Quả bong bóng đã vỡ?

Sau khi học viện bóng đá Hoàng Anh Gia Lai Arsenal JMG của câu lạc bộ Hoàng Anh Gia Lai cho ra lò lứa cầu thủ đầu tiên với những cái tên nổi trội như Công Phượng, Tuấn Anh, Xuân Trường, Văn Toàn… Với nền tảng kỹ thuật cá nhân tốt, lại có sự ăn ý sau một thời gian dài chơi cùng nhau, lứa cầu thủ này đã từng được xem là tương lai của bóng đá Việt Nam, đã từng được xem là “xương sống” để xây dựng nên một đội tuyển Việt Nam có khả năng cạnh tranh cùng đội tuyển Thái Lan, thậm chí vươn ra tầm châu lục. Nhưng tất cả dường như chỉ là những quả bong bóng được truyền thông bơm lên, để rồi tới thời điểm, những quả bong bóng ấy sẽ vỡ.

 

Câu lạc bộ Hoàng Anh Gia Lai hiện đang nằm trong nhóm 3 đội “cầm đèn đỏ” ở tại V-League.

 

Kết thúc những màn ra mắt rình rang, những trận đấu có lượng khán giả đông kỷ lục chỉ để được xem tận mắt “những đứa trẻ của bầu Đức”, những Công Phượng, Tuấn Anh… mang theo biết bao nhiêu kì vọng của người hâm mộ chinh chiến khắp các giải đấu từ giao hữu tới chính thức. Và theo thời gian, những điểm yếu mà trước đó được ánh hào quang của truyền thông che khuất đã dần lộ ra. Đó là “những đứa trẻ của bầu Đức” chỉ có thể đá tốt khi đá chung với nhau, bởi lối chơi ban bật mà họ được đào tạo từ bé ấy chỉ phát huy tác dụng tối đa khi có những sự ăn ý nhất định. Đó là sự không chú trọng vào khâu rèn luyện thể lực, khiến cho họ khó lòng thi đấu với cường độ cao trước những đối thủ mạnh về thể lực. Đó là lối chơi quá thiên về kỹ thuật, nhìn qua thì hoa mỹ nhưng thực tế lại rườm rà, chậm chạp không phù hợp với lối chơi tốc độ của bóng đá hiện đại… Có rất rất nhiều điểm yếu đã dần lộ ra, và hệ quả của nó đó là hình ảnh của các cầu thủ xuất thân từ lò Hoàng Anh Gia Lai đã không còn lấp lánh như lúc ban đầu nữa.

 

Sau những tung hô về một thế hệ cầu thủ vàng, các cầu thủ trẻ của lò Hoàng Anh Gia Lai Arsenal JMG nhanh chóng được thử sức ở sân chơi V-League, và vàng đã nhanh chóng bay màu. Trước một sân chơi khắc nghiệt như V-League, lại có một chiến lược sai lầm khi để lứa Công Phượng, Tuấn Anh, Xuân Trường… lên đá chính quá sớm, thiếu đi sự dẫn dắt, chỉ bảo về mặt kinh nghiệm của các cầu thủ đàn anh đi trước, Hoàng Anh Gia Lai rất nhanh để lộ ra những khiếm khuyết về mặt thể lực, chiến thuật, và kinh nghiệm. Sau mùa giải 2015 suýt chút nữa xuống hạng, bầu Đức cố vớt vát lại bằng cách cho những cầu thủ con cưng của mình là Công Phượng, Tuấn Anh, Xuân Trường… đi “du học”. Công Phượng được đưa tới Mito Hollyhock, Tuấn Anh tới Yokohama FC (đều thuộc J-League 2), Xuân Trường tới Incheon United thuộc K.League, và đều đi theo dạng cho mượn. Nhưng cho tới nay, liệu đã có quả ngọt nào cho Hoàng Anh Gia Lai hay chưa?

 

