Chiến thuật nào cho Van Gaal?

Cho tới nay, đã qua hơn nửa mùa giải, điều làm cho người ta bất ngờ nhất đối với Manchester United đó chính là huấn luyện viên lão làng Louis Van Gaal vẫn còn đang lúng túng trong việc lựa chọn đội hình chiến lược phù hợp.

Cho tới nay, đã qua hơn nửa mùa giải, điều làm cho người ta bất ngờ nhất đối với Manchester United (MU) đó chính là huấn luyện viên lão làng Louis Van Gaal vẫn còn đang lúng túng trong việc lựa chọn đội hình chiến lược phù hợp. Đó là đội hình 3-5-2 (mà biến thể là 3-4-1-2, 3-3-2-2) mà ông yêu thích, hay là đội hình 4-4-2 truyền thống mà MU vẫn vận hành một cách trơn tru hơn.

MU có vẻ vẫn không thể phù hợp với sơ đồ 3-5-2 của huấn luyện viên Van Gaal.

Sau thành công với sơ đồ 3-5-2 ở đội tuyển Hà Lan tại World Cup 2014, Van Gaal đã hầu như bê nguyên xi sơ đồ 3-5-2 này áp dụng vào câu lạc bộ MU, với hy vọng tái hiện lại sự thành công bằng sơ đồ mà mình yêu thích. Để hiện thực hóa điều này, Van Gaal đã có tham vọng xây dựng lại MU theo hình mẫu của đội tuyển Hà Lan bằng cách đưa về Daley Blind, liên lạc với Vlaar ở Aston Villa, Wesley Sneijder ở Galatasaray, đưa về Angel Di Maria có phong cách đá gần giống với Arjen Robben… Tất cả đã gần như vận hành hoàn hảo trong những trận thử nghiệm trước khi mùa giải bắt đầu.

Nhưng thực tế bao giờ cũng khá là phũ phàng so với mơ ước. Sau một thời gian áp dụng sơ đồ 3-5-2 này vào thi đấu chính thức, người ta đã nhận thấy một sự thật, đó là MU không thể thi đấu tốt được với sơ đồ này, khi mà chỉ thắng được vỏn vẹn 3 trận trong tổng cộng 11 trận sử dụng sơ đồ thi đấu này, thậm chí còn là “thắng hiểm”, thắng nhờ vào sự xuất sắc của… thủ môn De Gea.

Vấn đề của Van Gaal khi áp dụng sơ đồ này tại MU đã vướng mắc ở 2 điểm, đó là nhân sự và lối chơi. Sơ đồ 3-5-2 với 3 trung vệ, 2 cầu thủ chạy cánh kiêm nhiệm vai trò tiền vệ cánh lẫn hậu vệ cánh đã tạo ra một cảm giác khá là mỏng manh đối với lối chơi đánh biên đầy tốc độ và sức mạnh của Ngoại hạng Anh. Muốn vận dụng tốt sơ đồ này, yêu cầu về trung vệ, tiền vệ trung tâm và cầu thủ chạy cánh là rất cao. Lực lượng đủ, đó sẽ là một lực lượng hủy diệt, lực lượng không đủ, sẽ lộ ra vô số sở hở chết người. Mà vấn đề lực lượng, lại chính là điểm khiến cho Van Gaal đau đầu. MU hiện tại hoàn toàn không có một trung vệ nào đạt tới tầm cỡ của Vidic, Rio Ferdinand trước đây; Vị trí tiền vệ trung tâm chỉ còn mỗi Micheal Carrick là có khả năng điều phối tốt, nhưng lại đã cao tuổi thiếu khả năng tranh chấp bóng, trong khi Fellani thừa sức mạnh nhưng lại thiếu sự tinh tế trong những đường chuyền; Hai cánh hầu hết chỉ là sự chắp vá tạm của Asley Young và Valencia. Có bột mới gột nên hồ, với những nhân sự như vậy, hậu quả của việc vận hành sơ đồ 3-5-2 chính là để lộ ra vô số sơ hở để đối phương lợi dụng.

Xét về mặt lối chơi, Van Gaal muốn sử dụng Rooney như một tiền vệ công như Sneijder, cùng với Mata hỗ trợ cho cặp đôi tiền đạo một là Van Persie (hoặc Falcao) và một là Di Maria được đôn lên đá tiền đạo tựa như vị trí của Robben tại đội tuyển Hà Lan. Nhưng kết quả cuối cùng là, bởi vì lối chơi của MU thiên về dâng cao tấn công chứ không phải chủ động đá lùi như đội tuyển Hà Lan, cho nên Di Maria hầu như không có đủ không gian để tăng tốc xuyên phá như Robben, cuối cùng trở nên hoàn toàn vô hại, thậm chí hiệu quả còn kém hơn cả James Wilson trong việc hỗ trợ Van Persie hoặc Falcao và ghi bàn. Bên cạnh đó, sử dụng Rooney như một tiền vệ công là một lãng phí lớn với khả năng ghi bàn của anh, vị trí hộ công ngay sau lưng tiền đạo vẫn là vị trí mà Rooney ghi bàn tốt nhất trong thời gian gần đây. Việc thiếu tính tranh chấp ở khu vực giữa sân bởi không ai đủ khả năng chia sẻ trách nhiệm này với Carrick, đã dẫn đến Rooney phải lùi sâu hỗ trợ làm cho hàng công của MU càng thêm thiếu lực.

So với sơ đồ 3-5-2 đầy sơ hở, thì với nhân sự hiện nay, sơ đồ 4-4-2 có vẻ phù hợp hơn. Điểm đầu tiên, với hệ thống phòng thủ không được tốt như hiện nay của MU, thì sử dụng 4 hậu vệ vẫn mang lại sự bọc lót tốt hơn là 3 hậu vệ. Điểm thứ hai, thực tế cho thấy Mata thi đấu tốt hơn khi bên cạnh có một tiền vệ có khả năng tranh chấp tốt như Fellani hoặc Herrera. Đồng thời đội hình này cũng cho phép MU tận dụng hết khả năng của Di Maria khi cho anh đá ở vị trí tiền vệ tự do sở trường, cũng như có thể tận dụng được tốc độ của những tiền vệ cánh như Valencia, Young trong những bài đánh cánh. Trả Rooney về lại vị trí sở trường, MU sẽ có được một hàng công thực sự đáng sợ khi mà Rooney không còn những vướng bận phía sau lưng.

Vẫn biết Van Gaal là một người bảo thủ, luôn làm theo nguyên tắc của chính mình. Nhưng trong bóng đá đỉnh cao, không có gì là vĩnh viễn. Một Mourinho với phong cách phòng thủ “xe buýt 2 tầng” vẫn có thể biến hóa với một Chelsea tấn công cực kỳ phũ phàng ở mùa bóng này, một Wenger tôn thờ lối đá tấn công vẫn có thể cho Arsenal đá phòng thủ phản công như một đội bóng Italia chính hiệu. Thiếu sự biến hóa, mọi chiến thuật, sơ đồ sẽ trở nên khô cứng, bởi vì chiến thuật là chết, con người là sống. Quá bảo thủ, sẽ dẫn đến cứng nhắc, sai lầm, bảo thủ chưa bao giờ là nguyên tắc dẫn đến thành công. Để đưa MU đi đến thành công, trước mắt chính là mục tiêu top 4 ở mùa giải này, huấn luyện viên Van Gaal cần nhanh chóng điều chỉnh đội hình phù hợp với nhân sự hiện có, thay vì cứ liên tục thử nghiệm để rồi lại cứng nhắc trong những quyết định cuối cùng.

Duy Duy