Trong bóng đá hiện đại, khi trình độ các đội bóng đã trở nên cân bằng hơn thì việc thắng thua trong một trận đấu được quyết định bởi trình độ của huấn luyện viên (HLV).
Trong bóng đá hiện đại, khi trình độ các đội bóng đã trở nên cân bằng hơn thì việc thắng thua trong một trận đấu được quyết định bởi trình độ của huấn luyện viên (HLV). Những HLV giỏi luôn được các câu lạc bộ (CLB) lớn “săn đuổi” ráo riết. Tuy nhiên, số lượng những HLV ấy không nhiều, quanh đi quẩn lại cũng một vài gương mặt quen thuộc, cho nên khi một HLV mới có triển vọng xuất hiện thì rất thu hút sự chú ý. Andre Villas Boas sẽ chẳng là gì nếu không đoạt chiếc cúp UEFA…
Hầu như các HLV nổi tiếng trên thế giới đều là cầu thủ trước khi trở thành HLV. Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp không chơi bóng đá hoặc chỉ là một cầu thủ hạng xoàng nhưng lại rất thành công. Điển hình là Alex Ferguson, Mourinho và mới đây nhất là Andre Villas Boas. Tài không đợi tuổi, chiếc cúp châu Âu mà Boas vừa đoạt cùng Porto đã giúp ông trở thành vị HLV trẻ nhất thế giới giành cúp châu Âu và cũng khiến các CLB lớn nhăm nhe ve vãn. Năm 16 tuổi, cậu bé Boas đã là cổ động viên trung thành của Porto. Vì được sống chung một dãy nhà với HLV Porto thời ấy là Bobby Robson nên Boas có cơ hội để gặp gỡ và trao đổi với vị HLV danh tiếng này. Bị thuyết phục bởi khả năng của Boas, Robson đã chỉ định cậu vào Ban huấn luyện với nhiệm vụ theo dõi các đối thủ và cậu đã rất thành công ở vai trò này. Đến năm 21 tuổi, Boas đã được chỉ định làm HLV CLB British Virgin Islands, tuy nhiên 2 trận đầu tiên và cũng là cuối cùng dẫn dắt đội bóng này đều thua. Vì thế, Boas xin làm trợ lý cho Mourinho ở Porto với công việc quen thuộc là theo dõi đối thủ và cùng ông chinh chiến khắp châu Âu. Chính thời gian gần 10 năm làm việc với “người đặc biệt”, Boas đã học hỏi rất nhiều từ ông thầy và cũng được ông thầy đánh giá cao về khả năng đọc trận đấu và phân tích đối thủ. Chính từ những “tham mưu” của Boas, Mourinho đã có những sách lược rất quan trọng cho từng đối thủ trong suốt thời gian vinh quang cùng Porto, Chelsea và Inter. Đến 2000, khi cảm thấy đủ kinh nghiệm, Boas đã chủ động tìm một con đường mới cho mình. Với những thành công cùng Mourinho, ông nhanh chóng được CLB Academic, một CLB đang bét bảng xếp hạng và chưa biết mùi chiến thắng là gì ở giải bóng đá Bồ Đào Nha mời đến. Thành công đến ngay tức thì, trong những trận còn lại, Academic trụ hạng và quan trọng hơn là trình diễn được một lối chơi khoa học và đẹp mắt. Với thành tích này, ông đã thu hút được sự chú ý và mùa bóng năm sau, Boas trở thành HLV của Porto sau khi HLV Ferreira ra đi vì không thể lấp đầy khoảng trống mà Mourinho để lại.
Mùa bóng đầu tiên ở Porto, Boas đã dẫn dắt Porto chơi bóng vừa chặt chẽ vừa rất hiệu quả. Ở giải quốc nội, Porto đã vô địch sớm 5 vòng đấu và trở thành đội bóng thứ hai sau Benfica có thành tích bất bại cả mùa bóng với 36 trận, vượt thành tích 33 trận của Mourinho và Ferreira lập trước đó. Cùng với Porto, ông còn lập nhiều kỷ lục mà ngay cả Mourinho cũng không làm được. Chẳng hạn như: HLV trẻ nhất đoạt cúp châu Âu, đoạt số điểm cao nhất, có số trận thắng liên tiếp (16) nhiều nhất trong một mùa bóng…
Dấu ấn mà Boas để lại ở Porto rất đậm nét và rất riêng. Cũng khoa học, chặt chẽ như phong cách của Mourinho nhưng điểm khác biệt là Porto ngày nay chơi hấp dẫn hơn nhiều vì cân bằng được giữa tấn công và phòng ngự. Bằng chứng là số bàn thắng mà Porto ghi được mùa này rất cao, đến 139 bàn trong 57 trận đấu. Báo chí đã nhanh chóng ca ngợi ông là Mourinho thứ hai nhưng Boas vẫn khiêm tốn cho rằng mình còn lâu mới là đối thủ của ông thầy. Tuy khiêm tốn là vậy nhưng thực tế, không thể phủ nhận tài năng cầm quân của Boas. Khả năng thiên phú của Boas chính là đọc trận đấu và phân tích đối thủ. Điểm mạnh ấy được ông trau dồi suốt 10 năm đi theo Mourinho với bao nhiêu đối thủ sừng sỏ khiến khả năng ấy càng sắc sảo hơn. Vì thế, trong suốt quá trình dẫn dắt Porto, không những có những chiến thuật phù hợp với từng đối thủ, ông còn có những chỉ đạo giống kiểu “tiên tri” khiến các cầu thủ cực kỳ tâm phục khẩu phục. Falcao, cầu thủ “dội bom” quan trong nhất của Porto từng trả lời phỏng vấn khi được hỏi về ông thầy trẻ tuổi: “Tuy ông ấy chưa nhiều kinh nghiệm nhưng những chỉ đạo của ông ấy (Boas) là rất chính xác và nhiều khi hiệu quả đến bất ngờ, tôi không hiểu vì sao ông ấy làm được điều đó. Toàn đội chỉ việc tuân theo ý đồ ấy”.
Cách đây 3 năm, thế giới sửng sốt với tài cầm quân một HLV trẻ tuổi Pep Guardiola và bây giờ Boas đã trở thành người tiếp theo, thậm chí còn trẻ hơn nhiều. Chắc chắn trong tương lai gần, các CLB hàng đầu châu Âu sẽ phải bỏ ra rất nhiều tiền để có sự phục vụ của ông. Nếu có các cầu thủ chất lượng tốt, có thể những vinh quang lớn hơn sẽ đến với Boas. Nhưng dù sao đi nữa, làng bóng đá đã xuất hiện thêm một HLV tài năng.
LÊ MINH
