Việc Lionel Messi đoạt giải Cầu thủ xuất sắc nhất năm 2019 của FIFA (FIFA The Best 2019), chứ không phải một Virgil van Dijk đã có một mùa giải thăng hoa và đoạt giải Cầu thủ hay nhất mùa của UEFA, cùng Đội hình tiêu biểu mà FIFA đưa ra đã mang đến rất nhiều tranh cãi. Nó cho thấy cách thức bình chọn của giải thưởng này đang có rất nhiều bất cập.
Việc Lionel Messi đoạt giải Cầu thủ xuất sắc nhất năm 2019 của FIFA (FIFA The Best 2019), chứ không phải một Virgil van Dijk đã có một mùa giải thăng hoa và đoạt giải Cầu thủ hay nhất mùa của UEFA, cùng Đội hình tiêu biểu mà FIFA đưa ra đã mang đến rất nhiều tranh cãi. Nó cho thấy cách thức bình chọn của giải thưởng này đang có rất nhiều bất cập.
Trước năm 2010, hàng năm FIFA (Liên đoàn bóng đá thế giới) vẫn trao giải Cầu thủ xuất sắc nhất năm theo thể thức do các huấn luyện viên trưởng và đội trưởng các đội tuyển bóng đá quốc gia bầu chọn. Đồng thời tờ France Football của Pháp cũng đứng ra trao giải thưởng Quả bóng vàng dành cho cầu thủ xuất sắc nhất năm, theo thể thức do các phóng viên thể thao uy tín trên thế giới bầu chọn. Do sức ảnh hưởng cùng uy tín của giải thưởng Quả bóng vàng rất lớn, nên năm 2010 FIFA đã ký hợp đồng 6 năm với France Football để hợp tác tạo nên giải thưởng Quả bóng Vàng FIFA.
Nhưng đến năm 2016, sau khi hết hạn hợp đồng, FIFA đã không tiếp tục hợp tác mà quyết định lập ra giải thưởng riêng là FIFA The Best, trao giải cho cầu thủ nam và nữ xuất sắc nhất, huấn luyện viên đội nam và đội nữ xuất sắc nhất. Thể thức bầu chọn của FIFA The Best cũng được thay đổi khi đối tượng bầu chọn lên tới 4 nhóm: nhà báo, huấn luyện viên đội tuyển quốc gia, đội trưởng đội tuyển quốc gia và đại diện cổ động viên. Mỗi nhóm sẽ đóng góp 25% tổng số phiếu. Cách làm này nhìn như mở rộng phạm vi đối tượng bầu chọn, sẽ tạo nên nhiều sự hấp dẫn hơn, nhưng kể từ khi FIFA The Best ra đời, giải thưởng này ngày càng lộ ra nhiều sự bất cập trong cách bình chọn.
Có lẽ những sự bất cập ấy diễn ra rõ ràng, tạo nên nhiều sự phản ứng nhất là trong kỳ trao giải FIFA The Best 2019 vừa qua. Khi mà giải thưởng dành cho cầu thủ nam xuất sắc nhất được trao cho Lionel Messi, cũng như đội hình tiêu biểu của mùa giải mang đến rất nhiều sự hồ nghi và phản đối về tính chính xác cũng như công bằng của giải thưởng này. Bởi lẽ, nếu nói về cầu thủ xuất sắc nhất mùa giải vừa qua, tuy Lionel Messi có xuất sắc, nhưng chưa chắc đã là xuất sắc nhất. Cầu thủ được dự đoán sẽ đoạt giải FIFA The Best 2019 này không phải Lionel Messi, mà là Virgil van Dijk, cầu thủ đã đoạt giải Cầu thủ hay nhất mùa của UEFA. Nguyên nhân rất đơn giản, mùa giải vừa qua là mùa giải cực kỳ thăng hoa của Virgil van Dijk.
Mùa giải 2018-2019 vừa qua, Virgil van Dijk đã có một phong độ cực kỳ tốt, đã thi đấu xuất sắc ở vị trí trung vệ của câu lạc bộ Liverpool. Đó là một mùa giải mà cầu thủ này không để cho bất cứ cầu thủ đối phương nào qua người, cùng Liverpool về thứ 2 tại Ngoại hạng Anh, đoạt chức vô địch Champions League, đoạt hạng nhì Nations League cùng đội tuyển Hà Lan. Ngoài giải thưởng Cầu thủ hay nhất mùa của UEFA ra, Virgil van Dijk còn đoạt giải Cầu thủ xuất sắc nhất Ngoại hạng Anh do hiệp hội cầu thủ (PFA) bầu chọn, giải Cầu thủ hay nhất mùa giải 2018-19 của Ban tổ chức Ngoại hạng Anh. Với những thành tích như vậy, Virgil van Dijk lại không thể vượt qua một Lionel Messi không có thành tích gì nổi trội ở cấp độ câu lạc bộ lẫn đội tuyển quốc gia trong mùa giải vừa qua?
Ngoài ra, đội hình tiêu biểu của FIFA cũng nhận được rất nhiều ý kiến phản đối. Bởi lẽ, mùa giải 2018-2019 vừa qua là một mùa giải mà các câu lạc bộ Ngoại hạng Anh đã thống trị các cúp châu Âu, khi tạo nên những trận chung kết toàn Anh ở cả Champions League lẫn Europa League. Ấy vậy mà trong đội hình tiêu biểu chỉ có vỏn vẹn 2 cái tên thuộc Liverpool là Alisson Becker và Virgil van Dijk, cùng 1 cái tên là cựu cầu thủ Chelsea nhưng đã thi đấu cho Real Madrid từ mùa giải 2019-2020 là Eden Hazard. Ngoài ra, không có bất cứ cái tên nào từ Tottenham, Manchester City, Arsenal… những câu lạc bộ cũng có thành tích rất tốt ở đấu trường châu Âu.
Trong khi những Luka Modric, Marcelo, Sergio Ramos đã có một mùa giải không hề tốt; hoặc những Matthijs de Ligt, Frenkie de Jong, Kylian Mbappe thi đấu vẫn khá non nớt ở đấu trường châu Âu. Thì những cái tên nổi bật đã góp phần rất lớn giúp các câu lạc bộ thuộc Ngoại hạng Anh thống trị các cúp châu Âu như: Bernardo Silva, Sadio Mane, Andrew Robertson, Trent Alexander-Arnold, Kevin De Bruyne… lại không có mặt trong đội hình. Đó thực sự là những bất hợp lý đến khó hiểu.
Nguyên nhân của sự bất hợp lý nói trên đến từ cách thức bình chọn của FIFA. Bởi lẽ số lượng nhà báo, huấn luyện viên đội tuyển quốc gia, đội trưởng đội tuyển quốc gia và đại diện cổ động viên của tất cả các quốc gia thuộc FIFA là rất nhiều, nhưng không phải quốc gia nào cũng có đủ điều kiện cập nhật đầy đủ thông tin về bóng đá đỉnh cao. Do đó, những sự bình chọn thiên về những ngôi sao thuộc các câu lạc bộ lớn, xuất hiện nhiều trên các phương tiện truyền thông, hoặc chỉ thuần túy là sự hâm mộ, thần tượng cá nhân chắc chắn không thể tránh khỏi. Kể từ đó, FIFA The Best sẽ mang tính chất đại chúng hơn, mà sẽ không phụ thuộc quá nhiều vào những ý kiến chuyên môn. Với thể thực như vậy, chắc chắn những tranh cãi về giải FIFA The Best sẽ không dừng lại ở đây, mà còn tiếp tục diễn ra ở những kỳ trao giải khác trong tương lai.
Cao Duy