Nhiều vấn đề cần giải quyết

Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Khánh Hòa đang gặp nhiều khó khăn về kinh phí để đầu tư cơ sở vật chất và biểu diễn. Tuy nhiên, điều đáng lo hơn chính là những rối ren, khúc mắc ngay trong nội bộ Nhà hát…

Nhà hát Nghệ thuật truyền thống (NTTT) tỉnh Khánh Hòa đang gặp nhiều khó khăn về kinh phí để đầu tư cơ sở vật chất và biểu diễn. Tuy nhiên, điều đáng lo hơn chính là những rối ren, khúc mắc ngay trong nội bộ Nhà hát…

Vở diễn “Hai mươi năm của một vụ án”.

Chất lượng nghệ thuật đi xuống

Những năm qua, Nhà hát NTTT tỉnh đã có nhiều nỗ lực trong việc bảo tồn nghệ thuật tuồng và ca kịch bài chòi. Ngoài việc dựng các vở diễn mới để tham gia hội diễn sân khấu toàn quốc, hàng năm, Nhà hát còn có hàng trăm đêm diễn phục vụ người dân ở các địa phương trong tỉnh, giới thiệu với du khách về NTTT của xứ Trầm Hương…

Bên cạnh những mặt đạt được, hoạt động của Nhà hát vẫn tồn tại nhiều vấn đề khúc mắc, ảnh hưởng đến chất lượng nghệ thuật của đơn vị. Tại buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh ngày 2-2, Nghệ sĩ Ưu tú (NSƯT) Kim Hùng phản ánh: Trước đây, Nhà hát có những vở diễn được công chúng ngợi khen, bạn bè đồng nghiệp và hội đồng nghệ thuật các hội diễn sân khấu toàn quốc đánh giá cao. Tuy nhiên, khoảng 10 năm trở lại đây, Nhà hát không còn có những vở diễn gây được tiếng vang. “Chất lượng nghệ thuật của Nhà hát đã xuống đến mức không xuống hơn được nữa”, NSƯT Kim Hùng bày tỏ. Nhiều nghệ sĩ của Nhà hát cho biết, thời gian qua, những vở diễn mới được dàn dựng để tham gia hội diễn khi đưa về biểu diễn đã không thu hút khán giả, hết hội diễn gần như đem cất kho. Những vở diễn phục vụ người dân toàn là vở cũ... Trước đó, trong buổi gặp mặt văn nghệ sĩ nhân dịp xuân Ất Mùi, nghệ sĩ Phạm Quang Hưng - Phó Trưởng đoàn Tuồng của Nhà hát NTTT tỉnh cũng đã lên tiếng về vấn đề chất lượng của các chương trình đi biểu diễn ở cơ sở. Cụ thể, chương trình không được đầu tư đúng mức, kịch mục nghèo nàn, bao năm nay vẫn không có gì mới. Ý kiến này một lần nữa được nghệ sĩ Ngọc Tâm - Phó Trưởng đoàn Dân ca kịch nhắc lại trong buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh.

Các nghệ sĩ của Nhà hát còn phản ánh, chất lượng âm thanh, ánh sáng kém, ảnh hưởng đến chất lượng chương trình. Theo phản ánh của lãnh đạo Nhà hát, hiện tại, 2 đoàn nghệ thuật Tuồng và Dân ca kịch vẫn phải dùng chung một hệ thống âm thanh, ánh sáng nhưng khá tệ vì không đồng bộ, thiếu nhiều thứ.

Theo các nghệ sĩ, nguyên nhân của việc sa sút về chất lượng nghệ thuật của Nhà hát NTTT tỉnh bên cạnh vấn đề về kinh phí đầu tư cho dàn dựng chương trình, hệ thống âm thanh, ánh sáng kém chất lượng, còn có một phần từ năng lực của đội ngũ lãnh đạo Nhà hát.  

Liệu có mất đoàn kết?

