Theo các nhà sử học, Cam Ranh được xem là cái nôi của người sơ sử, là buổi bình minh hình thành nên các tộc người trên vùng đất Nam Trung bộ với giá trị văn hóa Xóm Cồn còn lưu giữ đến ngày nay.
Theo các nhà sử học, Cam Ranh được xem là cái nôi của người sơ sử, là buổi bình minh hình thành nên các tộc người trên vùng đất Nam Trung bộ với giá trị văn hóa Xóm Cồn còn lưu giữ đến ngày nay.
Cam Ranh có di chỉ Xóm Cồm nổi tiếng cả nước ( niên đại trên 4000 năm ), di chỉ văn hóa Xóm Cồn có thể được xem là mở đầu cho thời đại kim khí khu vực miền Trung. Việc nghiên cứu di chỉ Xóm Cồn cho thấy, Cam Ranh là vùng đất có bề dày về lịch sử, văn hóa. Di chỉ văn hóa Hòa Diêm ( niên đại trên 2500 năm ). Những đặc điểm về di tích khảo cổ trong các lần khai quật ở đây đã phản ánh sự tiếp nối văn hóa với một số truyền thống từ Xóm Cồn trong sự phát triển lên giai đoạn văn hóa Sa Hùynh sau này. Các đoàn khảo cổ học nước ngoài phối hợp với Viện khảo cổ học nước ta khai quật di chỉ nhiều lần và đã đánh giá : Di chỉ văn hóa Hòa Diêm có những tính chất đặc biệt so với khu vực Đông Nam Á; đoàn cũng đã đề xuất ý tưởng xây dựng bảo tàng ngoài trởi cho du khách trong và ngoài nước tham quan.
 |
Như vậy, Cam Ranh là vùng đất hình thành từ lâu đời, được thiên nhiên ưu đãi; có bề dày truyền thống lịch sử, văn hóa Cam Ranh có nhiều dân tộc anh em sinh sống (Kinh, Raglay, Hoa, Nùng, Chăm, Thái...), đa số người Kinh là những người dân nghèo từ các tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên… vào Cam Ranh tìm kế mưu sinh từ thời Chúa Nguyễn Phúc Tần, năm 1653 ). Trải qua các thời kỳ lịch sử, nhân dân Cam Ranh đã liên tục, bền bỉ đấu tranh chống ách áp bức, bóc lột của bọn đế quốc, thực dân, phong kiến và tay sai. Nhưng chỉ từ khi có Đảng Cộng Sản Việt Nam lãnh đạo, nhân dân Cam Ranh mới vùng lên mạnh mẽ, làm nên cuộc khởi nghĩa 22/8/1945, giành chính quyền về tay nhân dân tại Cam Ranh, góp phần thắng lợi vào Cách Mạng Tháng 8/1945 của cả nước; tiếp tục cuộc kháng chiến trường kỳ, đánh đuổi thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, giành được những thắng lợi to lớn và vô cùng vẻ vang; mở ra kỷ nguyên mới, cả nước đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Phân tích trên cho chúng ta thấy : Cam Ranh có bản sắc văn hóa với những đặt trưng rất riêng, không giống những nơi khác. Nó vừa mang nét văn hóa Xóm Cồn, Hòa Diêm; vừa đa dạng văn hóa các vùng miền, các dân tộc anh em và văn hóa cách mạng từ khi có Đảng. Cam Ranh rất tự hào về nền văn hóa của mình và luôn phát huy trong từng giai đoạn lịch sử.
Làm thế nào để giữ gìn, phát huy những giá trị văn hóa to lớn và có ý nghĩa nhiều mặt đó là một đòi hỏi vừa cấp bách vừa lâu dài đối với Cam Ranh, nhất là trong thời kỳ đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước. Thành phố cần nắm vững thời cơ, phát huy tiềm năng và lợi thế một cách tốt nhất để đẩy nhanh tốc độ phát triển đô thị, trở thành trung tâm động lực phát triển kinh tế-xã hội phía Nam của tỉnh Khánh Hòa. Một trong những giải pháp tốt nhất và bền vững là giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của Cam Ranh. Đó là sự đoàn kết, hòa hợp trong các tầng lớp nhân dân Cam Ranh vốn là người ở các vùng quê khác nhau của nhiều tỉnh, thành trong cả nước… Đó là những nét tinh túy sâu nặng nghĩa tình, thân thiện và mến khách, rất cần thiết cho việc xây dựng nếp sống văn minh đô thị. Đó là khát vọng đánh đuổi ngoại xâm, vươn tới ngày mai no ấm... Đó là đức tính cần cù, chịu khó, thông minh, sáng tạo, trung dũng, kiên cường, vượt qua mọi khó khăn thử thách; bền bỉ đấu tranh với thiên nhiên và kẻ thù xâm lược; chung lòng chung sức xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc và xây dựng quê hương Cam Ranh giàu đẹp, văn minh.
Đô thị hóa là nhu cầu tất yếu của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Hội nhập, mở cửa là đòi hỏi cần thiết trong xu thế quốc tế hóa sống, trong thời đại bùng nổ thông tin và cuộc cách mạng khoa học-kỹ thuật phát triển như vũ bão. Thành phố Cam Ranh đang trong quá trình kêu gọi đầu tư để đẩy nhanh tốc độ phát triển đô thị. Việc thành bại còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố, song yếu tố con người và yếu tố văn hóa cực kỳ quan trọng, được coi như một trong những yếu tố quyết định.
Thành Tâm
