Thay đổi để tồn tại

Trong bóng đá hiện đại, các sơ đồ chiến thuật, tư duy bóng đá, đội hình thi đấu có thể nói thay đổi liên tục. Đi kèm với các loại thiết bị công nghệ hỗ trợ, bóng đá đã gần như được "khoa học hóa", luôn biến đổi để phù hợp với yêu cầu thực tế.

Trong bóng đá hiện đại, các sơ đồ chiến thuật, tư duy bóng đá, đội hình thi đấu có thể nói thay đổi liên tục. Đi kèm với các loại thiết bị công nghệ hỗ trợ, bóng đá đã gần như được “khoa học hóa”, luôn biến đổi để phù hợp với yêu cầu thực tế. Chính vì vậy, để thích nghi và tồn tại được với bóng đá hiện đại, việc thay đổi chính mình để phù hợp với yêu cầu của đội bóng cũng là một nhiệm vụ mà các cầu thủ hiện nay phải thực hiện.

Juan Mata (trái) và Ander Herrera, thay đổi để tỏa sáng.

Sự hồi sinh của Manchester United thời gian gần đây có liên quan rất lớn tới 2 cái tên, Juan Mata và Ander Herrera. Điểm đặc biệt của 2 cái tên này là, đã có những thời điểm tưởng chừng như họ phải “bật bãi” khỏi Manchester United bởi không thể hòa nhập vào lối chơi, không thể đáp ứng được yêu cầu của huấn luyện viên Van Gaal. Nhưng hiện nay, họ đã trở thành những cái tên được huấn luyện viên Van Gaal thường xuyên sử dụng trong đội hình chính, đó là nhờ họ tự biết thay đổi chính mình để hòa nhập và tỏa sáng.

Juan Mata chưa bao giờ là cầu thủ yếu về chuyên môn, ngôi sao đã từng là cầu thủ chơi hay nhất mùa giải của câu lạc bộ Chelsea luôn được đánh giá chơi cực tốt trong vai trò hộ công, kiến thiết bóng và kể cả ghi bàn. Nhưng điểm yếu của anh chính là khả năng hỗ trợ phòng ngự, ý thức trong việc phòng ngự vì nhược điểm về thể hình. Chính vì điểm này mà Mourinho sẵn sàng để anh rời khỏi Chelsea không chút luyến tiếc, David Moyes không thể tìm được vị trí thích hợp cho anh, và rồi phải ngồi dự bị dài hạn vào thời Van Gaal. Cứ tưởng chừng mọi chuyện đã chấm hết đối với Mata tại Manchester United, thì anh đã thay đổi, sự thay đổi tưởng chừng như không thể. Anh tích cực hơn trong ý thức hỗ trợ phòng ngự, anh khắc phục điểm yếu về hình thể khi biến mình thành một “trạm trung chuyển” giữa các cầu thủ có ưu thế về khả năng tranh chấp và tốc độ như Marouane Fellaini, Ander Herrera và Antonio Valencia. Khi các cầu thủ ở hàng thủ đối phương bị hút bởi những cái tên này, thì đó cũng là lúc Mata tỏa sáng.

