Mỹ chuyển hướng trong Chiến lược An ninh quốc gia mới

Ngày 5/12, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố Chiến lược An ninh quốc gia mới, đánh dấu việc chuyển trọng tâm lâu nay của Washington: từ việc theo đuổi vị thế siêu cường toàn cầu sang khu vực, thể hiện lập trường cứng rắn hơn với châu Âu, đồng thời đặt ưu tiên hàng đầu vào việc chấm dứt dòng người di cư quy mô lớn.

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại Nhà Trắng. Ảnh: THX/TTXVN

Theo luật định, chính quyền của tổng thống nào cũng phải công bố chiến lược an ninh quốc gia, do đó, dư luận hết sức quan tâm bản chiến lược này của Tổng thống Trump sau khi ông trở lại nắm quyền điều hành nước Mỹ hồi tháng 1.

Trong lời mở đầu Chiến lược An ninh quốc gia, dài 33 trang, ông Trump khẳng định lại lập trường “nước Mỹ trước tiên”. Trái với định hướng theo đuổi vị thế siêu cường toàn cầu duy nhất trong nhiều thập kỷ qua, tài liệu nêu rõ “Mỹ bác bỏ quan niệm thống trị toàn cầu đã lỗi thời”, theo đó Mỹ sẽ vẫn ngăn chặn các cường quốc khác chi phối trật tự thế giới, song theo cách ít can dự hơn so với các thời kỳ trước.

Khác với các văn kiện trước vốn tập trung vào châu Á - Thái Bình Dương, Chiến lược An ninh quốc gia năm nay đưa Mỹ Latinh lên vị trí ưu tiên hàng đầu. Washington tuyên bố sẽ điều chỉnh hiện diện quân sự toàn cầu, để giải quyết “các mối đe dọa cấp bách ở ngay Tây Bán cầu”, bắt đầu với vấn đề di cư. Tài liệu nhấn mạnh: “Kỷ nguyên di cư hàng loạt phải chấm dứt".

Đáng chú ý, chiến lược chỉ trích mạnh mẽ các đồng minh châu Âu, khẳng định Washington sẽ ủng hộ phe mang quan điểm đối lập với những giá trị mà Liên minh châu Âu dẫn dắt, đặc biệt trong vấn đề nhập cư. Washington cho rằng chiến lược này chỉ ra sự sụt giảm thị phần của châu Âu trong nền kinh tế toàn cầu, đồng thời cho rằng châu Âu đang bị suy yếu bởi các chính sách nhập cư, tỷ lệ sinh giảm, cùng nguy cơ “bị xóa sổ nền văn minh” ngày càng tăng. Theo đó, nếu xu hướng hiện nay vẫn tiếp diễn, lục địa này đối mặt với nguy cơ "không thể nhận ra trong vòng 20 năm hoặc ngắn hơn."

Mỹ cũng nêu mục tiêu “chấm dứt nhận thức và ngăn chặn thực tế rằng Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) là một liên minh không ngừng được mở rộng”. Theo Washington, một số đồng minh châu Âu cần tự đảm trách nhiều hơn về an ninh, bảo đảm quốc phòng, thay vì trông đợi Mỹ đóng vai trò “thần Atlas chống đỡ cả trật tự thế giới”.

Chiến lược cũng đặt mục tiêu khôi phục các điều kiện ổn định chiến lược với Nga, đồng thời nêu rõ lợi ích cốt lõi của Mỹ là đàm phán nhằm chấm dứt xung đột ở Ukraine, tạo điều kiện cho quá trình tái thiếu Ukraine hậu xung đột.

Ngoài ra, Mỹ còn có ý định phát triển hệ thống phòng thủ tên lửa mạnh nhất thế giới, được gọi là “Vòm Vàng” - được mô tả là hệ thống đánh chặn mạnh nhất thế giới, nhằm tăng cường năng lực răn đe hạt nhân và bảo vệ lãnh thổ Mỹ cũng như các lợi ích ở nước ngoài.

Đối với Trung Quốc, Mỹ tiếp tục khẳng định ủng hộ một khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương “tự do và rộng mở”, nhưng tập trung coi quốc gia này như một đối thủ cạnh tranh kinh tế.

Như dự đoán, chiến lược ít tập trung vào châu Phi và Trung Đông. Mặc dù vẫn coi an ninh của Israel là ưu tiên, song ngôn từ của tài liệu không còn ủng hộ mạnh mẽ như nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Trump.

Theo TTXVN