Đáng tiếc, cho tới nay những gì mà Hoàng Anh Gia Lai nhận được vẫn chỉ là những trái đắng. Công Phượng, Tuấn Anh, Xuân Trường vẫn đang phải tiếp tục “đánh bóng” băng ghế dự bị, và thậm chí là dự bị của dự bị. Câu lạc bộ Hoàng Anh Gia Lai vẫn đang nằm ở nhóm 3 đội chót bảng ở tại V-League mùa bóng 2016. Còn ở các lứa cầu thủ trẻ hơn của lò Hoàng Anh Gia Lai, mọi chuyện cũng không có khấm khá gì hơn. Tại giải U13 Quốc gia 2016, U13 Hoàng Anh Gia Lai đã bị loại sớm ngay từ vòng bảng với thành tích không thể nghèo nàn hơn, hòa 1 thua 2, thủng lưới 6 bàn và không ghi được bàn thắng nào. Trong đội hình U16 Việt Nam tham dự giải U16 Đông Nam Á vừa qua, Hoàng Anh Gia Lai chỉ đóng góp 2 cái tên, và đều ở vị trí dự bị. Trong đội hình U19 tập trung cho vòng loại U19 châu Á 2016, Hoàng Anh Gia Lai đóng góp 3 cái tên, nhưng cũng không phải là những cái tên được thi đấu chính. Và hiện tượng này cũng diễn ra tương tự ở đội hình U21. Chỉ có ở đội hình U23 là những cái tên như Công Phượng, Tuấn Anh, Xuân Trường, Văn Toàn… là còn được trọng dụng, nhưng tầm quan trọng so với trước đây đã yếu đi rất nhiều.

 

Nguyên nhân của việc Hoàng Anh Gia Lai nổi nhanh, chìm cũng nhanh như vậy có rất nhiều, nhưng có lẽ nguyên nhân chủ yếu nhất chính là: đây là đội bóng của 1 người, bầu Đức. Mọi chuyện cũng hết sức đơn giản, đây là đội bóng của bầu Đức, học viện do bầu Đức mở ra, nên bầu Đức có quyền quyết hết mọi việc. Nhưng có 2 vấn đề nảy sinh, đó là câu lạc bộ Hoàng Anh Gia Lai chỉ sống nhờ vào túi tiền của bầu Đức; và có đôi khi những gì bầu Đức quyết mang nhiều thành phần cảm tính, chứ không phải chuyên môn. Một khi người chủ có quyền hành quá lớn, đôi khi bản thân họ chính là huấn luyện viên, là người ra quyết sách cho câu lạc bộ vận hành, và rất nhiều quyết sách của bầu Đức là không phù hợp với sự phát triển của bóng đá, khiến cho câu lạc bộ chững lại đà phát triển.

 

Trên hết, nguyên nhân quan trọng nhất, đó chính là sự phụ thuộc về mặt kinh tế. Khi bầu Đức kinh doanh “thuận buồm xuôi gió”, mọi chuyện đều có thể được giải quyết thông qua túi tiền của bầu Đức. Nhưng khi bầu Đức làm ăn không thuận lợi, sự phụ thuộc này bộc lộ ra điểm yếu rất lớn. Đầu tiên, mô hình học viện bóng đá Hoàng Anh Gia Lai Arsenal JMG vẫn chưa mang lại nguồn thu, hoàn toàn sống nhờ bầu Đức chu cấp. Điều này đơn giản là vì lò Hoàng Anh Gia Lai vẫn chưa thể bán được cầu thủ, tạo nên nguồn thu để tự nuôi bản thân. Khi ăn nên làm ra, bầu Đức có thể không cần tới nguồn thu đó, nhưng khi thất bại, điều này đồng nghĩa với việc các cầu thủ Hoàng Anh Gia Lai phải đối mặt với hậu quả không lương, không thưởng, học viện không có vốn để vận hành, vậy làm sao cầu thủ có thể toàn tâm toàn ý thi đấu, sao học viện có thể thu hút được nhân tài. Nhưng để có nguồn thu, lại cần phải có đồng ý về phía bầu Đức, nhưng một khi bầu Đức không thích, thậm chí có phải thế chấp cả học viên bóng đá Hoàng Anh Gia Lai Arsenal JMG để lấy vốn làm ăn, bầu Đức vẫn không muốn thay đổi, thì tất cả vẫn sẽ chỉ là một vòng luẩn quẩn.

 

Thực ra, ở tại Việt Nam đã và đang có không ít lò đào tạo cầu thủ vừa sản xuất được những lứa cầu thủ tốt, vừa có thể tự sống khỏe. Ví dụ như lò Sông Lam Nghệ An, lò Hà Nội T&T, lò Viettel, lò VPF… Những lò đào tạo trẻ này biết cách tự nuôi sống bản thân bằng cách bán đi những cầu thủ mà mình đào tạo ra, đồng thời vẫn đều đặn cũng cấp cầu thủ giỏi cho câu lạc bộ chủ quản. Và sau những ánh hào quang, những quả bong bóng được bơm lên từ phía truyền thông đối với học viện Hoàng Anh Gia Lai Arsenal JMG, những lò đào tạo này vẫn lặng lẽ cho ra những lứa cầu thủ giỏi. Để rồi một khi những quả bong bóng truyền thông ấy vỡ, người ta chợt nhận ra, xây nhà vẫn phải xây từ móng, chứ không phải là từ những hào nhoáng bên ngoài.

 

Duy Duy