Cách đây hơn 10 năm, các nghệ sĩ nhiếp ảnh ở Nha Trang đã mở nhiều gallery để bán ảnh cho khách du lịch. Thế nhưng, đến nay, các gallery ảnh đã "rơi rụng" gần hết, số trụ lại cũng khó khăn bởi khách mua ảnh ngày càng ít.
Cách đây hơn 10 năm, các nghệ sĩ nhiếp ảnh (NSNA) ở Nha Trang đã mở nhiều gallery để bán ảnh cho khách du lịch. Thế nhưng, đến nay, các gallery ảnh đã “rơi rụng” gần hết, số trụ lại cũng khó khăn bởi khách mua ảnh ngày càng ít.
Năm 2002, NSNA Long Thành mở gallery (phòng trưng bày) ảnh tại nhà riêng ở 126 Hoàng Văn Thụ, TP. Nha Trang. Với lợi thế biết tiếng Anh, cùng danh tiếng của một NSNA từng đoạt nhiều giải thưởng lớn, gallery ảnh nghệ thuật của Long Thành đã thu hút nhiều khách du lịch nước ngoài đến tham quan, mua ảnh. Ảnh của anh treo tại Khu du lịch Ana Mandara cũng bán được khá nhiều. Sự thành công của NSNA Long Thành đã thúc đẩy nhiều NSNA như: Hà Bình, Đỗ Diên Khánh, Đào Quang Minh, Lê Bu, Lại Khánh… lập nên các gallery ảnh tại nhà riêng. “Hồi đó anh em nhiếp ảnh rất hào hứng với việc mở gallery, vừa giới thiệu tác phẩm của mình vừa có thể bán cho khách du lịch…”, NSNA Long Thành nhớ lại.
Trong số đó, gallery ảnh của NSNA Long Thành được du khách biết đến nhiều hơn cả, được cẩm nang du lịch Lonely Planet giới thiệu là một trong những địa điểm mà du khách nên ghé thăm khi đến Nha Trang. Tuy mức độ thành công khác nhau, nhưng không thể phủ nhận những hình ảnh về Nha Trang, Việt Nam ở các gallery đã góp phần quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới.
 |
| Khách du lịch đến gallery của nghệ sĩ nhiếp ảnh Long Thành. |
Đáng tiếc, sự tồn tại của các gallery ảnh (cũng như tranh) ở Nha Trang không dài. Sau thời gian đầu có vẻ hồ hởi, một số NSNA vì việc bán ảnh khó khăn, vì chuyển nhà… nên không duy trì, chăm sóc các gallery ảnh. Hiện, chỉ một số nghệ sĩ như: Long Thành, Đỗ Diên Khánh, Lê Bu và Mai Lộc là còn duy trì. Thời gian gần đây, hoạt động của các gallery ảnh ở Nha Trang ngày càng khó khăn; số lượng ảnh bán ra ngày càng giảm.
Trong một buổi chiều ở gallery ảnh của NSNA Long Thành, người viết chỉ gặp 2 khách du lịch Nga đến xem ảnh nhưng không mua. Cuốn sổ lưu niệm để khách ghi lại cảm tưởng cũng cho thấy số lượng khách đến đây ít hẳn so với những năm trước. Hỏi chuyện, NSNA Long Thành cho biết, trước đây, mỗi ngày gallery của anh đón từ 30 - 60 lượt khách, chưa kể các tour riêng do các đại lý tổ chức cho những đoàn khách đến tham quan. “Hiện nay, số lượng ảnh của tôi bán ra chưa bằng 20% so với những năm trước”, NSNA Long Thành nói.
Những gallery của NSNA Đỗ Diên Khánh, Mai Lộc cũng gặp khó khăn trong việc bán ảnh. NSNA Mai Lộc cho biết: “So với những năm trước, hiện nay số lượng ảnh tôi bán ra chưa bằng 30%”. Để có thể duy trì được gallery ảnh ở đường Nguyễn Thiện Thuật, NSNA Mai Lộc phải bán thêm post card, nhận hướng dẫn các tour chụp ảnh cho khách. Hiện anh đang chuẩn bị dời gallery ảnh của mình từ mặt tiền vào hẻm, bởi chủ nhà vừa nâng giá thuê mặt bằng quá cao nên anh không thể kham nổi.
Những năm gần đây, lượng khách du lịch quốc tế đến Nha Trang tăng rất nhanh. Lẽ thường, càng đông khách thì càng dễ bán hàng, nhưng nghịch lý là lượng người đến các gallery ảnh ngày càng ít. Đề cập vấn đề này, NSNA Long Thành cho rằng, một trong những nguyên nhân khiến khách du lịch nước ngoài ít mua ảnh một phần là do kinh tế khó khăn khiến họ dè dặt hơn trong chi tiêu, nhất là với những thứ không thật sự cần thiết. Tuy nhiên, theo nhiếp ảnh gia gạo cội này, nguyên nhân dẫn đến việc bán ảnh ế ẩm là sự thay đổi về cơ cấu của khách du lịch quốc tế đến Nha Trang - Khánh Hòa. “Số lượng khách quốc tế tăng nhanh, nhưng chủ yếu là khách Nga, còn khách các nước Tây Âu, Bắc Mỹ, Úc có chiều hướng giảm. Khách Nga ít mua sắm các vật phẩm văn hóa”, NSNA Long Thành chia sẻ. Đồng quan điểm với NSNA Long Thành, các NSNA Đỗ Diên Khánh, Mai Lộc… cũng cho biết khách du lịch Nga tuy đông nhưng ít quan tâm đến các sản phẩm văn hóa, trong khi lượng khách truyền thống giảm.
Người viết bài này thì cho rằng, việc ảnh nghệ thuật của Khánh Hòa nói riêng, Việt Nam nói chung giảm sức hút với du khách có một phần từ bản thân người cầm máy. Đất nước ngày càng đổi mới, thế nhưng suốt cả chục năm nay, nhiều nghệ sĩ vẫn không thay đổi cách nhìn, đối tượng phản ánh. Đề tài trong những khuôn hình vẫn là những cánh đồng quê, người già vùng cao, sông nước…, vắng bóng đời sống đô thị đương đại. Bên cạnh sự khủng hoảng về kinh tế, thay đổi về cơ cấu khách du lịch quốc tế, sự chậm làm mới mình, không theo kịp thời đại có thể là một trong những nguyên nhân khiến ảnh Việt Nam giảm sức hút với du khách, khiến các gallery ảnh nghệ thuật rơi vào cảnh chợ chiều.
XUÂN THÀNH
