSNA Trần Minh Ngọc - Chi hội trưởng Chi hội Nhiếp ảnh Khánh Hòa cho biết, giai đoạn 2009-2014, các giải thưởng khu vực, quốc gia, quốc tế của nhiếp ảnh Khánh Hòa đều sụt giảm khá nhiều so với 5 năm trước đó. Cụ thể, nhiệm kỳ 2005-2009, các NSNA của Khánh Hòa giành được 5 huy chương đồng quốc gia, 13 huy chương vàng quốc tế; nhưng nhiệm kỳ 2009-2014 (tính đến tháng 6-2014) không có một giải quốc gia nào; số huy chương vàng quốc tế cũng chỉ dừng lại ở con số 9. Mãi đến cuối năm 2014, Khánh Hòa mới có giải khuyến khích quốc gia với tác phẩm Trường Sa Việt Nam.
 |
| Tác phẩm “Bình minh trên đồng muối” của nghệ sĩ nhiếp ảnh Lại Khánh |
Không chỉ giảm về số lượng giải thưởng, nhiếp ảnh Khánh Hòa đang gặp phải nhiều khó khăn khác. Thực tế cho thấy, nhiều tay máy tên tuổi không còn hào hứng với việc sáng tác, đội ngũ những người cầm máy thiếu sự gắn kết; giữa lớp trẻ và lớp già đang thiếu sự kết dính. Chính vì vậy, những năm qua, dù có thêm một số gương mặt mới, nhưng nhiếp ảnh của Khánh Hòa không còn gây ấn tượng như trước, tác phẩm ảnh nghệ thuật khai thác đề tài cũ, cách thể hiện cũng không mới mẻ gì.
Thiếu sức sáng tạo
Lý giải cho việc “mất mùa” giải thưởng của nhiếp ảnh Khánh Hòa, NSNA Trần Minh Ngọc cho rằng có 3 nguyên nhân: số người cầm máy có nghề tuổi ngày càng cao, sức khỏe hạn chế nên không còn xông xáo trong sáng tác, giảm nhiệt tình sáng tạo. Nhiếp ảnh ngày nay không thể tách rời ứng dụng photoshop, thế nhưng sự tiếp thu, ứng dụng photoshop của các nghệ sĩ ở Khánh Hòa thua xa nhiều địa phương khác trong khu vực; thiếu tư duy sáng tạo, chụp theo lối mòn… nên không có được thành công.
Trong khi đó, NSNA Lê Bá Dương cho rằng, nguyên nhân cốt yếu khiến nhiếp ảnh của xứ Trầm Hương không còn gây ấn tượng như trước chính là người chụp thiếu sự sáng tạo, tác phẩm quá nặng về tính sắp đặt. “Nhiều người cầm máy không vững về lý luận sáng tác, quá chú trọng đến việc khoe màu, hình khối. Nhiếp ảnh là nghệ thuật của khoảnh khắc, cảm xúc bất chợt, nhưng nhiều người lại quá sắp đặt nên ảnh thiếu đi hơi thở của cuộc sống, thiếu cảm xúc, không tạo được rung cảm cho người xem”, NSNA Lê Bá Dương bày tỏ. Cùng quan điểm về vấn đề này, NSNA Long Thành cho rằng, hiện nay, nhiếp ảnh Khánh Hòa đang quá thiếu dấu ấn sáng tạo cá nhân, tình trạng sáng tác tập thể, na ná nhau vẫn phổ biến. Thậm chí trong một vài trường hợp còn giống nhau ở góc nhìn, khoảnh khắc bấm máy…
Bên cạnh đó, theo những tay máy lão làng, những năm gần đây, nhiều người mải mê chạy theo kỹ thuật photoshop mà quên đi ý tưởng nghệ thuật. Việc lạm dụng photoshop quá mức làm cho các tác phẩm bị giả tạo nhiều, mất đi cái đẹp của nghệ thuật nhiếp ảnh…
Những ai quan tâm theo dõi nhiếp ảnh có thể thấy, nhiếp ảnh Khánh Hòa đang chậm hơn trong việc làm mới mình. Nhiều tay máy vẫn mải mê với những bức ảnh người già, em bé ở vùng cao; cảnh ngư dân đẩy thuyền, vá lưới… rất ít người theo chụp những bức ảnh về mảng công nghiệp, du lịch. “Hội NSNA Việt Nam đã có những thay đổi trong việc đánh giá về ảnh. Bây giờ, những bức ảnh về khoảnh khắc của cuộc sống được đánh giá rất cao, nhưng phần lớn các NSNA của Khánh Hòa vẫn chưa bắt kịp được xu thế này, nhiều tác phẩm vẫn nặng tính mỹ thuật mà thiếu đi hơi thở của đời sống hiện đại”, NSNA Hà Bình nhận xét.
Nhiếp ảnh Khánh Hòa đang ở một khúc cua gian khó. Tuy nhiên, NSNA Hà Bình vẫn lạc quan về tương lai của nhiếp ảnh tỉnh nhà, bởi hiện tại, Khánh Hòa đang có một số tay máy trẻ triển vọng như: Đỗ Tuấn Ngọc, Trần Hải Bình…
XUÂN THÀNH
