Thể thao “quý tộc” trước nguy cơ “phá sản”?

Nếu như môn bóng đá được gọi là thể thao vua, điền kinh là nữ hoàng thì tennis (hay quần vợt) được ví như môn thể thao “quý tộc”. Sau quãng thời gian 17 năm hoàng kim của mình trên mảnh đất xứ Trầm, môn thể thao quý tộc này dường như đang chựng lại…

Bài 1: Đứng trước bờ vực

Dấu ấn thời hoàng kim

Trong số các môn thể thao đỉnh cao của tỉnh Khánh Hòa vào thời kỳ hoàng kim (khoảng những năm 80 - 90 thế kỷ trước), bên cạnh sự nổi bật về thành tích của các môn điền kinh, bóng bàn tại các giải đấu quốc gia, SEA Games… thì quần vợt cũng được coi là một trong số 3 môn thể thao thế mạnh. Từ năm 1985 - 2002, trong suốt chặng đường 17 năm ấy, mỗi lần đi đến đâu, lực lượng vận động viên (VĐV) của quần vợt Khánh Hòa luôn nhận được sự nể trọng của các đối thủ tại hầu hết các sân chơi trong nước.

Nổi bật nhất của làng quần vợt Khánh Hòa và được xem là tay vợt nữ số 1 làng banh nỉ Việt Nam lúc bấy giờ là VĐV Nguyễn Thị Kim Trang. Trong suốt sự nghiệp thi đấu của mình (từ chiếc cúp vô địch lần đầu tiên năm 1984 đến năm 2001), Kim Trang bằng lối đánh thanh thoát đã mang về cho quần vợt nữ Khánh Hòa 17 chiếc cúp vô địch ở nội dung đơn nữ sở trường, và những chức vô địch khác ở các nội dung đồng đội nữ, đôi nam - nữ… Chị được ví như tượng đài bất khả chiến bại. Ở thời điểm đó, bên cạnh sự nổi bật của Kim Trang, quần vợt Khánh Hòa còn có sự góp mặt của các tay vợt xuất sắc khác là: Nguyễn Thị Linh, Kim Lợi, Phương Hạnh, Lê Huỳnh Anh Thư, Nguyễn Thị Hân,… với những chiếc cúp vô địch cho riêng mình và chính họ đã giúp cho quần vợt Khánh Hòa trở thành một đối trọng mạnh mà hầu hết các đối thủ đến từ các tỉnh bạn đều muốn một lần vượt qua. Sau lứa VĐV nổi đình nổi đám ấy, từ năm 2002 - 2006, quần vợt Khánh Hòa bắt đầu chững lại theo kiểu duy trì thành tích trên đấu trường quốc gia với những chiếc cúp vô địch, huy chương hạng nhì, ba của các tay vợt kỳ cựu từ thời trước.

Các huấn luyện viên và vận động viên lứa tuổi U10 quần vợt tỉnh trong trong các buổi tập duy trì kỹ thuật của đội.

Các huấn luyện viên và vận động viên lứa tuổi U10 quần vợt tỉnh trong các buổi tập duy trì kỹ thuật của đội.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, nhiều khả năng trong thời gian tới (cụ thể là năm sau), quần vợt Khánh Hòa sẽ không còn xuất hiện trong danh sách các môn thể thao đỉnh cao của tỉnh được chú trọng đầu tư phát triển ở cấp đội tuyển để cạnh tranh thành tích tại các giải đấu quốc gia. Thay vào đó là chuyển sang sân chơi phong trào với lý do khá đơn giản là duy trì chỉ tốn kém trong khi đẳng cấp đã không còn.

Và quy luật đào thải…

Hơn 29 năm trong nghề, đào tạo không biết bao nhiêu lứa VĐV ở cấp đội tuyển, không thể tính hết được bao nhiêu lần dẫn quân đi đánh xứ người và mang về những thành tích vẻ vang cho làng banh nỉ tỉnh nhà, ông Nguyễn Cảnh Thân, Trưởng bộ môn quần vợt Khánh Hòa không khỏi ngậm ngùi khi biết được thông tin ảm đạm về tương lai của môn thể thao mình gắn bó trong cả quãng đời. Xóa sổ quần vợt đỉnh cao chuyển về chơi phong trào, một quy luật tưởng chừng như tất yếu nhưng lại khiến những người trong cuộc phải chạnh lòng. Nhìn nhận một cách thực tế, ông Thân nói: “Cách đây vài năm, điều đó đã được dự báo trước. Bởi, khách quan mà nói, không chỉ riêng ở Khánh Hòa, quần vợt cả nước đang gặp rất nhiều khó khăn trong việc đào tạo lứa VĐV cấp đội tuyển”. Theo ông Thân, sau thời kỳ hoàng kim của quần vợt Khánh Hòa, từ năm 2006 đến nay, bộ môn quần vợt ở tỉnh chủ yếu tập trung vào công tác đào tạo lực lượng trẻ. Tuy nhiên, do gặp nhiều khó khăn trong việc tuyển chọn, tạo đầu ra cho các VĐV nên việc tập trung đội tuyển chỉ mang tính duy trì. Ngày trước, khi kinh tế còn chưa đảm bảo, việc tuyển chọn VĐV môn quần vợt khá dễ dàng. Bởi hầu hết những VĐV được tuyển chọn thời đó đều thuộc diện khó khăn (chẳng hạn như làm nghề nhặt bóng) và khi được gọi vào đội tuyển họ rất chăm chỉ tập luyện, thi đấu chỉ để mong muốn được đổi đời. Do vậy, thời gian đó, lứa VĐV của quần vợt Khánh Hòa từ cấp kiện tướng quốc gia, tham gia SEA Games… đều có hết. Về sau, do nền kinh tế bão hòa, những đối tượng như vậy không còn nữa và bắt buộc chúng ta phải đi tìm lực lượng từ các sân chơi tự phát. Nghĩa là, các VĐV này xuất thân từ các gia đình có điều kiện được cha mẹ cho ra sân tập chơi rồi từ đó được tuyển chọn vào đội tuyển. “Tuy vậy, nếu nói lựa chọn theo đuổi nghề thể thao và học văn hóa, thì hầu như các gia đình đều không muốn con em mình theo nghiệp VĐV”. Và đó chính là nguyên nhân lý giải vì sao lực lượng đội tuyển quần vợt tỉnh chủ yếu là lứa tuổi từ 11 - 18 tuổi và thành tích thì chỉ ở các giải đấu năng khiếu hay giải đấu khu vực miền.

AN NHIÊN

Bài 2: Nghịch lý của sự phát triển