Những buổi chiếu phim sau ngày giải phóng Nha Trang

Ngày 2-4-1975, TP. Nha Trang được giải phóng trong niềm vui vô bờ của người dân. Ngay sau đó, những người làm công tác chiếu bóng đã tổ chức những buổi chiếu phim phục vụ người dân, giúp họ thêm hiểu về chính quyền cách mạng…

Đội chiếu bóng lưu động của Trung tâm Điện ảnh Khánh Hòa phục vụ đồng bào miền núi.

Đã 40 năm trôi qua, nhưng ký ức về những ngày đầu Nha Trang - Khánh Hòa giải phóng vẫn còn tươi nguyên trong lòng ông Đinh Xuân Thặng - nguyên Giám đốc Công ty Điện ảnh Khánh Hòa (nay là Trung tâm Điện ảnh Khánh Hòa). Nhớ lại những năm tháng hào hùng đó, ông Thặng kể: “Cuối năm 1974, từ chiến khu ở Khánh Vĩnh, tôi được cử ra khu V họp. Khi về, tôi có xin thêm một bộ máy chiếu cho đội chiếu bóng của Khánh Hòa. Đến Đắk Lắk thì giải phóng Buôn Ma Thuột nên tôi càng muốn đi nhanh về đơn vị. Những ngày sau đó, nghe tin Huế, Đà Nẵng... giải phóng, lòng tôi càng thêm rạo rực, mong đến lượt Nha Trang được giải phóng”.

Nghe tin Nha Trang giải phóng, từ chiến khu ở Khánh Vĩnh, cấp trên điều động dân công cùng các thành viên đội chiếu bóng gùi máy chiếu phim, máy nổ... về Nha Trang. “Đêm 3-4, khi dừng chân ở Diên Sơn, chúng tôi đã tổ chức chiếu phim phục vụ bà con. Trong số khán giả xem phim hôm ấy, ngoài những người dân còn có cả những người lính ngụy vừa mới buông súng...”, ông Thặng nhớ lại. Ngày 4-4, đồng chí Phan Hữu Sâm - Trưởng ty Văn hóa cho xe lên đón đội chiếu bóng về Nha Trang. “Ngày hôm đó, chúng tôi đã đến tiếp quản các rạp chiếu bóng của chế độ cũ. Tại đây, chúng tôi đã thu được một số bộ máy chiếu phim 16 ly của địch. Chúng tôi đã vận động thêm một số nhân viên cũ ở các rạp chiếu bóng tham gia chiếu phim phục vụ đồng bào. Mọi việc cứ thế cuốn đi, không có thời gian để nghỉ ngơi, khám phá phố phường...”, ông Thặng kể.

Tại Nha Trang, đội đã tổ chức chiếu phim miễn phí cho người dân xem tại rạp Tân Tân, Tân Tiến (nay là siêu thị sách Tân Tiến)..., ban đêm chiếu ở chợ Đầm, bến xe, ga Nha Trang và những khu đông dân. Những bộ phim cách mạng mà đội chiếu bóng thường chiếu khi ấy là: Đường ra phía trước, Tiền tuyến gọi, Chiến thắng đường 9 Nam Lào, Nổi gió, Nguyễn Văn Trỗi, Một ngày Hà Nội, Chị Tư Hậu, Vợ chồng A Phủ… Với những người dân Nha Trang hồi ấy, phim ảnh cách mạng là món ăn tinh thần rất quý. Chính vì thế, mỗi khi có đội chiếu phim đến, bà con tập trung xem rất đông. Có một kỷ niệm mà những người làm điện ảnh Khánh Hòa ngày ấy không bao giờ quên. Ông Nguyễn Công Cẩn (cán bộ chiếu bóng cùng thời với ông Thặng) kể: “Đêm 12-4-1975, chúng tôi tổ chức chiếu phim Chiến thắng đường 9 Nam Lào ở chợ Đầm. Đến đoạn máy bay rải bom với tiếng nổ lớn, ai đó hét lên “máy bay” khiến người xem tưởng là có máy bay ném bom thật nên bỏ chạy tán loạn để lại dép, guốc trên sân... Tổ chiếu phim lúng túng không biết xử lý thế nào, một lát sau khán giả mới bình tĩnh quay trở lại bãi chiếu để xem phim”. Theo ông Cẩn, người dân sợ hãi, hốt hoảng như thế vì trước đó mấy ngày, quân địch đã ném bom tại cầu Xóm Bóng làm chết nhiều người...

Ngoài đội chiếu bóng của tỉnh Khánh Hòa, trong những ngày đầu Nha Trang giải phóng, người dân còn được xem phim cách mạng với những cán bộ của khu V đi theo Sư đoàn 10 về giải phóng Nha Trang. Ông Trần Khắc Huyền, nguyên cán bộ chiếu phim của Công ty Điện ảnh Khánh Hòa chính là người đã trực tiếp thực hiện buổi chiếu phim tại trụ sở quận 3 hỏa xa Nha Trang (nay là trụ sở Công ty Đường sắt Phú Khánh). Ngày ấy, nhóm chiếu phim của ông Huyền đã đi kiếm vải để may màn chiếu mới, phục vụ người dân cho tươm tất. Giữa thành phố vừa im tiếng súng, những chàng trai cô gái phố biển chen vai nhau xem phim Nổi gió, Bài ca ra trận... Hình ảnh ấy mãi vẫn còn trong ký ức của lớp người làm công tác chiếu bóng ngày ấy. Người dân vì yêu mến những chiến sĩ văn hóa của đoàn quân giải phóng đã tình nguyện đem dừa đến cho họ giải khát. Tình cảm quân dân vì thế thêm ấm nồng.

Năm tháng đi qua, những người làm công tác chiếu bóng trong những ngày đầu giải phóng nay tuổi đã cao. Nhớ lại những thời khắc ấy, họ đều tự hào vì đã kịp thời mang đến những bộ phim cách mạng phục vụ người dân, giúp người dân hiểu thêm về cách mạng, góp phần ổn định tình hình Nha Trang trong những ngày đầu mới giải phóng.

XUÂN THÀNH