Thương bát canh măng của mẹ

Miệt mài trên những nẻo đường mưu sinh, để rồi lại trở về mái nhà thân yêu tìm nơi trú ngụ cho lòng lúc mùa mưa bão đang về với dải đất miền Trung. Đêm, nằm nghe từng đợt gió rít qua khe cửa và những hạt mưa tạt liêu xiêu vào hiên mà lòng thấy nao nao. Ký ức và hiện tại nhập nhòa vào nhau...

Bát canh măng của mẹ là sự kết tinh của những gì thân thương nhất của vườn nhà, ruộng quê và những “sản vật” khác mà từ thời ấu thơ tôi đã được ăn. Những trưa rỗi rãi hay những tối đi làm đồng về, mẹ lại ra bụi tre, tìm những cây măng vừa gãy hoặc có nguy cơ bị giật gãy sau mưa bão đem vào nhà, lột vỏ ngọn măng, xắt phần non có thể ăn được thành những lát nhỏ, rồi rửa sạch, rồi cho vào hủ sành muối. Món quà quê chua chua đắng đắng của mẹ đã bắt đầu được cả nhà tôi chú ý. Bởi măng mẹ muối, khi đem nấu canh chua thường có dư vị rất riêng...

Rồi chờ vài ngày sau để làm hoàn chỉnh nồi canh măng mẹ nấu, đó là những con cá trê, cá tràu, cá rô mập căng đầy trứng được ba tôi bắt về. Mới mưa, nước chảy le le thì chỉ một vài cái lờ, đặt ở những mương nước nhỏ chảy vào ruộng, vài tiếng là đã có vài chú cá chui vào. Còn qua giữa mùa, thường thì ba mua về vài bộ lưới đánh cá. Mưa như trút nước, việc nhà nông đâu thể làm gì được. Vậy là những buổi tôi nghỉ học hay ban đêm, hai cha con rủ nhau thả lưới trên cánh đồng trũng phía trước nhà không xa, lúc bấy giờ nước đã ngập đến trên đầu gối. Chưa kể đến những ao, hồ xung quanh xóm. Mùa nắng, nó là chỗ để lấy nước tưới rau. Mùa mưa, lại là nơi cá sông lên trú ngụ theo những trận lụt.

Cá bắt về, tất nhiên sẽ được làm nhiều món cho một bữa ăn đạm bạc mà thân thương. Nào chiên, nào nướng, nấu cháo, tùy theo ít hay nhiều. Nhưng ba thường dành một phần để mẹ nấu canh măng. Tôi lại nhận nhiệm vụ tìm quanh vườn những ngọn lá lốt, vài trái ớt, trái khế, những đọt rau chua để nồi canh của mẹ thêm ngon, thêm nức lòng thơ trẻ như tôi hồi ấy, và cả bây giờ. Trong lúc mẹ nấu canh, chị em tôi lại háo hức chờ đợi trong một niềm vui lan tỏa...

Nồi canh măng thường được mẹ dọn ra cùng lúc mâm cơm bưng lên bởi canh măng chua phải ăn nóng mới ngon, nhất là mùa mưa lạnh thế này. Khi cơm đã bới ra, thức ăn đã gắp vào, chan lên vài vá canh măng, vừa xuýt xoa, vừa thấy vị chua của khế, của măng hòa cùng vị cay của ớt, vị ngọt của cá đồng chầm chậm thấm vào cơ thể. Cảm giác ấy không thể nào quên được. Nhất là những hôm trời mưa to, cả nhà quây quần đầy đủ bên mâm cơm chỉ toàn những thức hương đồng cỏ nội. Đã bao lần ra đi, nhưng lúc mỏi mệt thì bữa cơm nhà ấm cúng cùng với bát canh măng của mẹ lại thôi thúc tôi quay về. Không đâu bình yên hơn, không đâu thân thiết hơn. Bát canh măng mùa bão lụt của mẹ không những nuôi tôi lớn lên về hình hài mà còn làm cho lòng những đứa con của mẹ thêm yêu, thêm quý quê nhà, từng bữa ăn dù chân chất, đạm bạc nhưng đầy niềm vui và là sự cộng sức của hương quê và người quê...

Nguyễn Thành Giang