Truyện tranh cho thiếu nhi: Sách nội đã bớt lép vế

Chuyện truyện tranh ngoại (sách dịch) lấn át truyện tranh Việt, hay truyện tranh có quá nhiều yếu tố bạo lực, nhiều cảnh người lớn… chưa bao giờ cũ. Tuy nhiên, so với những năm trước, truyện tranh nội đã bớt lép vế hơn. Một trong những hướng được khai thác mạnh chính là truyện tranh lịch sử.

Truyện tranh thuần Việt ngày càng nhiều hơn

Cho đến bây giờ, ở các nhà sách trên địa bàn Nha Trang như Phương Nam, các nhà sách của Công ty Cổ phần Phát hành sách Khánh Hòa, những vị trí đẹp nhất đều dành cho các truyện dịch từ Nhật Bản, Trung Quốc như: Doraemon, Thám tử lừng danh Conan, Ô long viện, Nhóc Miko - Cô bé nhí nhảnh, Shin - Cậu bé bút chì... Tuy nhiên, so với những năm trước, truyện tranh Việt Nam đã không còn quá lép vế. Tại các nhà sách, truyện tranh thuần Việt được bày bán khá nhiều, nổi bật là các bộ truyện Thần đồng đất Việt (Công ty Văn hóa Phan Thị), Trạng Quỳnh, Cậu bé Rồng (NXB Đồng Nai). Tuy chưa thật cân bằng, nhưng với số lượng lên đến hàng trăm tập, các bộ truyện tranh thuần Việt này đã phần nào tạo nên một đối trọng với các bộ truyện tranh dịch của Nhật Bản như Doraemon, Thám tử lừng danh Conan, Ô Long viện.

Một điều dễ nhận thấy, vài năm gần đây, các đơn vị làm sách trong nước đã chú trọng nhiều hơn đến việc làm các bộ truyện tranh lịch sử, dã sử. Sau bộ sách Lịch sử Việt Nam bằng tranh của NXB Trẻ (đã ra 50 tập), các NXB trong nước đã mạnh dạn làm thêm các bộ truyện tranh, tranh truyện lịch sử. Có thể kể đến NXB Kim Đồng với Truyện tranh lịch sử Việt Nam (với các câu chuyện về các nhân vật lịch sử như Mai Thúc Loan, Phùng Hưng, Lê Hoàn, Lê Lai...), Hào kiệt đất phương Nam (viết về những nhân vật lịch sử gắn bó với đất phương Nam như Trương Định, Nguyễn Huệ, Nguyễn Trung Trực, Bùi Thị Xuân...); NXB Văn hóa thông tin - Trung tâm văn hóa ngôn ngữ Đông Tây với bộ Truyện tranh lịch sử Việt Nam (4 tập). Sau thành công của Thần đồng đất Việt, Công ty Phan Thị xuất bản Thần đồng đất Việt - Hoàng Sa, Trường Sa (đã ra được 2 tập) để hướng trẻ em đến với kiến thức về chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Bên cạnh đó, các đơn vị làm sách cũng cố gắng khai thác truyện tranh từ các câu chuyện cổ tích (Tấm Cám, Thạch Sanh, Sọ Dừa…), truyện cười dân gian (Trạng Quỷnh, chú Tễu), những câu chuyện về người tốt việc tốt (Tâm hồn cao thượng, Cô tiên xanh...). Mới đây, NXB Kim Đồng ra mắt 5 tập truyện tranh nằm trong Tủ sách tranh truyện dân gian Việt Nam gồm: Người bán trống và con quỷ, Hai anh em và cây thuốc thần, Cái trống biết nói, Quan Âm Thị Kính và Hạt lúa thần.

Truyện tranh luôn thu hút các em thiếu nhi.

Những nỗ lực ấy đã đem lại thêm sự lựa chọn cho độc giả nhỏ tuổi. Em Đặng Phạm Minh Triết - học sinh lớp 4/5 Trường Tiểu học Phương Sài - Nha Trang cho biết: “Em cũng đọc Doreamon nhưng thích các truyện Việt Nam như Thần đồng đất Việt, Trạng Quỷnh hơn. Bởi các truyện này em thấy rất gần gũi. Ở lớp em, nhiều bạn thích các truyện này lắm”. Chị Nguyễn Thị Nhường - nhân viên phụ trách gian hàng sách thiếu nhi của Nhà sách Tân Tiến (Công ty Cổ phần Phát hành sách Khánh Hòa) nhìn nhận: “Các bộ truyện tranh dài tập thuần Việt như Thần đồng đất Việt, Cậu bé của rồng, Trạng Quỷnh bán khá chạy, nhiều độc giả háo hức chờ từng tập sách”.

Cần định hướng cho thiếu nhi

Tuy đã có những khởi sắc, nhưng hiện nay, số lượng truyện tranh Việt Nam được bán ra vẫn ít hơn so với truyện ngoại nhập. Nhiều lần đến nhà sách, chúng tôi hiếm khi thấy phụ huynh cùng lựa chọn sách với con em mình, thay vào đó họ chỉ đóng vai trò là người thanh toán tiền. Hỏi chuyện, hầu hết phụ huynh đều nói là “tôn trọng ý thích của con”. Chị Nguyễn Thị Hà (Vĩnh Hòa - Nha Trang) có con trai đang học lớp 3, cho biết: “Những lúc cháu đạt điểm 10, tôi hay thưởng cho cháu bằng cách dẫn đi mua truyện tranh và để cho cháu được tự do chọn mua cuốn sách mà cháu thích”. Theo quan sát của người viết, khi không được người lớn tư vấn, hầu hết các em nhỏ đều chọn các truyện tranh có nguồn gốc từ nước ngoài như Doreamon, Thám tử lừng danh Conan, Ô long viện thay vì truyện tranh Việt. “Các truyện tranh dịch của Nhật Bản có nội dung chặt chẽ, hình ảnh được vẽ sắc nét, tạo hình nhân vật sống động hơn. Bạn bè em đều đọc những sách này” - Trần Quốc Huy - học sinh Trường THCS Thái Nguyên lý giải. Như vậy, với độc giả trẻ tuổi, các em vẫn hay đọc sách theo phong trào chứ chưa chú trọng đến những giá trị mà sách mang lại.

Việc sách truyện tranh ngoại lấn át truyện nội khó có thể thay đổi trong một thời gian ngắn. Điều đáng lo ngại, hầu hết các sách truyện tranh bán chạy nhất hiện nay chỉ đơn thuần mang tính giải trí, ít có tính giáo dục. Thật khó để các đơn vị làm sách, kinh doanh sách từ bỏ nguồn lợi từ sách truyện tranh ngoại, như lý giải của anh Vũ Đức Chung - Phụ trách mảng sách của Nhà sách Tân Tiến (Công ty Cổ phần Phát hành sách Khánh Hòa): “Các em nhỏ vẫn thích truyện tranh dịch hơn truyện thuần Việt. Là người kinh doanh, chúng tôi phải chiều theo thị hiếu của khách”. Chính vì vậy, để góp phần thay đổi thực trạng hiện nay, thiết nghĩ bên cạnh vai trò của các đơn vị làm sách, nhà trường và gia đình cũng cần nỗ lực chung tay vào việc định hướng thị hiếu đọc sách của thiếu nhi.

XUÂN THÀNH