Tuy mỗi người một công việc, nhưng họ đều gặp nhau ở niềm đam mê với những bài bản đờn ca tài tử, vì vậy đã tụ họp thành nhóm đờn ca tài tử Quê Hương (thị xã Ninh Hòa, Khánh Hòa). Lời ca, điệu đàn của nhóm đã góp vui cho mọi người.
Tuy mỗi người một công việc, nhưng họ đều gặp nhau ở niềm đam mê với những bài bản đờn ca tài tử (ĐCTT), vì vậy đã tụ họp thành nhóm ĐCTT Quê Hương (thị xã Ninh Hòa, Khánh Hòa). Lời ca, điệu đàn của nhóm đã góp vui cho mọi người.
Vui với tiếng đàn, lời ca
Một chiều cuối tuần, chúng tôi tới nhà anh Lê Hồng Kha (thôn Xuân Hòa 1, xã Ninh Phụng) và được chứng kiến buổi sinh hoạt của nhóm ĐCTT Quê Hương. Trong tiếng đàn kìm nỉ non của ông Lê Hồng Thuyên (trưởng nhóm) và tiếng đàn tranh réo rắt của anh Lê Hồng Kha, chị Tuyết Hồng cất lên những lời ca da diết trong bản Lưu thủy trường. Tiếng hát ngọt ngào đầy tâm trạng của chị Hồng lôi cuốn người nghe vào câu chuyện về tình đời của nghệ sĩ. Lưu thủy trường, cùng các bản Thu lục, Bình bán, Xuân tình, Cổ bản, Tây thi, Nam ai, Nam xuân, Nam đảo... là những bài bản cổ của ĐCTT mà giới trong nghề vẫn thường gọi là bản tổ. Tiếp lời ca của chị Hồng, chị Ngọc My say sưa cùng bản Sương chiều thể hiện tâm trạng của một chinh phụ gửi nỗi lòng đến chinh phu đang dặm trường yên ngựa. Tiếng đàn, lời ca mượt mà cứ hòa quyện vào nhau, thẩm thấu vào lòng người, khơi dậy niềm đam mê cổ nhạc.
Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Hồng Thuyên cho biết, nhóm ĐCTT Quê Hương được thành lập năm 1979. Ban đầu, nhóm chỉ gồm những người trong gia đình, có chung niềm yêu thích ca cổ, còn nay, nhóm đã lên đến hơn 30 người. Mỗi thành viên trong nhóm đều có công việc, hoàn cảnh riêng: người bán vé số, người bán hàng rong, người làm thợ mộc, người khiếm thị... Nhưng tất cả đều có chung niềm yêu thích bộ môn ca cổ. Mỗi tháng, nhóm tổ chức sinh hoạt ít nhất một lần. Trong những buổi đó, các thành viên cùng đờn, ca cho nhau nghe, cùng góp ý để luyện sao tiếng đàn thêm ngọt, giọng ca thêm mùi mẫn. “Nhóm hoạt động trên tinh thần tự nguyện, bất cứ ai có niềm yêu thích với ĐCTT đều có thể gia nhập. Chúng tôi cùng truyền thụ cho nhau những bài bản của ĐCTT để mỗi người có thể phát huy hết năng lực, niềm đam mê với loại hình nghệ thuật truyền thống này”, ông Lê Hồng Thuyên chia sẻ.
 |
| Các thành viên nhóm đờn ca tài tử Quê Hương trong một buổi sinh hoạt. |
Để mở rộng phạm vi hoạt động, đồng thời có thể phục vụ đông đảo mọi người, nhóm ĐCTT Quê Hương còn thường xuyên tham gia các chương trình biểu diễn do Trung tâm Văn hóa Thể thao thị xã tổ chức. Vào các dịp lễ, Tết, bất cứ nơi đâu có yêu cầu, nhóm lại đến phục vụ. “Anh em trong nhóm mỗi người một hoàn cảnh, nhưng trót đam mê ĐCTT nên chỉ mong sao được đờn, ca để góp vui cho mọi người. Ở đâu có yêu cầu là chúng tôi tới phục vụ, không nề hà gì hết”, ông Lê Hồng Yến, thành viên của nhóm cho biết.
Phát huy vốn xưa
ĐCTT trên vùng đất Ninh Hòa vốn như một dòng chảy ngầm, âm thầm nhưng mạnh mẽ. Hiện tại, ngoài nhóm ĐCTT Quê Hương, còn có một số nhóm khác ở xã Ninh Phụng, xã Ninh Bình. Các nhóm ĐCTT là nơi lưu giữ nhiều bài bản gốc của bộ môn ĐCTT. Tuy nhiên, hoạt động của các nhóm ĐCTT này chủ yếu trên tinh thần tự nguyện, chưa được ngành văn hóa thị xã quan tâm đầu tư. “Chúng tôi vẫn mong có được một điểm sinh hoạt, biểu diễn cố định để có thể phục vụ nhiều hơn cho mọi người. Nếu được vậy, hoạt động truyền dạy bài bản ĐCTT cho thế hệ sau của chúng tôi sẽ hiệu quả hơn”, ông Lê Hồng Thuyên chia sẻ.
Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Võ Thanh Phong - Trưởng bộ phận Văn hóa tuyên truyền, Trung tâm Văn hóa Thể thao thị xã Ninh Hòa cho biết: “Quả thực, hoạt động của các nhóm ĐCTT lâu nay chủ yếu là tự thân vận động. Tuy chưa nhận được sự hỗ trợ nào từ phía ngành Văn hóa, nhưng họ đã mang lại nhiều thành tích cho địa phương trong các kỳ hội thi, hội diễn. Đặc biệt, họ là một bộ phận quan trọng trong hoạt động văn hóa cơ sở. Chúng tôi đã có kế hoạch tập hợp các nhóm ĐCTT này để thành lập câu lạc bộ ĐCTT của thị xã, đặt dưới sự quản lý của Trung tâm”. Theo kế hoạch của Trung tâm Văn hóa Thể thao thị xã Ninh Hòa, việc thành lập này sẽ được thực hiện vào cuối năm nay. Câu lạc bộ sẽ là nơi sinh hoạt thường xuyên của các thành viên, là sân chơi cho những ai yêu thích ĐCTT. Câu lạc bộ cũng sẽ được cấp kinh phí để phát triển ĐCTT, dựng những vở diễn để về biểu diễn phục vụ người dân và phục vụ du lịch.
GIANG ĐÌNH
