02:10, 27/10/2010

Mang đậm nét văn hóa của người Hà Nội xưa

Được phát vào khung “giờ vàng” phim Việt trên kênh VTV1 - Đài Truyền hình Việt Nam vào các ngày Thứ năm, Thứ sáu hàng tuần, bắt đầu từ ngày 16-9, bộ phim “Nếp nhà” mang đến cho người xem không khí nhẹ nhàng với nét phong lưu, hào hoa trong cuộc sống của người Hà Nội xưa.

Được phát vào khung “giờ vàng” phim Việt trên kênh VTV1 - Đài Truyền hình Việt Nam vào các ngày Thứ năm, Thứ sáu hàng tuần, bắt đầu từ ngày 16-9, bộ phim “Nếp nhà” mang đến cho người xem không khí nhẹ nhàng với nét phong lưu, hào hoa trong cuộc sống của người Hà Nội xưa.

Một cảnh trong phim. (Nguồn: thethaovanhoa.vn)
Một cảnh trong phim. (Nguồn: thethaovanhoa.vn)
Trải qua 12 tập phim Nếp nhà (kịch bản Trần Thùy Linh, đạo diễn Vũ Trường Khoa), người xem cảm nhận được phong vị của một Hà Nội thanh lịch, hào hoa. Phim kể về cuộc sống, sinh hoạt của gia đình ông Bắc - một gia đình gốc Hà Nội vẫn giữ được nề nếp gia phong. Ông Bắc là một giáo viên về hưu say mê với việc sưu tầm, nghiên cứu văn hóa dân gian, nhất là nét văn hóa của vùng đất Thăng Long - Hà Nội. Vợ ông xuất thân từ một gia đình có truyền thống lâu đời ở làng thêu Quất Động. Các con, cháu của ông đều thành đạt và thừa hưởng được nét văn hóa, thanh lịch của ông bà. Ông Bắc ấp ủ trong mình dự định cho ra đời một quyển sách ghi lại những nét vàng son, những điều bình dị trong đời sống văn hóa Thăng Long - Hà Nội đang dần mai một.

Bộ phim như một lát cắt về những giá trị văn hóa trong cuộc sống của người Hà Nội đã được hun đúc qua nhiều thế hệ, trở thành lối sống, nếp nghĩ, cách ứng xử tinh tế và thanh lịch. Những giá trị tốt đẹp đó trải qua bao biến thiên của lịch sử vẫn được gìn giữ trong những nếp nhà của người Tràng An. Chính những phẩm giá quý báu đó đã nâng đỡ, giúp họ vượt qua sóng gió của cuộc đời, không đánh mất bản thân và hội nhập với cuộc sống hiện đại để tìm kiếm hạnh phúc cá nhân cũng như gia đình.

Để thể hiện được những nét đẹp văn hóa của một Hà Nội xưa trong dòng chảy hiện tại, những người làm phim đã cố công tìm kiếm những khung cảnh mang đậm chất Hà Nội. Đó là những mái nhà cổ rêu phong, những con đường, những địa danh lưu dấu ấn kỷ niệm trong tâm thức mỗi người yêu Hà Nội. Từng chi tiết nhỏ nhất trong lối sinh hoạt thường ngày của người Hà Nội được chăm chút cẩn thận nên đã tạo được hiệu ứng tốt cho phim. Dưới những nếp nhà xưa cũ là sinh hoạt giản dị nhưng đẫm chất phong lưu, hào hoa của những con người được thừa hưởng nét thuần phong mỹ tục. Qua phim Nếp nhà, người xem như được gợi về một Hà Nội từng được thể hiện trong các áng văn chương của những nhà văn nặng lòng với Hà Nội như Nguyễn Tuân, Thạch Lam, Băng Sơn, Tô Hoài, Vũ Bằng… Những sinh hoạt mang đậm chất văn hóa như thưởng thức những làn điệu ca trù, đi lễ chùa; cách thưởng thức ẩm thực; lối đi đứng, nói năng, cư xử… được lớp người đi trước truyền lại cho cháu con một cách tự nhiên.

Một trong những yếu tố mang đến thành công cho phim là sự tham gia của dàn diễn viên dày dạn kinh nghiệm, am hiểu về nếp sống của người Hà Nội như Nghệ sĩ Ưu tú (NSƯT) Đỗ Kỷ, NSƯT Lan Hương, NSƯT Minh Châu, NSƯT Lê Mai… Cách diễn xuất có nghề của các diễn viên đã khắc họa rõ nét tính cách, số phận của các nhân vật. Ánh sáng trong phim được xử lý khá tinh tế nên đã tạo được hiệu ứng tốt, khiến người xem cảm nhận được về một không gian bảng lảng, phảng phất nét hoài cổ. Là một bộ phim truyền hình nhưng Nếp nhà chứa đựng nhiều chất tư liệu bởi phim đã góp phần giới thiệu những địa danh, những nét văn hóa đặc biệt của Hà Nội mà mọi người ít để ý hoặc đang dần biến mất. Cùng với đó là những nhân vật, những tên người có thật được trân trọng đưa vào phim khiến cho bộ phim trở nên gần gũi hơn.

Với những tập phim đã chiếu, người xem như cuốn vào mạch cảm xúc hoài niệm về những giá trị văn hóa xưa đang tồn tại giữa phố phường Hà Nội. Nhưng có vẻ như cuộc sống đó thuộc về tầng lớp phong lưu chứ chưa phải là cuộc sống của những người lao động. Giá trị văn hóa Hà Nội mà phim muốn đề cập tới sẽ trọn vẹn hơn nếu có những cảnh quay, những chi tiết thể hiện được vẻ đẹp của những người lao động bình thường, với những công việc bình thường của họ.

GIANG ĐÌNH