Có cùng số phận như Juan Mata, Ander Herrera đã từng mang theo rất nhiều kỳ vọng khi được đánh giá là tân binh “chất lượng cao” dưới thời huấn luyện viên Van Gaal. Với vị trí sở trường là tiền vệ trung tâm, anh được kì vọng sẽ là sự thay thế hoàn hảo cho Michael Carrick, thậm chí là Paul Scholes ở vị trí này. Nhưng những gì anh thể hiện vào đầu mùa giải chỉ là sự thất vọng, khi liên tục không đáp ứng được yêu cầu của huấn luyện viên Van Gaal, cuối cùng là phải ngồi dự bị dài hạn. Anh không thích ứng được lối chơi đầy sức mạnh của bóng đá Anh khi đá ở vị trí hộ công, lại không đủ kinh nghiệm và tầm nhìn chiến thuật để thay thế cho Michael Carrick. Có những thời điểm, rất nhiều người dự đoán anh sẽ ra đi vào cuối mùa để tìm đội bóng thích hợp hơn. Nhưng rồi cũng như Mata, anh đã thay đổi chính mình, và tỏa sáng. Thay vì cố gắng là sự thay thế cho Marouane Fellaini hoặc Michael Carrick, thì anh lại trở thành sự kết nối giữa họ, sự kết nối quan trọng giữa hai tuyến. Anh đủ tốc độ và kỹ thuật để kịp thời dâng lên trám vào vị trí của Fellaini mỗi khi Fellaini dâng cao, và cũng kịp thời lui về hỗ trợ cho Carrick trong việc tranh chấp bóng, khi thể lực đã không còn là điểm mạnh của một Carrick đã 33 tuổi.

Không cần nói tới bóng đá đỉnh cao, ngay cả bóng đá quốc nội, khả năng thích ứng, thay đổi chính mình cũng là chìa khóa để các cầu thủ nâng bản thân lên tầm cao mới. Câu chuyện của Công Phượng và Tuấn Anh cũng chính là minh chứng cho điều đó. Đã từ rất lâu, có rất nhiều chuyên gia đánh giá tầm quan trọng, khả năng của Tuấn Anh trong câu lạc bộ Hoàng Anh Gia Lai là cao hơn Công Phượng. Nhưng khi rời khỏi những đồng đội quen thuộc của mình, lên đội tuyển U23 Việt Nam, buộc phải thay đổi chính mình để phù hợp với lối đá của đội tuyển U23 Việt Nam thì Công Phượng lại cho thấy sự thích ứng, thay đổi bản thân là tốt hơn Tuấn Anh. Công Phượng nhanh chóng thay đổi lối đá rê dắt rườm rà của mình, hòa nhập nhanh với lối đá nhanh, ít chạm để rồi tỏa sáng tại vòng loại U23 châu Á vừa rồi. Trong khi đó, Tuấn Anh lại cho thấy sự thiếu hòa nhập, tạo kết nối với các đồng đội mới, dẫn đến không đáp ứng được yêu cầu đề ra của huấn luyện viên Toshiya Miura. Từ vị trí một cầu thủ được đánh giá rất cao về mặt chuyên môn, lại trở thành một cầu thủ mà tương lai ở đội tuyển quốc gia là không được bảo đảm, tất cả cũng chỉ bởi thiếu sự thay đổi, thích ứng để tồn tại. Và thiết nghĩ, việc thay đổi chính mình để thích ứng với nhiều phong cách chiến thuật vẫn là điều tốt cho một cầu thủ trẻ như Tuấn Anh.

Lẽ dĩ nhiên, vẫn có những cầu thủ không cần phải thay đổi chính mình, mà đội bóng phải tự thay đổi để phù hợp với cầu thủ đó. Nhưng đó đều là những siêu sao, huyền thoại “độc nhất vô nhị” như Diego Maradona, Zinedine Zidane, Lionel Messi, Cristiano Ronaldo… và trên thế giới có được bao nhiêu cầu thủ như họ? Những cầu thủ còn lại, muốn tồn tại ở đội bóng, họ phải chứng minh họ phù hợp với đội bóng, phù hợp với triết lý bóng đá của huấn luyện viên. Còn không phù hợp, vậy họ phải tự thay đổi chính mình cho phù hợp, hoặc đi tìm đội bóng mới. Mọi chuyện đều rất đơn giản trong bóng đá hiện đại, thay đổi là để tồn tại, là để tỏa sáng. Những cầu thủ có khả năng hòa nhập nhanh chóng với đội bóng luôn được đánh giá cao và trọng dụng, và đó cũng là tố chất cần có của một cầu thủ chuyên nghiệp.

Duy Duy