Một trong những điều nổi cộm ở Nhà hát NTTT tỉnh hiện nay chính là tình trạng mất đoàn kết. Trong buổi làm việc ngày 2-2, NSƯT Kim Hùng thẳng thắn phản ánh, hiện tại, Nhà hát NTTT tỉnh đang mất đoàn kết nghiêm trọng, mỗi lần dựng vở diễn mới là có sự kèn cựa nhau, chia bè cánh trong việc phân vai, ngay cả lãnh đạo Nhà hát cũng không có sự đoàn kết cao. Trao đổi với chúng tôi, nhiều nghệ sĩ cũng cho rằng, Nhà hát đang có tình trạng “bằng mặt mà không bằng lòng”. Tuy nhiên, lãnh đạo Nhà hát phủ nhận điều này. “Trong quá trình làm việc, anh em có sự bất đồng ý kiến nên có tranh cãi… Nếu nói mất đoàn kết là hơi quá lời”, NSƯT Trần Nhật Lệ - Phó Giám đốc Nhà hát NTTT tỉnh nói. Bên cạnh đó, một số nghệ sĩ cũng có ý kiến về việc xét các danh hiệu thi đua không rõ ràng...

Nhà hát NTTT tỉnh có mất đoàn kết hay không có lẽ nội bộ lãnh đạo và các nghệ sĩ trong đơn vị hiểu rõ. Tuy nhiên, nếu nhìn lại quá trình diễn biến đã qua sẽ thấy Nhà hát đang có những “rạn nứt” nhất định trong mối quan hệ. Đầu năm 2014, tại buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh, một số nghệ sĩ của Nhà hát NTTT tỉnh đã đề xuất tách nhà hát thành 2 đơn vị độc lập: Đoàn Tuồng và Đoàn Dân ca kịch. Tại buổi làm việc mới đây cũng lại có ý kiến đề xuất này và đề nghị xem xét lại đội ngũ lãnh đạo Nhà hát. Trong đợt xét danh hiệu nghệ sĩ nhân dân và NSƯT vừa qua, có đến 3/4 nghệ sĩ tuy đạt về tiêu chí giải thưởng (huy chương) nhưng đã không vượt qua được vòng lấy phiếu tín nhiệm ở Hội đồng xét duyệt của Nhà hát. Liệu thực sự những người không đủ số phiếu để tín nhiệm đề cử danh hiệu NSƯT, nghệ sĩ nhân dân trong đợt vừa qua là kết quả của sự làm việc công tâm hay còn có những điều khác? “Trong cuộc sống, có những điều này điều kia chưa bằng lòng với nhau, nhưng nghệ sĩ mà đối xử với nhau như thế thì phũ phàng quá…”, nghệ sĩ Ngọc Tâm bày tỏ ngay trong cuộc họp với lãnh đạo tỉnh.

Phát biểu tại buổi làm việc, ông Trương Đăng Tuyến - Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL) đã chia sẻ với Nhà hát về sự thiếu thốn trang thiết bị âm thanh, ánh sáng, thiếu kinh phí đầu tư dựng vở diễn; tuy nhiên, trong tình hình khó khăn hiện nay không thể một lúc mà tỉnh có thể đáp ứng được. Theo ông Tuyến, những năm qua, Sở đã tích cực tham mưu để UBND tỉnh ban hành nhiều chế độ, chính sách cho các nghệ sĩ, diễn viên Nhà hát NTTT tỉnh nên đời sống của diễn viên, nghệ sĩ đã cao hơn trước. Hiện tại, các nghệ sĩ của Nhà hát có phụ cấp dành cho lĩnh vực NTTT; những nghệ sĩ không có hộ khẩu ở TP. Nha Trang được hỗ trợ tiền thuê nhà ở; tiền bồi dưỡng tập luyện, biểu diễn cũng đã cao hơn so với quy định của Chính phủ. “Chưa bao giờ, chế độ chính sách dành cho diễn viên, nghệ sĩ lại được quan tâm như hiện nay... Các nghệ sĩ phải lấy chữ “Tâm” làm đầu, phải có tâm với nghề, có tâm với đồng nghiệp”, ông Trương Đăng Tuyến bày tỏ.

Có thể thấy, bên cạnh những khó khăn về mặt khách quan, Nhà hát NTTT tỉnh đang có những vấn đề bất ổn từ nội bộ. Nếu không được giải quyết một cách thỏa đáng thì sẽ rất khó để nâng cao chất lượng nghệ thuật.

XUÂN THÀNH